Het duurt minstens 2,5 jaar voordat de oester volgroeit isen geschikt is voor consumptie. De Zeeuwse platte oester heeftzelfs 5 jaar nodig om dit te bereiken. Op de oesterpercelen in de Oosterschelde en de Grevelingen ontwikkelen de oesters zich goed dankzij het voedselrijke zoute water.
Ze planten zich namelijk al voort als ze één jaar oud zijn en groeien heel hard. De creuse weegt al na twee jaar zo'n 100 gram (zonder schelp), en is dan geschikt voor consumptie. Bij de platte oester duurt dit veel langer: een platte oester weegt pas na vier jaar zo'n 75 gram. Oesters heel duurzaam gekweekt worden?
Hierna worden de oesters uit de korven gehaald en in de bodem van de zee gelegd. Hier verrijkt de oester zich met de natuurlijke voedingsstoffen uit de bodem. Na ongeveer 3 jaar en ten minste 33 keer behandeld te zijn, is de oester klaar voor consumptie.
Oesters kunnen wel 20 jaar oud worden en soms wel meer dan 22 centimeter groot. De bekendste oesters in Nederland zijn de platte Zeeuwse oester en de Japanse oester. Oesters hebben twee kleppen, net als de stevige strandschelp, de grote strandgaper en deze kleurige nonnetjes.
Vroeger kwamen ze al voor, maar toen uitsluitend in de platte variant. Overal langs de Europese kust lagen de langzaamgroeiende oesters. Doordat deze oesters langzaam groeien, en eigenlijk pas na een jaar of vijf geraapt mogen worden, zijn ze duur en exclusief.
"Het kan dat een oester nog wat beweegt als je die opendoet, maar eenmaal als de spier is doorgesneden is het diertje dood", vertelt ze. "Er zijn mensen die er wel citroen opdoen om te zien of die nog leeft, maar dat is geen sluitende methode want het vlees van de oester reageert gewoon op het zuur."
Op het vlak van gezondheid zijn oesters en andere schaal- en schelpdieren vergelijkbaar met andere vis, en worden ze beschouwd als een gezonde keuze. Ze zijn bijvoorbeeld rijk aan vitamine B1 en B12 en de mineralen calcium, jodium, kalium, fosfor, seleen, magnesium en zink.
Oesters zijn vers als de schelp gesloten is. Als de schelp iets open staat, geef de schelp dan een tik. Sluit de schelp zich, dan is de oester geschikt voor consumptie. Bewaar oesters altijd in de koelkast.
De Zweedse oesters worden met de hand van de bodem gedoken en zijn dan ook gillend duur. Maar volgens de kenners zijn het wel de allerlekkerste oesters die je in Europa kan vinden. Doordat ze groot zijn geworden in het wild, met stromingen, hebben ze een zeer sterke, notige, metaalachtige smaak.
Een nagenoeg perfecte parel krijgt het predicaat AAA en is het meeste waard. De waarde kan in exceptionele gevallen oplopen tot zo'n 30.000 euro. Een kleine parel met veel imperfecties kan echter ook een waarde hebben van niet meer dan 10 euro.
Een natuurlijke parel is zeer zeldzaam en komt in slechts 1 op de 10.000 a 15.000 oesters of mosselen die wordt opgevist voor. Natuurlijk gevormde parels zijn meestal ook niet mooi rond maar eerder grillig (barok) van vorm.
zoetwater mosselen en oesters zijn van gescheiden geslacht en planten zich uitsluitend geslachtelijk voort. De mannetjes hebben gelobde gonaden(geslachtorganen) in de uitstulpbare voet die uitmonden aan de uitstroomopening(sifon). Ze lozen hun zaad dan ook vrij in het water.
De Zeeuwse oester is van nature een puntige oester die rechtop in de bodem staat. Door de oesters van perceel naar perceel te verplaatsen krijgt hij niet de kans om rechtop te gaan staan en wordt hij ovaal van vorm. De oesterkwekers huren de kweekpercelen van de Nederlandse overheid.
De soort handhaaft zich echter ook op grotere diepten tot enkele honderden meters waterdiepte. De vastgegroeide immobiele levenswijze maakt dat de oester tot de epifauna behoort.
Een scala van factoren bepaalt de smaak van beide oestersoorten: het water, de bodemsoort, het soort plankton en algen, de stromingen… In de zomermaanden planten Zeeuwse oesters zich voort. Jean: ‛Melken noemen we dat - oesters die melken, zijn niet lekker om te eten trouwens.
Als je zelf oesters gaat rapen, is het wel goed een aantal zaken in het achterhoofd te houden. "Zo mag je in Nederland 10 kilo per persoon per dag rapen, mits voor eigen gebruik. Dat zijn ongeveer honderd oesters.", weet Sonja Smit.
Er zijn fossielen van oesters gevonden die rond de 520 miljoen jaar oud zijn. Je kan bij oesters zien hoe oud ze zijn. Net als een boom heeft een oester jaarringen en elke ring staat voor 1 jaar. Nu we het toch over jaartallen hebben, het eten van oesters is niet altijd een delicatesse geweest.
De oesters kunnen dan geen lucht meer krijgen, want ook buiten het water kunnen deze zeevruchten lang in leven blijven, maar hebben we lucht nodig. Je kunt ze ook in een plastic bakje doen, geen deksel maar wel wat ijs er bovenop doen. Of leg ze in een schaal, en doe daar wat is bovenop.
!
De oester creëert een parel als er een extern element binnendringt. Dit kan bijvoorbeeld zand, een stukje schelp of een diertje zijn. Om zichzelf te beschermen maakt de oester kleine laagjes parelmoer aan. Al die laagjes vormen uiteindelijk een glanzend bolletje.
Wij houden rekening met 2 oesters per persoon. Onze ervaring heeft ons geleerd dat deze rekenmethode in 95% van de gevallen perfect uitkomt. Er zijn gasten die er 2 eten, er zijn gasten die er geen eten en er zijn gasten die er (veel) meer dan 2 eten.
Een geopende schelp levert een uitgedroogde oester en die kun je niet eten. Als je de schelp niet of lastig open krijgt, dan is het in orde. Druppel wat citroensap op de kieuwen van de oester. Als deze samentrekt, kun je hem eten.
Er gelden in Nederland een aantal regels voor het plukken van oesters: Je mag tot 10 kilo per persoon per keer meenemen (alleen voor eigen gebruik, dus je mag de oesters niet later verkopen). Je mag niet in de bodem roeren, scheppen of over de bodem schrapen.
"Helaas is er nog geen definitief bewijs of oesters pijn voelen", laat de organisatie weten. "Er zijn groepen die beweren dat oesters pijn kunnen voelen en anderen die zeggen dat ze geen centraal zenuwstelsel hebben en dus geen pijn voelen zoals andere soorten zeevoedsel.