De jongen blijven een heel jaar bij hun ouders. Voor vogels is dat erg lang. De jongen verlaten wel spoedig het nest en kunnen na 4 tot 5 maanden vliegen.
De kleine zwaan
De eerste kleine zwanen komen eind september in Nederland aan en vertrekken weer in maart richting hun broedgebieden langs de Barentszee en verder naar het oosten. Van de totale wereldpopulatie van zo'n 15.000 exemplaren, overwinteren ongeveer 10.000 vogels in Nederland, vooral op graslanden en akkers.
Maar ze zoeken dus wel een nieuwe partner! Vogels zijn, net als mensen, heel kieskeurig als het om hun partner gaat. Zij willen die zelf uitkiezen en ze redden het prima een seizoen alleen.
Zwanen zijn graseters en hebben dus behoefte aan een ruim gazon. Wanneer er te weinig gras in het perk is, dan is het nodig gemaaid of geknipt gras en ander groenvoer bij te voeren. Ook brood lusten ze graag. Voorafgaande aan en tijdens de broedtijd kan een speciale foktoom-watervogelkorrel worden verstrekt.
Het jong van een zwaan wordt een pul genoemd, of simpelweg babyzwaan.
Ook volgens Kees Moeliker, conservator van het Natuurhistorisch Museum Rotterdam, kan een zwaan geen arm van een volwassenen breken. Zwanen vechten naast hun snavel wel met hun 'polsen', het sterkste deel van de vleugel.
Zwanen kosten, afhankelijk van de soort, 50 tot 300 euro per stuk. De prijs voor zwanenvoer varieert van 0,5 tot 5 euro per kg.
Broedt van maart-mei. Een nest per jaar met 5-7 eieren. De vrouw broedt die uit in 36 dagen. Langs de oever of soms in het riet zit de knobbelzwaan op een groot nest van takken, riet en plantaardig materiaal dat door de man fel wordt verdedigd met de kop naar achter, opgezette vleugels en een sissend geluid.
Er was dan opstijgende wind waardoor de zeevogels even hun vleugels konden ontspannen. Op het land slaapt de vogel overigens een stuk langer: maar liefst 12 uur per dag. De resultaten komen niet uit de lucht vallen.
Zwanen zijn planteneters. Een knobbelzwaan eet wel vier kilo planten per dag. Hij eet graag waterplanten die op de bodem van een sloot of plas groeien. Met zijn lange hals kan hij bijna een meter diep in het water komen.
De jonge zwanen hebben al natuurlijke vijanden genoeg: eksters, kraaien, reigers, snoeken en ratten. Het wordt afgeraden om de zwanen (en eenden) brood te voeren. De dieren kunnen daardoor op mensen afkomen, en wegen en fietspaden blokkeren. Ze hebben het voer eigenlijk niet nodig.
Maar er blijkt iets anders te zijn waar zwanen wel degelijk vaak hun leven leven trouw aan zijn. “Wij denken dat de vogels trouwer zijn aan een bepaald territorium”, gaat Eggenhuizen door. “Als je partner ook trouw is aan dat territorium, dan blijf je bij elkaar.
De wilde zwaan is een wintergast in Nederland. Ze broeden in Fenno-Scandinavië en Rusland en overwinteren op Nederlandse weiden en op wateren in het duingebied.
Als de dieren drie jaar oud zijn worden ze geslacht. Zwanen kunnen 25 jaar oud worden. De producten vinden vooral aftrek in Frankrijk en Duitsland, waar zwanenvlees als een exclusieve lekkernij wordt beschouwd. De zwanenhouderijen bevinden zich in de provincies Zuid-Holland en Urecht.
Ze maken gorgelende en blazende geluiden, al zijn die niet vaak te horen. Als je hen stoort op hun nest, sissen of knorren ze woedend. - Ze beschermen hun territorium - dat heel groot kan zijn - zo goed als ze kunnen. Hun dreighouding is echt imposant: ze buigen hun hals naar achteren en bollen hun vleugels.
In het oorspronkelijk leefgebied worden ze doorgaans niet ouder dan zes jaar. In gevangenschap kunnen ze een leeftijd van twintig jaar bereiken.
Een zwaan die broedt of gaat broeden, kan een gevaarlijke indruk maken als je dichtbij komt. Het dier kan happen in je broekspijp. Maar zwanen hebben geen tanden.”
Met een vlucht van 1725 kilometer heeft een Russische zwaan het wereldrecord nonstop vliegen gebroken. Het oude record, 700 kilometer, stond op naam van een Amerikaanse soortgenoot. Nederlandse wetenschappers van het Instituut voor oecologisch onderzoek hebben de topvlucht elektronisch geregistreerd.
Mannelijke zwanen kunnen vechten als leeuwen. Vooral als er tijdens het broedseizoen een territorium (met chick en chicks) te verdedigen is, kan het er ruig aan toe gaan. En dat is nog maar een understatement. Ze proberen elkaar te verdrinken of de nek te breken met een klap van de vleugel.
Zwanen kunnen een snelheid van 95 kilometer per uur halen. Doordat ze zwaar zijn, hebben ze wel een flinke aanloop van een aantal meters nodig om in de lucht te komen.
Zwanen hebben daarom holle botten, wat de vleugels kwetsbaar maakt. Ze vechten naast hun snavel wel met hun 'polsen', zo laat Kees Moeliker, conservator van het Natuurhistorisch Museum Rotterdam, weten. Dit is het sterkste deel van de vleugel, maar dus niet sterk genoeg om een massief mensenbot te breken.
Als het vrouwtje broedt of jongen heeft, kan het mannetje beslist scherp optreden tegen 'pottenkijkers'. Hij maakt zich groot, spreidt zijn vleugels uit en blaast en sist. Hij bluft en rekent erop dat je meer afstand neemt.
Het mannetje is groter; hij heeft ook een zwaardere nek. Het mannetje heeft een knobbel bovenop de snavel; bij vrouwtjes ontbreekt die. In de lente zwelt die knobbel aan en wordt de snavel roder.
Een kudde zwanen, een zwerm zwanen, een groep zwanen? Vanmiddag in de Eempolder. koppel? een vlucht?