Neten kunnen buiten de hoofdhuid maximaal 6 dagen overleven. Dit betekent dat een haar met een neet eraan vast, b.v. in een kam of op kleding, na een paar dagen gewoon uit kan komen en de luis op zoek gaat naar een nieuwe gastheer.
Ze voeden zich om de 3 à 4 uur met bloed en hebben een vochtige omgeving van zo'n 30°C nodig. Op andere plekken overleven ze hoogstens 24 uur, of in het ergste geval 48 uur.
Kunnen luizen bijvoorbeeld overleven in bed of in mutsen of sjaals? Dat kan, maar in elk geval niet langer dan 48u. Bovendien zullen ze zich buiten de hoofdhuid ook minder gemakkelijk verspreiden.
Onder normale omstandigheden blijft een volwassen luis op een hoofd gemiddeld 20 dagen leven. Gescheiden van het menselijk lichaam, dus zonder bloed, kan een volwassen luis bij kamertemperatuur (20°C) maximaal 2 dagen overleven.
Een lege of dode neet kan wel een jaar in het haar blijven kleven. Je kan dus nog steeds neten vinden bij een verholpen besmetting! Vooral mensen met een denkbeeldige besmetting, die daarom langdurig kammen en behandelen, vinden veel (zwarte) spikkels.
Een föhn is gemaakt om haren te drogen. Neten daarentegen zitten bij de huid. Om een neet dood te drogen dient deze met een specifieke en exacte luchttemperatuur, gedurende 30 seconden, behandeld te worden, en mag de lucht niet geblokkeerd worden door haren.
Een lege neet is wit en doorschijnend, in de breedte afgeplat en het operculum (deksel van de neet waarlangs de larve ademt en uitbreekt als ze volgroeid is) ontbreekt. Een neet met een dode larve erin is bruinachtig tot zwart, dof en in de breedte afgeplat.
Waar kunnen luizen niet tegen? Malathion, permetrine en dimeticon. In de praktijk blijkt dat luizen steeds ongevoeliger worden voor malathion en permetrine. Aanbevolen door het RIVM: middelen met dimeticon.
Pak een fijntandige kam en kam het haar van achter naar voren, tegen de hoofdhuid aan; start bij het ene oor en schuif, plukje voor plukje, na elke kambeweging op naar het ander oor. Vastgeplakte neten kan je met je nagels verwijderen. Eventueel kan je ze eerst losweken door te deppen met azijn.
Wanneer een knuffel niet in de was kan, kan je hem ook een paar dagen in de diepvries leggen: zoals gezegd overleeft een hoofdluis geen te grote temperatuurverschillen. Om diezelfde reden wordt ook wel eens aangeraden het haar heet te föhnen: deze hete lucht is voor de luis te heet en te droog om te kunnen overleven.
Kunnen luizen springen? Nee, luizen springen niet. Ze kunnen zich met hun klauwtjes langs haren klimmend voortbewegen en nog behoorlijk snel ook, maar ze kunnen niet springen en ook niet over gladde oppervlakten lopen.
Om zich te vermenigvuldigen, paren hoofdluizen en legt de vrouwelijke hoofdluis eitjes, ook wel neten genoemd. Als deze uitkomen, komt de nimf tevoorschijn en zal deze in ongeveer 10 dagen uitgroeien tot een volwassen luis.
Algemene richtlijn: Kijk 7 dagen na de behandeling met een hoofdluismiddel met de nat-kam-test of er nog levende luizen te vinden zijn. Zo ja, behandel de haren dan nog een keer met hetzelfde product. Zo nee, de behandeling is meest waarschijnlijk geslaagd.
Knuffels en beddengoed wassen niet meer nodig
Luizen worden hoofdzakelijk via haar-haarcontact overgebracht. Er zijn geen aanwijzingen voor verspreiding via de omgeving. Met deze aanpassing van de richtlijn sluit het Nederlandse advies aan op de internationale bestrijdingsadviezen.
U hoeft de kleren, jassen, sjaals, mutsen, beddengoed en knuffels niet te wassen. Dit is niet nodig om van de luizen af te komen. Als u 2 weken goed kamt, is dat voldoende. Dit laat onderzoek zien.
'Luizen kunnen minder makkelijk lopen op haar met gel en haarlak', zegt Desirée Beaujean van het RIVM. Wat we zien is dat bij gel en haarlak de helft minder hoofdluis voorkomt dan bij kinderen die deze producten niet gebruiken.
Ook al klagen ze niet over jeuk, want niet iedereen krijgt jeuk door luizen. Luizen en neten herkennnen doe je vooral door achter de oren en in de nek te kijken, omdat dit de favoriete schuilplaatsen van luizen zijn. Let ook goed op voor neten, die dicht bij de hoofdhuid te vinden zijn.
De beste aanpak is om het haar twee weken lang elke dag goed door te kammen met een fijntandige kam. Het duurt 10 dagen voor een eitje van een hoofdluis uitkomt. De eitjes zijn moeilijk te verwijderen, maar hoofdluizen blijven in de luizenkam achter. Als u twee weken elke dag kamt, kunt u alle hoofdluizen verwijderen.
Azijn is een oude huisremedie gebruikt bij de bestrijding van hoofdluis, door het moeilijker te maken voor de eitjes (neten) om zich vast te houden aan haar. Andere behandelingen, zowel natuurlijk als farmaceutisch, kunnen hoofdluis direct aanpakken en doden.
Hebben alleen kinderen hoofdluizen of ook volwassenen? Hoofdluizen kunnen prima op volwassenen leven. De kans dat volwassenen hoofdluis hebben is echter kleiner omdat ze minder haarcontact hebben met anderen.
In water kunnen ze even overleven maar in zwembaden zit chloor en daar kunnen ze niet gedijen. Er is ook een verschil tussen hoofdluizen en schaamluizen. Ze zullen elkaar niet contamineren (een hoofdluis zal dus niet in schaamhaar belanden en omgekeerd, nvdr.)."
Gewone conditioner of crèmespoeling is net zo effectief bij het verwijderen van de eitjes van hoofdluizen (neten) als speciale netenverwijdermiddelen. Dat blijkt uit een onderzoek van de Universiteit Gent.
Het eerste wat je doet is natuurlijk de luizen uit het haar van je kind verwijderen. Maar overleven luizen ook buiten het haar? Op het beddengoed, in de zetel, in kleding: ze kunnen overal zitten!
Luizen bestrijden met een stijltang is niet zonder gevaar
Verder kan een stijltang ook alleen maar gebruikt worden in droog haar. Een combinatie van de stijltang met een luizenshampoo of een luizenspray tegen luizen is dus niet mogelijk. Een stijltang is dus duidelijk onvoldoende om de luizen en de neten te doden.
Jeuk treedt gewoonlijk 1-2 weken na besmetting op. Secundaire infecties met bacteriën door krabben en algehele malaise komen voor, maar zijn zeldzaam. In enkele gevallen is er sprake van een lichte lymfeklierzwelling in de nek. Na behandeling kan de jeuk nog 2 weken aanhouden.