Een samengesteld woord is een woord dat uit twee of meerdere losse woorden bestaat.
Samengestelde woorden zijn woorden die bestaan uit 2 of meer kortere woorden. Die delen zijn dan samengevoegd tot 1 woord. Alle delen van het samengestelde woord kunnen ook los van elkaar gebruikt worden. De woorden huis en baas vormen samen bijvoorbeeld het woord huisbaas.
Een samenstelling of compositum is een woord dat gevormd is door samenvoeging van twee of meer opzichzelfstaande woorden.
Een afleiding is een woord dat bestaat uit een grondwoord en een of meer voor- of achtervoegsels (onschuldig). Het grondwoord is het deel van de afleiding dat ook als afzonderlijk woord bestaat (schuld). De voor- en achtervoegsels zijn de delen die niet als afzonderlijk woord bestaan (on- en -ig).
Homonieme woorden worden als afzonderlijke woorden in de woordenboeken opgenomen. Een woord is polyseem als het meer dan één betekenis heeft, maar de verschillende betekenissen wel met elkaar verband houden. Bij polysemie worden de verschillende betekenissen onder één woord in de woordenboeken opgenomen.
Een dubbele betekenis (meervoud double entendres) is een stijlfiguur of een bepaalde manier van formuleren die zo is bedacht dat het een dubbele betekenis heeft. De ene betekenis is doorgaans voor de hand liggend, terwijl de andere vaak een boodschap overbrengt die sociaal te onaanvaardbaar of te beledigend is om rechtstreeks te verwoorden.
Een hyperoniem – het tegenovergestelde van een hyponiem – is een woord dat een deel van de betekenis van andere, meer specifieke woorden omvat. Een dier is een hyperoniem van kat, hond en vogel.
Een afgeleid woord is een woord dat is gevormd uit een basis- of stamwoord (wortel) gecombineerd met een voorvoegsel of achtervoegsel : Work, worker – (to) do, (to) undo. Een afleidingsfamilie bestaat uit alle woorden die zijn afgeleid van hetzelfde wortel- of basiswoord.
Je kunt iets toevoegen aan een woord, aan het begin of aan het einde ervan. Dat noem je een afleiding of derivatie.
De FUDGE-test is een test om de overlevingskans van woorden te voorspellen. De test is ooit bedacht door Allan Metcalf, die er in het heel leuke boek 'Predicting New Words, The secrets of their success' (2002) over schreef. De FUDGE-test is gebaseerd op de APGAR-test.
Bij een pleonasme wordt een eigenschap van iets dubbel uitgedrukt. Een pleonasme bestaat uit twee woordsoorten, vaak een bijvoeglijk naamwoord en een zelfstandig naamwoord. Het bijvoeglijk naamwoord drukt een eigenschap uit die al besloten ligt in het zelfstandig naamwoord. Denk bijvoorbeeld aan witte sneeuw.
Een oxymoron is een stijlfiguur waarbij twee woorden met een tegengestelde betekenis met elkaar worden verbonden. Hierdoor is de combinatie in letterlijke zin tegenstrijdig, maar in figuurlijke zin correct.
Palindroom. Een woord of zin met een symmetrische volgorde van letters, ook wel keerwoord genoemd. Met andere woorden: achterstevoren hetzelfde gelezen. Voorbeelden van palindromische woorden zijn: kok, lepel, level, negen, meetsysteem en parterretrap.
Herzien op 16 december 2024. Een portmanteau is een woord dat ontstaat door twee andere woorden te combineren. Meestal worden de spellingen en betekenissen van twee woorden samengevoegd tot een nieuw woord, zoals "brunch" (ontbijt + lunch) of "motel" (motor + hotel).
Een tautologie wordt vaak verward met een pleonasme of contaminatie, maar deze drie stijlfouten verschillen (subtiel) van elkaar. Een tautologie treedt op als je twee woorden gebruikt die hetzelfde betekenen. Een voorbeeld is “tevens ook” of “enkel en alleen”.
In een contaminatie worden twee woorden of uitdrukkingen met een verwante betekenis door elkaar gehaald, waardoor een verkeerd nieuw woord of een verkeerde nieuwe uitdrukking ontstaat.
Een afleiding of derivatie is in de taalkunde een geleed woord waarvan een van de delen een gebonden morfeem is, een woorddeel dat niet zelfstandig als woord kan optreden zoals voor- of achtervoegsels (ook wel pre- en suffixen genoemd).
: een punt van oorsprong : bron. b. : ontwikkeling vanuit een bron : afstamming. c. : een handeling of proces van afleiden.
De letterlijke vertaling van derivaat is afgeleide. Een derivaat geeft de koper het recht om iets voor een bepaalde koers te kopen of te verkopen. Datgene wat gekocht of verkocht mag worden is de onderliggende waarde. De waarde van een derivaat hangt dus samen met die van de onderliggende waarde.
In de Engelse grammatica verwijst afleiding naar de creatie van een nieuw woord uit een bestaand woord door affixen toe te voegen aan de wortel. De nieuwe woorden die door afleiding worden gecreëerd, hebben vaak betekenissen die verwant zijn aan, maar verschillen van, het oorspronkelijke woord .
In de taalkunde leidt een afleiding een nieuw woord af van een bestaand woord door een niet-inflectioneel affix (prefix of suffix) toe te voegen, te veranderen of te verwijderen. Bijvoorbeeld, "unhappy|adj" en "happiness|noun" worden afgeleid van "happy|adj" door prefix en suffix, respectievelijk .
antoniemen: afgeleid. niet afgeleid; primair of eenvoudig . origineel.
Een hyperoniem (van Oudgrieks ὑπέρ (huper), "boven" en ὄνυμα (onuma), "naam") of koepelwoord is in de woordsemantiek een woord dat de betekenis van een ander woord in dezelfde of een andere taal volledig omvat, maar hier geen synoniem van is.
Een hyponiem – het tegenovergestelde van een hyperoniem – is een woord waarvan een deel van de betekenis valt onder een algemener woord: een stoel is een hyponiem van meubels, een tulp is een hyponiem van bloem.
"Een hyperniem is een woord met een algemene betekenis die in principe dezelfde betekenis heeft als een specifieker woord . Bijvoorbeeld, hond is een hyperniem, terwijl collie en chihuahua specifiekere ondergeschikte termen zijn.