De gierzwaluw is de vogelsoort die veruit het langst onafgebroken door de lucht kan zweven. Onderzoekers aan de Universiteit van Lund hebben aangetoond dat de dieren maar liefst 10 maanden aan één stuk kunnen vliegen, zonder tussenlanding om pakweg te rusten of zich voort te planten.
Eten, drinken, slapen en zelfs paren. Gierzwaluwen doen het allemaal in de lucht. Volgens een recent wetenschappelijk onderzoek uit Zweden kunnen de vogels tien maanden achterelkaar vliegen, zonder te landen.
Wetenschappers dachten dat zwaluwen gemiddeld zo'n 500 kilometer per dag aflegden. Dat is al een flinke afstand, maar ze blijken nog veel verder te vliegen: tijdens een negendaagse tocht haalde een groep gierzwaluwen een daggemiddelde van 830 kilometer.
Sommige vogels doen het gewoon. Het vermoeden bestond al, maar nu is het ook bewezen: vogels kunnen slapen terwijl ze aan het vliegen zijn.
De meeste vogels slapen met hun kop naar achter gedraaid en onder de veren gestoken. Ze slapen vaak waar ze overdag ook zijn. Dat is op een tak verscholen tussen de bladeren, of zoals spechten, hangend aan een boomstam. Watervogels slapen meestal op het water, waar ze veilig zijn voor landroofdieren.
Bidden is het op dezelfde plaats in de lucht blijven hangen door snellere vleugelslagen te maken. Alleen vleesetende vogels zoals roofvogels of uilen bidden, kolibries bijvoorbeeld niet. De vogel slaat met de vleugels even hard tegen een zwakke wind in als de wind waait.
Vogels beschikken over vier soorten kegeltjes, rood, groen, blauw en ultraviolet (UV). Ook het aantal kegeltjes is bij vogels groter. De kegel van alleen de vogels bevatten een olieachtige stof waardoor ze waarschijnlijk nog meer kleuren kunnen waarnemen. Dat vogels UV kunnen zien is nog maar kort bekend.
Veel zeevogels kunnen dankzij hun relatief veilige levensstijl vrij oud worden (rond de 40). Grote vogels zoals zwanen en ganzen halen ook wel eens een jaar of 20. Maar kleinere vogels zijn vaak prooidier met alle risico's van dien. De oudste koolmees was 'slechts' 12 jaar.
Vogels communiceren wel met elkaar, maar op een andere manier. Met zang (dit is mijn territorium!), met allerlei roepjes (pas op, een kat!). En nog van alles wat ze aan elkaar vertellen wat wij niet snappen. Maar ook met hun gedrag en de houding van hun lichaam communiceren ze, of dat nu hun bedoeling is of niet.
Nachtactieve vogels hebben vooral veel staafjes en compenseren het gemis aan scherpte door een heel goed gehoor. Bijna alle zangvogels zijn nachtblind, als het donker wordt zien ze helemaal niets. Daarom vallen die tijdens hun slaap nog wel eens ten prooi aan nachtvogels.
Gieren, kraanvogels, ganzen en zwanen behoren tot de hoogste vliegers. Zo kunnen Indische ganzen tijdens hun trek over het Himalaya-gebergte in Azië hoogtes van soms zeven kilometer bereiken, terwijl een Rüppellsgier recordhouder is: ruim elf kilometer.
De andescondor (Vultur gryphus) is een roofvogel die tot de verbeelding spreekt. Met een kop-staartlengte tot 1,30 meter, een vleugelspanwijdte van 2,70 tot 3,20 meter en een gewicht tot 15 kilogram voor mannetjes is het de grootste vliegende vogel ter wereld.
In het winterverblijf in Afrika vliegen ze zeven maand dag en nacht door. Gierzwaluwen zonder nest vliegen ook in de broedgebieden het hele seizoen dag en nacht door, maar dat was al veel langer bekend.
Rosse grutto verpulvert wereldrecord ver vliegen met bijna dertienduizend kilometer over de Stille Oceaan. Het record 'non-stop langeafstandsvliegen voor vogels' is aangescherpt door een rosse grutto: bijna dertienduizend kilometer aan één stuk over de Stille Oceaan.
Haften leven het kortst van alle volwassen dieren. Ze worden daarom ook wel eendagsvlieg genoemd. Na een bestaan van 2 jaar als nimf in het water veranderen ze in vliegende volwassen insecten, paren en sterven. Dit alles in één dag.
Tot de natuurlijke vijanden van de kleinere vogelsoorten behoren de ekster, Vlaamse gaai, kraai en in mindere mate de sperwer. Ze halen vogelnesten leeg. Het leeghalen is natuurlijk en onvermijdelijk en het blijkt voor het totale vogelbestand niet nadelig te zijn.
Ongeveer 60 a 80 minuten voor zonsopgang beginnen roodborsten, merels en zanglijsters met hun concert.Rond 40 a 60 minuten voor de zon opkomt gaat het snel: je hoort nu de eerste koekoeken, maar ook de zwartkop, heggenmus, winterkoning en geelgors.
groen, blauw en rood, maar ze zijn ook in staat om ultraviolette kleuren te onderscheiden. Door dat extra pigment in de kegeltjes van het netvlies zijn ze onder meer in staat om te zien of vruchten rijp zijn of niet. Rijpe bessen weerkaatsen uv-licht, en dat zien de vogels dus heel goed.
De zwarte vogel herkent gezichten, maakt gereedschappen, telt tot vijf en communiceert met soortgenoten. De kraai mag dan wel het bekendste voorbeeld zijn, er zijn nog veel meer gevleugelde slimmeriken.
Ónze ogen zijn gevoelig voor rood, groen en blauw. Maar met rood, groen en blauw kun je geen UV mengen. De meeste vogels hebben vier soorten kegeltjes: rood, groen, blauw én UV! Zij kunnen dus meer kleuren zien dan wij!
Vogels kunnen denken, leren en plannen en ze hebben een goed geheugen. Afhankelijk van de soort beschikken ze over een bepaalde mate van zelfbewustzijn en intelligentie. Vogels kennen gevoelens van pijn, empathie, verdriet en plezier.
Een kuiken is het jong van een vogel. De term wordt in het bijzonder gebruikt voor het jong van een hoendervogel, zoals een kip. Kuikens worden geboren in een nest.
5 Torenvalken kunnen vliegend stilstaan
Bidden is eigenlijk vliegend stilstaan in de lucht, zoals te zien in de foto boven dit artikel. Hij slaat snel met zijn vleugels, maar hangt op één plek en houdt zijn kop stil. Zo ziet hij alles op de grond, zelfs een onvoorzichtige muis, die hij meteen grijpt.
Buiten de trek vliegt de kwartel weinig en stuntelig.