Iemand wil geen contact met anderen of anderen mijden hem/haar. Hij/zij is erg somber, geniet nergens van en vindt het leven uitzichtloos. Hij/zij reageert heel heftig op kleine gebeurtenissen. Hij zij wordt dan bijvoorbeeld woedend of heel verdrietig.
Een psychische aandoening (ook wel geestesziekte of psychiatrische stoornis) is een aandoening die wordt gekenmerkt door afwijkende ervaringen en gedrag. Psychische aandoeningen worden onder andere vastgesteld aan de hand van gedragsobservaties.
In het kort. U voelt u bijvoorbeeld somber, verward, angstig of gespannen. Door zulke psychische klachten heeft u minder plezier in het leven. Psychische klachten ontstaan vaak als er meer problemen zijn of heftigere dingen gebeuren dan u aankunt.
In de afgelopen 12 maanden had ongeveer een vijfde van de mensen één of meerdere psychische aandoeningen. Angststoornissen komen als hoofdgroep het vaakst voor. Van alle afzonderlijke aandoeningen komt depressie het vaakst voor.
Gedrag waar je op kan letten zijn: nieuwe/toegenomen concentratieproblemen, slaapproblemen, gejaagdheid of onrust, opvliegendheid, maar ook problemen met voeding of gebruik van alcohol of drugs. Reacties en emoties. Wanneer we (even) niet lekker in ons vel zitten, merk je dat aan de manier waarop we ons uiten.
Definitie van psychische aandoening
De term psychische aandoening wordt gebruikt om een beschrijving te geven van een psychische en emotionele gesteldheid die het denken, voelen en handelen zodanig beïnvloeden dat men niet optimaal kan functioneren in het dagelijkse leven.
Er zijn verschillende oorzaken van psychische aandoeningen. Wat je hebt meegemaakt kan veel invloed hebben. Maar ook hoe (on)gezond je leeft. Heftige gebeurtenissen, armoede, infectieziektes, drugsgebruik en alcohol kunnen mensen die er aanleg voor hebben, een duw geven in de richting van een psychische aandoening.
Psychisch verzuim is een vorm van ziekteverzuim. Een medewerker is dan niet in staat om te werken vanwege psychische klachten. Denk bijvoorbeeld aan overspannenheid, een burn-out, een depressie of een angststoornis. Het duurt vaak langer voor de werknemer helemaal is hersteld bij psychische klachten dan gemiddeld.
Hieronder vallen de antisociale, borderline, theatrale en narcistische persoonlijkheidsstoornissen. Mensen die in het dagelijks leven zeer angstig en onzeker zijn. Hieronder vallen de ontwijkende, afhankelijke en dwangmatige persoonlijkheidsstoornissen.
Een pijnstoornis is een psychische aandoening waardoor je pijn ervaart zonder medische verklaring. Hier kunnen alle vormen van pijn onder vallen. Rugpijn, hoofdpijn en buikpijn worden het vaakst genoemd. Deze pijn kan jou in je dagelijks leven erg belemmeren.
'Onder psychiatrische aandoeningen versta ik de ernstigere ziektebeelden. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om ernstige depressies, angststoornissen en psychoses of psychiatrische problematiek bij dementie. Bij psychische aandoeningen gaat het om lichtere vormen daarvan, zoals somberheid bij rouw.
Erfelijke factoren
Psychose gevoeligheid kan toegenomen zijn als in je familie, mensen voorkomen met bijvoorbeeld bipolaire stoornissen, psychosen (zoals schizofrenie) of ernstige depressies. Ook sociaal isolement, weinig sociale steun ervaren, vergroot de kans op psychotische ervaringen.
Bel 0800-1205 als je je zorgen maakt om iemand
Je kunt een deskundige bellen voor advies of om een melding te doen. Bel in een spoedsituatie altijd 112. Denk je aan zelfmoord? Bel dan 113.
Over het algemeen wordt over een psychiatrische stoornis of ziekte gesproken wanneer iemand gedrag vertoont dat ernstig ongemak of lijden teweegbrengt bij hemzelf of bij zijn omgeving.
Ernstige Psychiatrische Aandoeningen (EPA)
Deze ziekten worden gekenmerkt door moeilijke periodes, lichamelijke en geestelijke pijn. Deze mensen hebben veel problemen in het dagelijks leven, zoals moeite met werk, relaties, soms ook met persoonlijke hygiene.
Het wettelijk uitgangspunt is dat een werknemer in beginsel zelf bepaalt wanneer en of er sprake is van ziekte en van herstel. Bij twijfel vanuit de werkgever is het oordeel van de bedrijfsarts leidend. Indien nodig kan er ook nog een deskundigoordeel bij het UWV aangevraagd worden.
Een depressie kan ziekteverzuim veroorzaken en uiteindelijk ook arbeidsongeschiktheid. Bij een depressie is er sprake van psychische klachten die het voor u onmogelijk kunnen maken om te werken. U kunt bij uitval wegens depressie wellicht aanspraak maken op een arbeidsongeschiktheidsuitkering.
Het kan leiden tot klachten zoals slaapproblemen, stress of veel piekeren. Als deze klachten langdurig aanhouden en ze het dagelijks functioneren beperken (sociaal en professioneel), is er sprake van een psychische aandoening. Enkele veelvoorkomende zijn burn-out, depressie, angststoornissen en alcoholmisbruik.
De belangrijkste drie oorzaken zijn: biologische, psychische en sociale oorzaken. Er zijn een aantal biologische oorzaken: Uit onderzoek binnen families waar bipolaire stoornis voorkomt, blijkt dat de kans om een stemmingsstoornis te krijgen voor een deel erfelijk kan zijn.
Stemmingsstoornissen is een verzamelnaam voor psychische aandoeningen waarbij de gemoedstoestand of emoties ernstig verstoord zijn of niet passen bij de situatie waarin u zich verkeert. Depressie en dysthymie zijn de meest voorkomende stemmingsstoornissen.
Probeer positief te blijven tegen uw naaste met psychische klachten en steun hem/haar. Maar bescherm hem/haar niet te veel. Laat hem/haar zo veel mogelijk zelf doen. Wees positief over dingen die goed gaan.
Gedwongen opname of verplichte zorg
Iemand die een gevaar voor zichzelf of zijn omgeving vormt door een geestelijke stoornis kan tegen zijn of haar zin in worden behandeld. De verplichte behandeling kan een gedwongen opname zijn, maar dat hoeft niet.
In een nieuw seizoen van de podcast Wat is er mis met mij? gaat Maite Goossens voor De Morgen op zoek naar concrete tips voor de mentale problemen waarmee we allemaal worstelen. Beluister hieronder alle afleveringen.