Langste friet: Stephan Tyvaert uit Gent bakte in 4 uur tijd een friet, gemaakt van aardappelpuree, van 9 m, 79 cm en 4 mm lengte en een dikte van 2 x 2 cm.
“De friet zoals we die vandaag kennen - in staafjes gesneden aardappel, die tweemaal zijn gebakken - zijn uitgevonden in Parijs”, zegt de Franse culinaire historicus Pierre Leclerq. “Rond 1885 zijn de frieten voor het eerst opgedoken in de straten van Parijs.
Aardappelen eten we in Nederland al vanaf 1593. Maar friet eten we veel minder lang, namelijk nog maar 150 jaar. En dat wordt vandaag gevierd in Houten op het Frituurwereld Event. Anderhalve eeuw geleden werd op een kermis in Breda de eerste portie verkocht.
Wie de eerste friet maakte is niet goed te achterhalen. Zowel de Fransen als de Belgen claimen de uitvinding van friet. De belgische historicus Jo Gérard zegt dat hij in een oud manuscript heeft gelezen dat er al friet werd gemaakt in 1680.
Patat betekent dus 'aardappel' en 'frites' betekent dat het gefrituurd is. Aangezien je naast aardappelen nog veel meer kunt frituren, is het eigenlijk niet logisch om de bereidingswijze tot afkorting te maken. Maar ja, de aardappel is wel de koning onder de gefrituurde snack. De opper-frites is dus friet.
Het klimaat en de bodem in België zijn ideaal voor het telen van kwaliteitsaardappelen. Voeg daar nog de centrale ligging aan toe, in het hart van de Europese aardappelregio, en je begrijpt waarom dit kleine landje wereldwijd een van de grootste frietleveranciers is.
De naam 'friet' komt van patates frites, Belgisch-Frans voor 'gebakken aardappelen'. De associatie met Frankrijk stamt mogelijk uit de tijd van de Eerste Wereldoorlog, toen Amerikaanse soldaten onze friet leerden kennen in de Franstalige regio van België, en daardoor dachten dat ze in Frankrijk waren.
Maar wat maakt Belgische friet nou zo lekker? De Belgische friet is gemaakt van een aardappel die speciaal voor het frituren is geteeld. De verse aardappels (bijvoorbeeld een Bindje) worden eigenhandig geschild en gesneden.
Frietjes worden traditioneel gebakken in dierlijk vet (ossenwit en/of paardenvet). Dat zorgt voor die typische smaak en geur, maar is helaas minder gezond doordat het meer verzadigd vet bevat. Daarom worden frietjes tegenwoordig ook in plantaardige olie gebakken, of in een mengsel van de twee.
Een patatje oorlog bestaat in de meeste gevallen uit een portie friet met daarover een klodder mayonaise, pindasaus en (vers) gesnipperde uitjes. In het zuiden van het land krijg je er vaak extra curry bij.
De naam van friet of patat is afgeleid van de woordcombinatie patates frites; Belgisch-Frans voor 'gefrituurde aardappelen'.
In de drie zuidelijke provincies van Nederland spreekt men van friet en in Vlaanderen wordt meestal van frieten, frietjes of fritten gesproken, terwijl in de rest van Nederland men het meestal over patat heeft. In Noord-Holland en Utrecht raakt de benaming Vlaamse friet echter steeds meer in zwang.
Britse en Amerikaanse soldaten zouden tijdens de Eerste Wereldoorlog frieten hebben leren kennen aan het Belgische front. Omdat ze overal om zich heen Frans hoorden praten, lanceerden ze de benaming French fries.
Het ontstaan van de bruine kleur van friet komt door de Maillardreactie. Deze reactie speelt een belangrijke rol tijdens het verhitten, bewerken en bewaren van levensmiddelen.
Je mag zowel patat als friet zeggen, maar je voorkeur hangt waarschijnlijk af van waar je woont. In het noorden van Nederland wordt meestal patat gezegd, in het zuiden van Nederland bestel je vaker friet. De Vlamingen noemen de gefrituurde aardappel altijd friet. Met patat bedoelen zij de rauwe aardappel.
Met een jaar of 10 ervaring kan uw inkomen oplopen tot €1.986. U moet er dan wel 38 uur per week voor frituren. Een fastfoodmedewerker verdient iets minder, namelijk €1.643 per maand. Dat bedrag stijgt na 10 jaar ervaring tot een hoogte van €1.820.
De Belg eet gemiddeld 70 kilo aardappelen per jaar, en daarmee is niet alles weggewerkt. In Wit-Rusland eten ze gemiddeld zelfs 175 kilo. Op het vlak van productie staat China op de eerste plaats: de aardappelvelden daar leveren in totaal zo'n 99 miljoen ton.
België telt 4643 frituren. Volgens recent onderzoek van VLAM (*) gaat liefst 95% van de Vlamingen minstens één keer per jaar naar de frituur. 85% van de Vlamingen eet minstens één keer maand frieten en meer dan 60% doet dat minstens wekelijks.
Patatje kernoorlog
Voor wie een patatje oorlog niet gewelddadig genoeg is: patat met mayo, curry, saté en ui. Ook bekend onder de naam 'Patat revolutie'. Gaat in Den Haag door het leven als 'Patat ziekenhuis'.
Superfriet. Een frietje super is een kleine portie friet geserveerd met mayonaise en een frikandel. Dikwijls wordt een superfriet ook wel een 'supertje' genoemd.
Na de lokale en provinciale winnaars is nu ook de beste frituur van Vlaanderen verkozen. En die staat in Asper, een deelgemeente van Gavere. Een bekroning voor 33 jaar frietjes bakken met grote liefde! Zo ervaren Rita en dochter Severine deze erkenning als beste frituur van Vlaanderen.
Eerst bak je de rauwe frieten voor op ongeveer 140°C gedurende een vijftal minuten. Op deze manier pocheer je de aardappelreepjes tot de binnenkant gaar en zacht is. Hoe dikker je frieten, hoe langer ze nodig hebben in het frietvet.
De bedoeling van het voorbakken is de rauwe aardappel te koken, en niet om bruin te bakken. “Tijdens het voorbakken verliest de rauwe aardappel een groot gedeelte van haar vocht. Als het vet te warm zou staan, dan zouden de geschroeide aardappelstaafjes dit vocht niet meer laten ontsnappen.