De winter van 1963 was de koudste van de twintigste eeuw. Op veel plaatsen vroor het bijna drie maanden achtereen elke dag. Over de drie wintermaanden december 1962 en januari en februari 1963 had De Bilt een gemiddelde temperatuur van -3,1 graden (+2,6 graden is normaal).
In de barre winter van 1963 was 18 januari een bijzonder koude dag. Het vroor bij de start 18° Celsius, bij zwakke wind.Om 9 uur was de temperatuur opgelopen tot ongeveer -4°, maar een noordoostenwind stak rond die tijd op en nam geleidelijk toe tot krachtig.
De laagste temperatuur in De Bilt was -18,2 graden op 18 januari 1963. Op die dag werd ook de twaalfde en tevens zwaarste Elfstedentocht verreden. De temperatuur bleef het hele etmaal onder nul en er stond een stevige wind die het nog veel kouder maakte dan het al was.
Van alle maanden van de twintigste eeuw was februari 1956 de koudste. Dat jaar begon een van de ergste koudegolven die ons land ooit heeft getroffen. De recordkoude winter van 1956 is een opmerkelijke. De winter stelde dat jaar eerst weinig voor.
Op het 80 centimeter dikke ijs van het IJsselmeer werd op woensdag 20 februari 1963 een wel heel ongebruikelijke rally gehouden. De ijsclubs van Wervershoof, Hindeloopen, Stavoren en Workum organiseerden die dag een unieke autotocht over het ijs, de eerste in de geschiedenis.
Aan de andere kant is de lat vrij hoog gelegd: pas bij een koudegetal boven de 300 mogen we van een “strenge” winter spreken. Dat zijn er dus drie: 1942, 1947 en 1963. Een winter met H > 160 mag het predicaat “zeer koud” dragen. Hiervan zijn er zes, met de laatste in 1985.
De hel van '63
Uiteindelijk zijn er geen doden gevallen. Wel waren er honderden gewonden met botbreuken, bevroren geslachtsdelen en afgevroren ledematen.
Op 18 januari 1963 daalde de temperatuur in Joure tot min 21 graden en juist die dag werd de Elfstedentocht gereden. 's Middags was het minder koud maar door de bij vlagen stormachtige wind maakte dat voor de schaatsers weinig uit. De gevoelstemperatuur daalde zelfs en lag in de middag tegen de -20 graden.
De winter van 2024-2025 lijkt een zachte winter te worden, met daarbij een normale hoeveelheid neerslag.
De laagste temperatuur in Nederland werd gemeten in Winterswijk op 27 januari 1942, toen de temperatuur daalde tot -27,4 °C (-17,3 °F).
De winter van 1963 was de koudste in meer dan 200 jaar .
De winter van 1963 was de koudste winter van de eeuw, de gemiddelde temperatuur was in de Bilt 3 graden onder nul. In februari waren er aan de Noordzeekust zeer bijzondere taferelen te zien. Een groot gedeelte van het zeewater langs de kust was totaal bevroren.
Op 25 juli 2019 werd het in Nederland voor het eerst meer dan 40 graden. De dagen ervoor werden al temperatuurrecords gebroken op veel plekken in Spanje en Frankrijk. We waren dus voorbereid. Toch waren velen (inclusief ikzelf en veel collega's op het KNMI) behoorlijk verrast dat de 40 graden echt bereikt werd.
Op 26 januari 1942 kwam het kwik in De Bilt niet hoger dan min 11,2 graden en de nacht die volgde koelde het af tot min 24,8 graden, de laagste standen ooit op het hoofdstation van het KNMI gemeten. Op 27 januari 1942 registreerde Winterswijk min 27,4 graden, de laagste temperatuur van de eeuw in ons land.
De winter van 1962–1963 (Engels: Big Freeze of 1963) was de koudste winter in Nederland en België samen met winter van 1829-1830 sinds minstens 1684. Met een hellmanngetal van 337,2 voor De Bilt was deze winter slechts iets minder streng dan voorgenoemde.
Opnamen. Opnamen voor de film werden gemaakt in Kemi (Finland), Litouwen, Letland, Biddinghuizen en in de Friese steden Hindeloopen, Sloten, Harlingen, Dokkum en Sneek. Op 28 maart 2009 werd de stad Sneek gedeeltelijk afgesloten voor opnames waarbij circa 800 figuranten bijeen waren.
We lijken af te streven op een vrij gemiddelde zomer in 2024. De relatief natte, bewolkte en regenachtige maanden die we tot nu toe hebben gehad in 2024 zijn dus niet per se een voorbode op wat de zomer ons gaat bieden. Een gemiddelde zomer ziet er ongeveer zo uit: Tussen de 12 en 23 graden.
Voor de winter van 2023/2024 worden er hogere temperaturen dan gemiddeld verwacht in Nederland, met meer neerslag, wat kansen biedt op sneeuwrijke perioden, vooral in de Zuid-Alpen.
Weersvoorspelling Winter 2024-2025
We lijken af te streven op een vrij gemiddelde winter in 2024-2025. Dat betekent vorst, kou, regen, sneeuw en hagel. Een gemiddelde winter (december, januari en februari) ziet er ongeveer zo uit: Tussen de 1 en 7 graden.
Op 24 december trok een weerfront zuidwaarts over het Verenigd Koninkrijk, en veranderde in sneeuw . Als gevolg hiervan beleefde Glasgow zijn eerste witte kerst sinds 1938, en bereikte de sneeuw het zuiden van Engeland op Boxing Day, met op sommige plaatsen tot 30 cm.
Deze periode staat vooral bekend om de zeer koude winter van 1962/63 , waarin, in combinatie met de langdurige koude periode, weinig neerslag viel (dit is de op twee na droogste winter in een reeks van 1910/11 tot en met 2016/17).
In de jaren '70 en '80 van de 20e eeuw waren er ook een aantal koude winters in Nederland. In 1978-1979 was de temperatuur gemiddeld ongeveer -5 graden Celsius, met temperaturen die af en toe tot -15 graden daalden. Ook in 1985-1986 was de winter koud, met temperaturen die gemiddeld ongeveer -6 graden Celsius waren.
Reinier Paping. Regnerus Ignatius Johannes (Reinier) Paping (Dedemsvaart, 18 februari 1931 – Zwolle, 20 december 2021) was een Nederlandse schaatser, vooral bekend geworden als de winnaar van de barre Elfstedentocht van 1963.
De uitzonderlijke strenge winter veranderde de tocht der tochten al gauw in een waar slagveld, waarbij de ene naar de andere schaatser uitviel. De Elfstedentocht van 1963 zou de geschiedenis ingaan zwaarste ooit, en daarmee ook de meest legendarische.
Het is voor zover bekend, in de meer dan honderd jaar oude geschiedenis van de tocht, de enige deelnemer die tijdens de tocht overleden is.