Wettelijk is geregeld dat schuldeisers niet binnen drie maanden na een overlijden schulden bij erfgenamen mogen terugvorderen. Erfgenamen kunnen deze periode gebruiken om te besluiten of zij de erfenis (al dan niet beneficiair) aanvaarden of niet.
Alle verplichtingen die bestaan op het moment van overlijden zullen door de erfgenamen moeten worden voldaan, als zij zuiver aanvaarden. Het gaat hier onder andere over belastingschulden, schadeclaims, leningen die moeten worden terugbetaald en bijvoorbeeld openstaande energienota's.
Als iemand overlijdt, heeft hij of zij soms nog schulden openstaan. Die schulden worden in principe afbetaald met het geld of bezit van diegene zelf. Maar soms heeft de overledene geen geld of bezit genoeg om de schulden af te lossen. Dan moeten de erfgenamen de schulden betalen.
Na het zuiver aanvaarden van de erfenis heeft u recht op alle bezittingen van de overledene. Maar u bent ook aansprakelijk voor alle schulden. Zelfs als die schulden bij elkaar meer bedragen dan de bezittingen (negatieve nalatenschap). U moet dan met uw eigen vermogen de overgebleven schulden betalen.
Als er meer schulden in de erfenis zitten dan bezittingen (baten), is er sprake van een negatieve nalatenschap. U erft dan schuld. Wilt u dit voorkomen, dan kunt u de erfenis beneficiair aanvaarden. U accepteert dan de erfenis alleen als deze positief is.
De erfgenamen – partner of kinderen - zijn verplicht om de bank te informeren over het overlijden. Bij een overlijden zal de bank alle bankrekeningen en bankkaarten van de overledene én de langstlevende partner immers blokkeren en de kluizen verzegelen.
U bent niet aansprakelijk voor de schulden van uw broer bij zijn overlijden, behalve wanneer u erfgenaam bent en u de erfenis en schulden aanvaardt. Als u de erfenis niet aanvaardt, hebt u niets met de schulden van doen. U kunt het huis niet kwijt raken door schulden van uw broer.
3 maanden. In de wet staat niet hoe snel u een erfenis moet verwerpen. U heeft vanaf het overlijden in ieder geval 3 maanden tijd om over uw keuze na te denken. Daarna kan een 'belanghebbende' de kantonrechter vragen u een termijn te geven om een keuze te maken.
De kosten van een uitvaart zijn een deel van de erfenis. Erfgenamen moeten de kosten van de uitvaart betalen, of vergoeden aan de opdrachtgever. Ook als die kosten hoger zijn dan de waarde van de erfenis. Zij moeten dan uit eigen zak betalen.
Wanneer iemand overlijdt, zijn de erfgenamen verantwoordelijk voor het leeghalen van het huis en de bijkomende kosten. Wanneer er geen sprake is van een testament, staat in de wet beschreven dat alleen de echtgenoot, geregistreerd partner en bloedverwanten erven.
Degene die de opdracht geeft voor de uitvaart is verantwoordelijk voor de betaling. Als er genoeg geld in de nalatenschap is, kan de rekening daarvan worden betaald.
Voorwaarden kwijtschelding schuld
Om (gedeeltelijke) kwijtschelding van uw schuld te krijgen, moet u aan bepaalde voorwaarden voldoen. Uw inkomen was bijvoorbeeld minimaal 3 jaar niet hoger dan 90% of 95% van de bijstandsnorm. Het UWV heeft een overzicht met voorwaarden voor kwijtschelding van uw schuld.
De enige manier om iemand te onterven is dit te laten opnemen in een testament. Een kind kan echter niet de inhoud van het testament van zijn ouder bepalen. Maar hoe kun je je dan wel laten onterven? De enige oplossing is het verwerpen van de erfenis.
Je aanvaardt de erfenis onder voorwaarde van boedelbeschrijving: dit is aangeraden wanneer je twijfelt of er veel schulden zijn. Een notaris maakt een inventaris van alle eigendom en van alle schulden van de overledene.
Het eerste wat men moet weten is dat de schulden van een overleden verwant inderdaad deel uitmaken van de nalatenschap en dat deze niet uitdoven met het overlijden van de schuldenaar. De schulden maken immers deel uit van zijn of haar vermogen.
Dit zijn ten eerste de schulden die de overledene nog had toen hij overleed. Bijvoorbeeld een telefoonrekening die nog niet was betaald toen hij overleed. Ook de kosten die voor de uitvaart worden gemaakt, horen tot de schulden van de nalatenschap.
Indien er geen opdrachtgever is of er zijn geen nabestaanden die de uitvaart willen betalen, dan is de gemeente waarin de overledene zich bevindt verantwoordelijk. De gemeente zal de kosten echter verhalen bij de familie of gebruikt hiervoor het nalatenschap van de overledene.
Moet u verplicht naar de notaris wanneer een dierbare overlijdt? Nee, dat hoeft niet. De gang naar de notaris is niet verplicht, maar vaak wel praktisch en zinvol.
De opdrachtgever is ervoor verantwoordelijk dat de factuur wordt betaald: van de uitvaartondernemer, de begraafplaats of het crematorium en andere bijkomende kosten. Hij kan de erfgenamen dus vragen om deze kosten aan hem te vergoeden.
Wanneer deblokkeert de bank? Zodra de bank officieel op de hoogte is wie de wettige erfgenamen van de overledene zijn, worden de rekeningen gedeblokkeerd.
Wanneer je naar een notaris gaat na overlijden bepaal je zelf. Er is hiervoor geen regel die bepaalt hoe snel je die moet inschakelen. Het is verstandig om dit zo snel mogelijk te doen. Zeker in het begin, tijdens de rouwperiode, kan de notaris je veel financiële en juridische zaken uit handen nemen.
Een erfenis verwerpen is niet moeilijk. Je kan hiervoor bij de notaris terecht. Deze procedure kost tussen 25 en 100 euro, maar is gratis als de netto-activa van de successie lager liggen dan 5.000 euro (in 2022 geïndexeerd tot 5.219,21 euro).
Het verwerpen van een erfenis gaat via de rechtbank. Je moet hiervoor een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Dat kost ongeveer 134 euro (2022).
De kinderen hebben een bijzondere positie in het erfrecht. Ook als de ouder in zijn of haar testament heeft vastgelegd dat je onterfd wordt, mag je een deel van de erfenis opeisen. Dit deel heet de legitieme portie en bestaat alleen uit geld, nooit uit spullen van de overledene.
Zonder testament bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn. Daar zit een volgorde in. De eerste groep zijn je echtgenoot en je kinderen. Heb je die niet, dan je ouders en broers en zussen.