Hoe lang het duurt voordat u een dagvaarding ontvangt, is afhankelijk van de omvang van uw zaak. Bij eenvoudige zaken ontvangt u bij voorkeur binnen 1,5 jaar na constatering van het strafbare feit een dagvaarding.
In een eenvoudige kort geding procedure is er vaak al binnen enkele weken een uitspraak, terwijl het in ingewikkelde procedures tot wel meer dan twee jaar kan duren. Een gemiddelde of ijkpunt is niet te geven, dat hangt af van de aard en complexiteit van de zaak.
Een verdachte vier jaar laten wachten op de behandeling van zijn zaak is in strijd met artikel 6 van het Europese verdrag voor de rechten van de mens. Daarin wordt iedere burger een eerlijk proces gegarandeerd.
Dat kan verschillende oorzaken hebben: de rechter moet de zaak goed bestuderen, overleggen met collega's, of de werkdruk is zodanig dat de uitspraak om die reden op zich laat wachten.
Het is nu nog niet te zeggen hoe lang de rechtszaak duurt. Dat hangt af van verschillende factoren. Bijvoorbeeld of er verdachten op de zitting verschijnen. De rechtbank heeft alvast tot begin 2021 zittingsperiodes gereserveerd.
Volgens het jaarverslag bedroeg de gemiddelde doorlooptijd bij de rechtbanken in 2020 dertien weken.
De rechter beslist meestal meteen aan het eind van de strafzitting over de strafzaak. De beslissing wordt uitspraak of vonnis genoemd. Je kunt zelf naar de strafzitting gaan om te horen wat de rechter beslist.
Een sepot betekent dat u niet langer als verdachte wordt beschouwd. U wordt niet vervolgd en de strafzaak is voor justitie afgedaan. Wanneer de politie (mondeling) tegen u zegt dat de zaak wordt geseponeerd, moet u altijd vragen om een schriftelijke bevestiging.
Bij het aanhouding van een rechtszaak wordt een beslissing uitgesteld. Er zijn geen regels hoe vaak een rechter een zaak mag aanhouden. Wel is het zo dat een rechter een zogenaamd 'redelijk termijn' moet hanteren.
Een rechtszaak start met een dagvaarding. Dit is een brief aan de rechter waarin staat wat het conflict is en wat de ene partij van de andere partij eist (vordert). Goed om te weten: wanneer u een rechtszaak start doet u dit in een dagvaardingsprocedure via de rechtbank.
Een procedure bij de rechtbank duurt in de regel zes tot acht maanden. Soms kan het echter langer duren, bijvoorbeeld omdat uitgebreide bewijslevering nodig is.
De kosten voor een procedure bij civiele zaken en bestuursrechtelijke zaken betaalt u meestal zelf. Behalve als de rechter beslist dat de verliezende partij deze kosten betaalt. Een strafzaak kost u geen geld. Maar het kost wel geld als u een advocaat inschakelt.
Als u terecht moet staan voor een strafbaar feit, ontvangt u een dagvaarding om voor de rechter te verschijnen. Als u niet zelf naar de zitting wilt, mag u de verdediging ook overlaten aan uw advocaat. U moet uw advocaat daarvoor wel machtigen. En de rechter moet hiermee instemmen.
Als een partij niet komt opdagen op de zitting, doet de rechter toch uitspraak. Dit heet een verstekvonnis. De rechter stelt dan meestal de eiser in het gelijk.
De betekening van het vonnis en het bevel tot betalen
De gerechtsdeurwaarder zal een afschrift van het vonnis afgeven op de woonplaats van de veroordeelde partij. De termijn tussen betekening en tenuitvoerlegging bedraagt één maand. Enkel verzet of hoger beroep kunnen de tenuitvoerlegging van een vonnis schorsen.
In het strafproces kan een procespartij de rechter verzoeken om de behandeling van een zaak uit te stellen. Dit wordt aanhouding genoemd. Aanhouding kan bijvoorbeeld aan de orde zijn als de verdachte door ziekte niet op de zitting aanwezig kan zijn.
Een aantal zaken zal (alsnog) worden afgedaan met een OM-strafbeschikking en een aantal zaken zal worden geseponeerd. Tegelijkertijd zijn maatregelen genomen om nieuwe achterstanden te voorkomen. Het gaat om ongeveer 1500 zaken die al meer dan anderhalf jaar wachten op behandeling door een politierechter.
Als u een uitspraak wilt weten, dan kunt u bij de uitspraak aanwezig zijn. Uitspraken staan ook op de website van de rechtspraak Voor meer informatie over uitspraken in strafzaken kunt u terecht bij de afdeling voorlichting van de rechtbank.
Ook een sepot of strafbeschikking van het OM of een vrijspraak door de rechter komt op het strafblad. Dus ook al is een persoon nooit vervolgd of al is een persoon vrijgesproken, op zijn of haar justitiële documentatie staat dat hij of zij verdachte is geweest van dat misdrijf.
Constitutionele toetsing door de rechter houdt in dat de rechter toetst (of mag toetsen) of wetten al dan niet in overeenstemming zijn met de Grondwet. Het huidige artikel 120 van de Grondwet bepaalt dat de rechter niet mag beoordelen of wetten en verdragen in strijd zijn met de Grondwet.
De Hoge Raad is de hoogste rechter en kan besluiten dat een rechtszaak over moet. De Hoge Raad kan ook besluiten dat een rechtszaak heropend moet worden (herziening).
De rechters stellen vragen aan u en de officier van justitie, bijvoorbeeld over de bewijzen en uw situatie. De rechters kunnen getuigen ondervragen. De rechters kunnen ook vragen stellen aan deskundigen, zoals een psychiater.