Lichamelijke veranderingen. De laatste stap die de uier doet voor de uiteindelijke bevalling, noemen we "kegelen".
Het gedrag van een merrie die binnenkort moet gaan bevallen verandert. De merrie zal onrustig worden, loopt steeds rondjes, is luidruchtig en oogt nerveus. Ook kan de merrie regelmatig gaan liggen en in de plashouding gaan staan.
Bij de geboorte van een veulen komt er vaak een stukje weefsel mee uit de baarmoeder wat nog het meest lijkt op een stukje kipfilet. Het is glad, tot 15 cm lang, bleekgeel tot bruin van kleur en wordt het veulenbrood of hippomanes genoemd.
Tekenen. Vanaf twee tot drie weken voor het veulenen kan de uier al opzwellen, de merrie dikkere benen krijgen en kan er wat vocht (oedeem of zucht) onder de buik ontstaan. Ook verslappen de banden van het kruis van de merrie zodat het gebied boven de staart week aanvoelt en de staart hoger lijkt te gaan liggen.
De eerste voortekenen zijn: oedeem (vochtophoping) onder de buik, ook wel zucht genoemd. gedragsverandering bij de merrie: onrust, trappen/happen naar de buik, rollen, met staart schuren, soms zweten. iets subtielere gedragsveranderingen zoals afzondering, minder goede eetlust, meer liggen of slapen.
Enige tijd vóór het veulenen (het bevallen) kun je de volgende voortekenen zien: Onder de buik van de merrie kan zich oedeem ontwikkelen; een vochtophoping die we ook wel "zucht" noemen.
Hoe werkt Birth Alarm? Uit onderzoek is gebleken dat de merrie tijdens de persweeën gedurende korte of langere tijd volledig op de flank gaat liggen. In deze totale zijligging kan de merrie de hevige persweeën opvangen en de uitdrijvende kracht bevorderen. Birth Alarm is gebaseerd op dit fysiologische verschijnsel.
Pasgeboren veulens krijgen tetanusserum ingespoten en een lang werkend antibiotica, de “veulenspuit”. Deze injecties helpen het veulen de eerste tijd infecties te overwinnen.
Dit betekent dat je meteen moet handelen, er is geen tijd om te wachten op de dierenarts. Je moet meteen de rode waterzak (de placenta dus) openen. Wanneer dit niet met je handen lukt kun je een stompe schaar gebruiken. Het vruchtwater zal uit de placenta gutsen en als het goed is worden de voorbeentjes zichtbaar.
Na een dracht van tien tot veertien maanden wordt het ezelveulen geboren. Ezels hebben zelden tweelingen. Na de geboorte staat het veulen binnen een paar minuten op zijn benen. Het ezelveulen komt volledig bedekt met haar ter wereld.
Een jong van een paard, dat nog geen jaar oud is noemt men een veulen. Bij verwanten zoals ezels en zebra's noemt men het jong ook veulen en voor andere jonge dieren wordt de aanduiding eveneens gebruikt. Zo wordt het jong van een kameel soms veulen genoemd, hoewel kalf gebruikelijker is.
Het verschil zit in de stokmaat. Daarmee wordt de schofthoogte bedoeld. Als die groter is dan 1m48 dan spreken we van een paard. Is de schofthoogte 1m48 of kleiner, dan hebben we te maken met een pony.
Wanneer de uiteindelijke partus begint, zal de merrie onrustig worden. Ze begint te zweten, loopt rond in de stal en gaat regelmatig staan en liggen. Ook maakt ze regelmatig kleine hoeveelheden mest. Deze zogenaamde ontsluitingsfase duurt bij de merrie gemiddeld 1 tot 2 uur.
Een 'dummy-veulen' is een veel gebruikte term voor een veulen dat onmiddellijk of kort na de geboorte zwakker is dan normaal, en dat afwijkend gedrag en/of zenuwsymptomen vertoont.
De uier van de merrie vult zich meestal ongeveer twee tot vier weken voor de geboorte van het veulen. Dit is meestal niet goed te zien bij merries die voor de eerste keer een veulen krijgen. In de laatste drie maanden van de dracht kan de uier sowieso zich vullen en weer vlak worden.
Dikke buik
Denk hierbij aan dikkere benen of soms 'zucht' onder de buik en voor het uier. Bij dit laatste gaat het om vocht buiten de uier en nog niet om het vollopen met melk in de uier, zoals meestal pas gebeurt in de laatste week voor de geboorte.
Een merrie is de benaming voor een vrouwelijk paard of dier dat behoort tot de familie van de paardachtigen (Equidae).
Tetanus of ook wel Klem genoemd, is een verkramping van alle spieren in het lichaam, ten gevolge van een gifstof (neurotoxine) die geproduceerd wordt door de tetanusbacterie (Clostridium Tetani). Alle dieren (en mensen!) zijn gevoelig voor tetanus, al verschilt de gevoeligheid wel.
Als aan de uier twee wasachtige druppels hangen (zie foto), het zogenoemde 'kegelen', wordt het veulen meestal binnen 24 uur geboren. Soms komt er ook al melk uit de uier druppelen. De op handen zijnde geboorte is vaak ook aan het gedrag af te lezen. De merrie loopt ongedurig rondjes, vaak rennend.
Hoewel een staande bevalling er eng uitziet (het veulen valt dan op de grond; vandaar het dikke pak strooisel of stro op de vloer), helpt de zwaartekracht de merrie bij het laatste stuk. Toch blijven veel merries liggen. De navelstreng moet zolang mogelijk verbonden blijven met de placenta.
Normaal is de nageboorte van een paard er binnen een uur na de geboorte af. Als het langer dan 3 uur duurt is het belangrijk om meteen de dierenarts te bellen. Als de nageboorte lang in de merrie blijft zitten krijgt ze baarmoederontsteking. Het risico op hoefbevangenheid en bloedvergiftiging is dan groot.
Aan de andere kant kunnen juist ook bij een 'maiden merrie', dus een merrie die voor de eerste keer een veulen krijgt, alle voortekenen achterwege blijven, vooral het 'opuieren', waardoor menig fokker 's ochtends door een veulen verrast wordt.
Meesta bevallen paarden (en eigenlijk alle zoogdieren) op het moment dat ze de lange rustperiode ingaan. Voor dagdieren als paarden is dit 's nachts en voor nachtdieren dus juist overdag. Dit heeft er mee te maken dat de hormoonspiegels 's nachts anders zijn dan overdag.
Met een draagtijd van 18 tot 22 maanden is de olifant de absolute nummer 1 bij de zoogdieren. Giraffen komen in de buurt met een zwangerschap van 15 maanden. Walvissen en ezels dragen hun baby 12 maanden.