Eerste crematie in Nederland vond plaats in 1914
Vanaf de Bronstijd (1500-400 v. Chr.) was verbranding de meest toegepaste methode waarop de samenleving zich van zijn lijken ontdeed. Ook bij de Romeinen was dat zo, totdat zij uit economische noodzaak - brandhout werd schaars - overgingen op begraven.
Op 1 april 1914 vond de eerste crematie plaats, die van dr. C.J. Vaillant, hoofdbestuurslid van de Vereniging voor Facultatieve Lijkverbranding.
Vanaf de Bronstijd (1500 tot 400 voor Chr.) was het de meest toegepaste wijze van lijkbezorging. Ook de Romeinen cremeerden hun doden. In 785 verbood de christelijke vorst Karel de Grote (op straffe van de dood) de crematie vanwege het heidense karakter.
Cremeren 700 tot 1800
Dit opstaan uit de dood kan alleen als het lichaam begraven is. Hierdoo is het logisch dat met het verspreiden van het christendom het aantal crematies afnam. In 785 werd er door Karel de Grote een algeheel verbod op lijkverbranding afgevaardigd.
Hier bestaan geen regels voor. Om een overledene wel of niet thuis op te baren is een vrije keuze. Ook om hem 's nachts alleen te laten. De meeste mensen laten een overledene niet alleen in huis en zorgen voor een wake; dat is een kwestie van gevoel.
De weke delen van een lichaam zoals ogen en ingewanden zijn na enkele weken of maanden weg. Het spierweefsel (zeg maar het vlees) gaat veel en veel langzamer. Dat komt omdat er in de grond vrij weinig zuurstof doordringt, waardoor er een langzame stofwisseling en langzaam ontbindingsproces is.
Cremeren is het proces waarbij een overleden lichaam wordt verbrand. Het verbranden van het lichaam doet voor diegene geen pijn, je voelt er dan niks meer van want alleen je lijf is er nog.
In principe mag je alle makkelijk verteerbare voorwerpen meegeven in de kist. Ook tekeningen van kinderen, brieven, bloemen en foto's (zonder fotolijstje uiteraard!) mogen mee. Daarnaast vinden veel kinderen het fijn om een lievelingsknuffel mee te geven aan een overleden persoon.
Het crematieproces
De duur van de crematie hangt af van het soort oven, het gewicht van de overledene en de kist. Gemiddeld duurt het verbrandingsproces 55 minuten tot anderhalf uur, maar het kan ook korter of langer duren.
Hoewel Jezus begraven was, en dit een gebruikelijke uitvaartmethode was in de bijbel, keurt de bijbel cremeren niet af. Er zijn geen regels over de manier waarop je je lichaam al dan niet laat bewaren na je overlijden.
Na de crematieplechtigheid wordt de kist naar de ovenruimte gebracht. Op de kist wordt een vuurvast crematiesteentje met een uniek nummer geplaatst, zodat er geen misverstanden kunnen ontstaan over de identificatie. De kist wordt vervolgens de oven ingevoerd bij een temperatuur van 800 graden.
Een crematie is goedkoper dan een begrafenis. Cremeren is beter voor het milieu. Er is geen graf dat onderhouden moet worden en dat op een later moment weer extra kosten met zich meebrengt.
Voor een lijk in een kist helemaal verteerd is (verdwenen is), moet u aan tientallen jaren denken. Soms kun je na honderden jaren nog skeletten of delen van skeletten op een oude begraafplaats vinden. Soms is na 20 of 30 jaar alles helemaal weg.
Natuurlijk mag iemand de overledene op de mond kussen maar men moet wel rekening houden dat daar veel bacteriën aanwezig zijn. Het is wellicht een vervelend praatje maar direct na het overlijden begint het lichaam met het ontbindingsproces. Die lichaamssappen moeten weg en dat gaat vaak via de mondhoeken.
Wanneer de overledene geschouwd is door een arts en die heeft een natuurlijk overlijden vastgesteld, mag de overledene getransporteerd worden; bijvoorbeeld naar een mortuarium of naar de plaats waar de overledene wordt opgebaard. Bij dat transport hoeven geen papieren aanwezig te zijn.
De hoeveelheid as die resteert na een crematie bedraagt gewoonlijk tussen de 2,5 en 3,5 kg.
Weefsel van organen wordt vernietigd, lichaamscellen worden in hoog tempo afgebroken, de huid verkleurt en raakt los. Vet neemt de langste tijd om te verteren, dus billen en dijen zitten er als laatste aan. Na zo'n tien jaar is alleen het skelet nog over.
Bovengronds ruimen
"Als de grafrechten verlopen of zijn afgestaan, dan wordt er meestal meteen bovengronds geruimd. Dat houdt in dat de grafsteen en eventuele grafzerk weg worden gehaald, er komt een laagje verse aarde overheen en dat wordt ingezaaid met gras. Met de begraven stoffelijke resten gebeurt dan dus niets."
Eén van de stoffen die het makkelijkst vergaan, zeker wanneer het over 100% katoen gaat. In een (georganiseerd) composteringsproces zou het materiaal ongeveer na 1 week tot 5 maanden verdwenen moeten zijn.
Volgens de meeste mensen en religies gaat het zo: als je lichaam sterft, treedt je onstoffelijk ziel eruit, om op weg te gaan naar het hiernamaals of een volgend leven. Een aardig idee, dat het helaas zonder wetenschappelijk bewijs moet stellen – en niet omdat wetenschappers hebben nagelaten ernaar te zoeken…
Er is nog een andere reden waarom de asresten pas na een maand vrijgegeven worden. Het geeft justitie de kans de as te onderzoeken op zaken die kunnen wijzen op een niet-natuurlijke doodsoorzaak. Denk bijvoorbeeld aan gifsporen. Gelukkig is daar in veruit de meeste gevallen geen reden toe.
Na de verzorging kan men bij een intacte huid van zowel de overledene, als nabestaande of verzorger, iemand zonder problemen aanraken. Voor het sluiten van de ogen, is het vaak al voldoende ogen direct na het overlijden met de vingers dicht te strijken.
De weke delen van een lichaam zoals ogen en ingewanden zijn na enkele weken of maanden weg. Het spierweefsel (zeg maar het vlees) gaat veel en veel langzamer. Dat komt omdat er in de grond vrij weinig zuurstof doordringt, waardoor er een langzame stofwisseling en langzaam ontbindingsproces is.
Na verloop van tijd zakken de zijkanten van de kisten in elkaar, maar de (kisten met de) lichamen zakken niet dieper de grond in. Die blijven allemaal liggen op de diepte waarop ze begraven zijn. In een 3-persoons graf worden de kisten vaak geplaatst op dieptes van ongeveer 120 cm, 210 cm en 300 cm.