Jodiumpillen moet je zo kort mogelijk na de blootstelling innemen. Na 12 uur heeft het weinig zin meer, behalve als de blootstelling aan radioactief jodium blijft doorgaan. Jodiumpillen slikken uit voorzorg is niet nodig, want ze werken snel.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is 150 microgram. Waarom deelt de overheid gratis jodiumtabletten uit? De regering wil de bevolking beter beschermen bij een eventuele kernramp.
Jodiumtabletten in huis halen: een goede reflex
Bij een nucleair incident waarbij radioactief jodium wordt uitgestoten, is het innemen van stabiel jodium, naast de andere beschermingsmaatregelen, een efficiënte manier om de schildklier te beschermen.
Het innemen van de jodiumtabletten heeft boven 40 jaar geen beschermend effect. Maar geeft wel beperkte risico's op allergie en schildklierfunctiestoornissen. Een uitzondering geldt voor zwangeren die ouder zijn dan 40 jaar.
Studies laten zien dat jij en maximaal 100.000 stadgenoten gered kunnen worden, ten minste: als je je hoofd erbij houdt en de straling laag genoeg. Het allerbelangrijkst: probeer een fall-out, ofwel radioactieve neerslag, te ontwijken.
Wees voorbereid op volgende aanvallen. Een nucleaire aanval zal waarschijnlijk geen unieke situatie zijn. Wees voorbereid op de volgende aanval(len) van vijandelijke landen, of op een invasie door het aanvallende land. Houd je schuilkelder intact, tenzij je de materialen absoluut nodig hebt om te overleven.
Extra blootstelling aan ioniserende straling verhoogt de kans op schadelijke gezondheidseffecten. Om mensen hiertegen te beschermen kunnen verschillende maatregelen genomen worden, zoals schuilen, evacueren of het innemen van jodiumtabletten.
Maar bij blootstelling aan zeer hoge doses radioactieve straling kunnen jodiumpillen wel nut hebben. Het heeft geen enkele zin om op eigen houtje jodiumtabletten in te nemen. Ze zijn enkel doeltreffend wanneer je ze op het juiste moment inneemt, en dat is wanneer er een nucleaire ramp plaatsvindt.
Radioactief jodium kan onder andere door inademing in het lichaam terechtkomen en door de schildklier worden opgenomen. Door jodiumtabletten met de werkzame stof kaliumjodide in te nemen, op het moment dat de overheid dit aangeeft, raakt de schildklier verzadigd met stabiel jodium.
Hoe lang? Strumaoperatie: u moet dit middel gedurende 10-14 dagen voorafgaand aan de operatie gebruiken. Voorkómen van vergiftiging met radioactief jodium: bij een nucleaire ramp: zo lang de blootstelling aan het radioactief jodium duurt, moet u dit middel dagelijks gebruiken.
Dr. Lodewijk Van Bladel: “Zo lang je de tabletten afschermt van licht en vocht door ze intact in de verpakking te laten, kunnen ze makkelijk 20 tot 30 jaar mee. De datum op de verpakking is de productiedatum, en dus niet de vervaldatum.” Jodiumtabletten bieden geen bescherming tegen andere radioactieve stoffen.
Overheid heeft noodvoorraad
Jodiumtabletten kunnen verkocht worden, maar de voorraad is beperkt. Bovendien heeft VWS de beschikking over een noodvoorraad jodiumtabletten. Ook hebben veel huishoudens in Nederland al in 2017 en 2021 tabletten ontvangen om de gevolgen van een ongeluk met een kerncentrale te verkleinen.
Wanneer moet ik jodium innemen? De tabletten werken het best wanneer je ze 6 uur vóór blootstelling slikt. Het is natuurlijk moeilijk om een kernontploffing of een lekkage te voorspellen. Weet dat je sowieso de jodiumpillen best zo snel mogelijk inneemt, en dat dat ook nog kan na blootstelling.
Zwangere vrouwen (alle leeftijden): 2 tabletten. Hiermee beschermen ze ook hun ongeboren kind. Personen boven de 40 hoeven geen jodiumtabletten in te nemen, aangezien is vastgesteld dat deze leeftijdscategorie geen verhoogd risico loopt van schildklierkanker door blootstelling aan radioactief jodium.
Om jezelf te beschermen tegen de andere radioactieve stoffen en tegen de stralen die worden uitgezonden, moet je schuilen: blijf binnen en houd ramen en deuren gesloten. Jodiumtabletten zijn het meest efficiënt als ze op het juiste moment worden ingenomen. Volg hiervoor de aanbevelingen van de overheid.
U kunt de jodiumtabletten kopen bij apotheken en drogisterijen bij u in de buurt (adviesprijs € 2,95). Zij kunnen de jodiumtabletten ook voor u bestellen. Een doosje bevat 10 tabletten. Dat is afhankelijk van de leeftijd voldoende voor 5 tot 10 kinderen.
Behandeling. In principe bestaat er geen behandeling tegen de directe effecten van ioniserende straling. Slechts de secundaire effecten kunnen eventueel bestreden of beperkt worden. Het maakt overigens verschil of de bestraling lokaal of over het gehele lichaam plaatsvond.
De stikstofoxiden die bij kernexplosies vrijkomen breken namelijk de ozonlaag af. Verder zouden hoge stralingsniveaus eeuwenlang de ecosfeer vervuilen waardoor veel levensvormen zowel op korte als op lange termijn schade zouden kunnen oplopen, met mogelijke verminderde reproductiekansen en hogere mutatiefrequenties.
Als het radioactieve stof is neergedaald, worden de – veelal zwaargewonde of doodzieke – overlevenden wakker in een verwoeste wereld. Overheden bestaan niet meer. Datzelfde geldt in grote lijnen voor medische zorg, voedsel, drinkwater, energie en de toch al zo vaak getroffen cultuursector.
De Verenigde Staten en de Sovjet-Unie spreken af dat nucleaire en conventionele raketten en kruisraketten met een bereik van 500 tot 5500 kilometer vernietigd moeten worden.
Over de kans op een kernoorlog is weinig zeker. Behalve dat het iets minder onwaarschijnlijk is – nee, lijkt – dat de mensheid zichzelf de komende jaren naar de vergetelheid vaporiseert.
De aarde kan een nucleaire winter tegemoet zien. Waar het dan nog het veiligst is? Op Antarctica. Niet alleen is dit continent overal mijlenver vandaan, het is ook de locatie van 's werelds eerste nucleaire wapenovereenkomst in 1959.
De schokgolf is net het ergste, het is daarnaast ook nog de hitte die ervan afkomt: een kernbom kan zo heet zijn als de zon. Gelukkig gaat veel van die hitte verloren in de lucht, maar alsnog blijft er veel over: als iets door de schokgolf nog staat wat brandbaar is, dan zal dit alsnog opbranden.
Een te hoge inname van jodium kan de werking van de schildklier verstoren. Daarom is voor jodium een veilige bovengrens vastgesteld. Te veel jodium kan onder andere leiden tot schildkliervergroting of een overstimulering van de schildklier. Bij de meeste mensen hoeft een teveel aan jodium niet tot problemen te leiden.