Grafrechten zijn de rechten op een graf, die zijn afgekocht met een wettelijke minimumtermijn van tien jaar. Dat is de wettelijke grafrust. Bij veel begraafplaatsen kan er ook gekozen worden voor vijftien of twintig jaar.
Bij een particulier graf geldt een bepaalde tijd van minstens 10 jaar, die telkens met 10 jaar kan worden verlengd, echter kan de begraafplaats zelf bepalen voor welke periode zij verlengen. De wettelijk minimale verlenging is 5 jaar; de maximale is 20 jaar.
De grafkosten voor een algemeen graf liggen op ongeveer 780 euro bij een looptijd van 10 jaar.
Iemand die begraven wordt, moet minstens 10 jaar begraven blijven. Dat heet de wettelijke termijn van grafrust.
De tijd dat iemand in een algemeen graf ligt, is vaak 10 jaar. Dat is gelijk aan de minimale periode van grafrust. Langer, bijvoorbeeld 15 of 20 jaar, is soms ook mogelijk, maar dat is afhankelijk van de begraafplaats. Na die periode kan de houder van de begraafplaats de rustplaats ruimen.
"Als de grafrechten verlopen of zijn afgestaan, dan wordt er meestal meteen bovengronds geruimd. Dat houdt in dat de grafsteen en eventuele grafzerk weg worden gehaald, er komt een laagje verse aarde overheen en dat wordt ingezaaid met gras. Met de begraven stoffelijke resten gebeurt dan dus niets."
Graven met eeuwige rechten bestaan niet in Nederland. Die zijn in het verleden nooit uitgegeven en worden ook niet uitgegeven. De wet kent alleen 'graven voor onbepaalde tijd'. Dat zijn graven waarvan de einddatum nog niet bekend is.
Elk geval is anders. De wetgever gaat er van uit dat na een begraving van 10 jaar een lichaam helemaal geskeletteerd is. Dat houdt in dat alleen de belangrijkste grote botten over zijn. Bij sommige mensen zal dit al na 5 of 7 jaar het geval zijn, afhankelijk van de omstandigheden.
Als een graf geruimd wordt, wordt meestal eerst alleen het monument weg gehaald. De steen wordt dan gewoonlijk in stukken geslagen en afgevoerd. De inhoud van het graf, dus de botten, worden niet meteen weg gehaald. Dat gebeurt pas als er opnieuw in het graf begraven wordt voor een andere familie.
Tien jaar is een kroonjaar. Dat geldt niet alleen tijdens een mensenleven: het getal tien speelt ook een belangrijke rol na een overlijden. Zo schrijft de Wet op de lijkbezorging onder meer voor dat een graf pas mag worden geruimd wanneer na de laatste begraving of bijzetting van een lijk tien jaar zijn verstreken.
Maar je mag vaak niet zelf bepalen hoelang je een graf huurt. De meeste begraafplaatsen hanteren een vaste periode van 20 of 30 jaar. De totale kosten zijn €3500 à €3700 (voor 20 jaar: 20 x €175 à €185).
Als iemand is overleden, worden de kosten van de begrafenis en het nieuwe graf gewoonlijk uit de nalatenschap betaald. Soms ook door een verzekering. Een van de nabestaanden wordt rechthebbende van het graf.
De rechthebbende is degene die volgens de registers van de begraafplaats als zodanig te boek staat en die een akte of brief als bewijs daarvan krijgt.
In een algemeen graf beslist de houder van de begraafplaats wie in dat graf begraven worden; bij een familiegraf beslist de rechthebbende op wiens naam het graf staat, wie er begraven wordt. Het is ook mogelijk om een graf (veel) groter te maken dan voor 2 of 3 personen, door er een grafkelder van de maken.
Hier zijn geen wettelijke regels voor. Een kist mag in alle houdingen in een graf: horizontaal, verticaal, op een zijde, ondersteboven en ook, zoals in uw geval, achterstevoren. Op begraafplaatsen waar gewoonlijk 'achterstevoren' wordt begraven, staat dit ook niet in de reglementen.
Weet wat grafrechten precies inhouden
Grafrechten draagt men in de regel af aan de gemeente of, in het geval van bijzondere begraafplaatsen, aan de kerk. Deze dienen te worden voldaan voordat u wordt begraven. Dit kan betaald worden door uw nabestaanden, maar draagt wel extra bij aan de kosten van een begrafenis.
Na verloop van tijd zakken de zijkanten van de kisten in elkaar, maar de (kisten met de) lichamen zakken niet dieper de grond in. Die blijven allemaal liggen op de diepte waarop ze begraven zijn. In een 3-persoons graf worden de kisten vaak geplaatst op dieptes van ongeveer 120 cm, 210 cm en 300 cm.
Weefsel van organen wordt vernietigd, lichaamscellen worden in hoog tempo afgebroken, de huid verkleurt en raakt los. Vet neemt de langste tijd om te verteren, dus billen en dijen zitten er als laatste aan. Na zo'n tien jaar is alleen het skelet nog over.
Grofweg kan je aanhouden dat massief vuren- of populierenhout 10 tot 15 jaar goed blijft. Eikenhout en tropisch hout 25 tot 50 jaar. Wanneer je kiest voor een fineer houten kist, dat is spaanplaat met een heel dun laagje hout eroverheen, moet je rekening houden met een houdbaarheid van een maand.
Cremeren is het proces waarbij een overleden lichaam wordt verbrand. Het verbranden van het lichaam doet voor diegene geen pijn, je voelt er dan niks meer van want alleen je lijf is er nog.
In principe mag je alle makkelijk verteerbare voorwerpen meegeven in de kist. Ook tekeningen van kinderen, brieven, bloemen en foto's (zonder fotolijstje uiteraard!) mogen mee. Daarnaast vinden veel kinderen het fijn om een lievelingsknuffel mee te geven aan een overleden persoon.
Na de verzorging kan men bij een intacte huid van zowel de overledene, als nabestaande of verzorger, iemand zonder problemen aanraken. Voor het sluiten van de ogen, is het vaak al voldoende ogen direct na het overlijden met de vingers dicht te strijken.
De tarieven verschillen echter per begraafplaats. Op sommige begraafplaatsen kan het in stand houden van een graf voor onbepaalde tijd 3.000,- kosten en op andere 14.000,-.
Als je door het land heen kijkt naar waar al wel eeuwige grafrust is, zie je dat de prijskaartjes uiteenlopen van 2.500 tot 8.000 euro. Als de grond door de gemeenschap wordt gefinancierd, kan je goedkoper begraven omdat je de kosten al hebt afgedekt.
Het is mogelijk om grafonderhoud af te kopen. Dit kost € 109,50 per jaar voor een graf met een grafmonument, €58,00 per jaar voor een graf zonder grafmonument (prijspeil 2022).