Grofweg kan je aanhouden dat massief vuren- of populierenhout 10 tot 15 jaar goed blijft. Eikenhout en tropisch hout 25 tot 50 jaar. Wanneer je kiest voor een fineer houten kist, dat is spaanplaat met een heel dun laagje hout eroverheen, moet je rekening houden met een houdbaarheid van een maand.
De wetgever gaat er van uit dat na een begraving van 10 jaar een lichaam helemaal geskeletteerd is. Dat houdt in dat alleen de belangrijkste grote botten over zijn. Bij sommige mensen zal dit al na 5 of 7 jaar het geval zijn, afhankelijk van de omstandigheden.
De meeste kisten die in de aarde worden begraven zullen binnen 10 jaar wel grotendeels verteerd of vermolmd zijn. Maar bijvoorbeeld een zware eiken kist in een grafkelder kan ook na tientallen jaren nog in een uitstekende staat zijn. En dat mag wettelijk ook.
De vertering van een overledene gebeurt door micro-organismen. Gemiddeld duurt het een jaar of 7 voordat een overledene een skelet, dus alleen maar botten, is. Daarom schrijft de wet voor dat iemand die begraven wordt, minstens 10 jaar begraven moet blijven.
Binnen twee weken na intreding van de dood komen producten van ontbinding uit de lichaamsopeningen zoals uit de mond, de neus, de anus en eventuele andere lichaamsopeningen (bijvoorbeeld wonden). De stank van rotting is op dit moment overweldigend aanwezig.
Na de verzorging kan men bij een intacte huid van zowel de overledene, als nabestaande of verzorger, iemand zonder problemen aanraken. Voor het sluiten van de ogen, is het vaak al voldoende ogen direct na het overlijden met de vingers dicht te strijken.
Als er wordt gesproken over het schoonmaken na een overlijden of onopgemerkte dood, ligt de nadruk vaak op het risico van bloed overdraagbare ziekteverwekkers. Dit zijn ziektekiemen die in bloed leven en zeer veel ellende kunnen veroorzaken. Sommige van deze ziektekiemen worden bacteriën genoemd en anderen virussen.
Weefsel van organen wordt vernietigd, lichaamscellen worden in hoog tempo afgebroken, de huid verkleurt en raakt los. Vet neemt de langste tijd om te verteren, dus billen en dijen zitten er als laatste aan. Na zo'n tien jaar is alleen het skelet nog over.
Het lichaam laat methaanthiol vrij gedurende het ontbindingsproces. Methaanthiol ruikt naar zweetvoeten en rotte witte kool. Dimethyldisulfide is een stinkend gas dat voortkomt via vele bronnen, zoals bacteriën, schimmels, planten, en dieren. Rottend vlees geeft dit gas af.
Bij het cremeren wordt de kist in een crematieoven geplaatst. De kist vergaat daarbij door de hitte. Voorafgaand aan een crematie is er vaak een uitvaartdienst of een kerkdienst, maar het hoeft niet. Na het afscheid brengt de uitvaartondernemer de kist naar de ovenruimte, waar de uiteindelijke crematie plaatsvindt.
Een lege doodskist weegt tussen de 40 en 60 kilo. Zwaardere modellen zoals amerikaanse grafkisten wegen ongeveer 60 tot 80 kilo. Als de overledene in de kist ligt weegt een doodskist dus al snel meer dan 100 kilo.
Tegenwoordig is levend begraven worden uitgesloten, zeggen zowel doktoren als uitvaartondernemers. Sinds de uitvinding en het gebruik van de stethoscoop, het instrument waarmee hartslag en ademhaling gevolgd kunnen worden, is dood ook werkelijk dood.
De stevigere aardse energie kan worden gebruikt om bijvoorbeeld een aanraking of windvlaag te laten voelen, een kaars te doven of de deurbel af te laten gaan. Ook kunnen speelgoed auto's spontaan gaan rijden of je telefoon ineens afgaan! Kort na de dood zijn er nog de aardse energielagen die langzaamaan loslaten.
De mond kan je na overlijden dichtdoen en met een handdoek-rolletje onder de kin dichthouden. Maar de mond is de sterkste spier van je lichaam en als de spierstijfheid afneemt, gaat de mond weer open staan. Overigens moet je als iemand een kunstgebit heeft, dit weer indoen voor het sluiten.
Na het overlijden zakt het bloed door de zwaartekracht (hypostase) en doordat de bloedcirculatie is gestopt naar de laagst gelegen delen van het lichaam: deze kleuren daardoor paarsblauw (lijkvlekken), waar de hoger gelegen gedeelten bleek worden. In de terminale fase kunnen ook lijkvlekken ontstaan.
De huid. Als eerste zal het bloed wegtrekken uit de huid. Het directe gevolg is dat het slachtoffer een grauwe gele kleur krijgt. Deze kleur wordt alleen maar intenser naarmate de shock in een verder stadium komt.
"Als het heel warm is geweest, gaat de ontbinding heel erg snel. Dat ruik je. Dat komt doordat het lichaam opblaast en er meer bacteriegroei is in een korte tijd. De geur is ook heviger als een lichaam is aangevreten en de buikwand ligt er bijvoorbeeld uit."
De tijd tussen de ademteugen wordt steeds langer, soms wel tot een halve minuut en tenslotte is er de laatste adem, in veel gevallen niet meer dan een zuchtje na een (heel) lange stilte. Het gezicht ziet er ook bij deze stokkende ademhaling vaak heel rustig uit. Dit wordt Cheyne-Stokes ademhaling genoemd.
Hier bestaan geen regels voor. Om een overledene wel of niet thuis op te baren is een vrije keuze. Ook om hem 's nachts alleen te laten. De meeste mensen laten een overledene niet alleen in huis en zorgen voor een wake; dat is een kwestie van gevoel.
In principe mag je alle makkelijk verteerbare voorwerpen meegeven in de kist. Ook tekeningen van kinderen, brieven, bloemen en foto's (zonder fotolijstje uiteraard!) mogen mee. Daarnaast vinden veel kinderen het fijn om een lievelingsknuffel mee te geven aan een overleden persoon.
Een crematie is goedkoper dan een begrafenis. Cremeren is beter voor het milieu. Er is geen graf dat onderhouden moet worden en dat op een later moment weer extra kosten met zich meebrengt.
Natuurlijk mag iemand de overledene op de mond kussen maar men moet wel rekening houden dat daar veel bacteriën aanwezig zijn. Het is wellicht een vervelend praatje maar direct na het overlijden begint het lichaam met het ontbindingsproces. Die lichaamssappen moeten weg en dat gaat vaak via de mondhoeken.
Je hebt vast wel eens verhalen gehoord over lijken die spontaan rechtop gingen zitten in hun kist. Dit is een mythe. Wel is het zo dat je lichaam spastische trekjes kan vertonen op het moment dat het lichtje uit gaat. Dit komt doordat je hersenen nog wat laatste activiteit vertonen.
Ook andere lichaamsdelen bewegen na de dood nog langzaam, maar zeker. Het betekent dat een lijk na anderhalf jaar een heel andere positie kan hebben dan tijdens overlijden. De politie moet daar bij onderzoek rekening mee houden, vinden de Australiërs.