Opgeloste stoffen in water zorgen voor een hoger kookpunt en een lager vriespunt. Daarom wordt er bijvoorbeeld 's winters met zout gestrooid. Het smeltpunt van water met zout is tot wel 21 graden (!) Celsius lager dan van zuiver water.
Zorg dat de deksel erop zit. Want alleen dan komt het water sneller aan de kook. Door de deksel erop te houden blijft de stoom in de ketel of pan. Hierdoor blijft de energie in de pan en komt het water sneller tot een kookpunt.
Als u water 3 minuten kookt, gaan alle bacteriën dood. Na het koken kunt u het water veilig drinken. Een kookadvies geldt meestal 3 tot 4 dagen. Soms krijgt u een kookadvies zonder dat uw drinkwater vervuild is.
Als je een pan met water op het vuur zet zul je al vrij snel belletjes zien ontstaan op de bodem. Als die belletjes eenmaal tot helemaal bovenaan het water komen, begint het water te borrelen, zoals we dan zeggen. Precies vanaf dat moment kookt het water.
Maar een korte online speurtocht wijst uit: koken met warm water is wel degelijk altijd sneller. Kijk aan, pap! Oké, helemaal mis had hij het niet: de warmteoverdracht bij een groter temperatuurverschil is namelijk wel sneller, dus een koude pan water neemt sneller warmte op dan een warme pan water.
Allereerst neemt de warmtegeleiding van zout water af. Dat zou betekenen dat de warmteoverdracht van het water kleiner wordt, en het dus minder snel afneemt.
Het koude water moet eerst opwarmen voordat het even warm is als het water dat uit je warme kraan komt. Dat kost tijd, en dus is koud water aan de kook brengen niet sneller. Koud water kan het warme water niet inhalen.
Dat hangt er een beetje van af. Als het om een zuivere vloeistof gaat – denk bijvoorbeeld aan water waarin een ei gekookt wordt – is de temperatuur inderdaad onafhankelijk van hoe hard het water kookt. Die is en blijft 100 graden Celsius, althans bij de standaard luchtdruk op zeeniveau.
Ok, je wil dus 1 liter water koken voor je pasta. De waterkoker doet daar ongeveer vier minuten over en dat kost 0,16 kWh, is 0,04 euro. Op het gasfornuis duurt het circa zes minuten en dat kost 0,03 kubieke meter aardgas, is 0,02 euro. Gas is dus goedkoper, maar kost meer tijd (en dat is ook weer geld).
Máár bij een hoger vermogen kookt water sneller. Een snelle waterkoker doet 2,5 minuut over het koken van 1 liter. Een langzame met een laag vermogen zo'n 4 minuten. Zo verbruikt een waterkoker met een laag vermogen, meer kilowattuur.
Wie dat verrekent en daarbij een verwachte gemiddelde kilowattuurprijs van elektriciteit (volgens Milieu Centraal bij een volledig nieuw contract) van €0,54 aanhoudt, komt uit op ook 6 cent per keer dat je in 2022 water kookt met een waterkoker. Doe je dat iedere dag één keer, dan kost je dat op jaarbasis zo'n €22.
Wat is goedkoper? Voor koken op inductie is elektriciteit nodig, wat de reputatie heeft kostbaar te zijn. Gas daarentegen is een goedkopere vorm van energie wat koken betreft. Het koken op gas kost een huishouden per jaar gemiddeld 37 m3 gas, in verhouding 175 kWh wanneer er op inductie wordt gekookt.
Beste manier van koken
Als je het goedkoopste wilt dan is gas je keuze. Als je om het milieu geeft en een toekomstbestendige en veilige manier van koken wilt, dan is inductie koken de beste optie.
Een waterkoker is duurzamer dan een fluitketel. Dit komt vooral omdat er tijdens het koken op een gasfornuis of een elektrisch fornuis veel warmte verloren gaat. Deze warmte komt weliswaar vrij in de woning, dus je zou de kachel een standje lager kunnen zetten, maar heel efficiënt is het niet.
Je moet de kosten van het benodigde gas berekenen, hoeveel kost warm water uit de kraan en hoe groen is het allemaal? Maar uit verschillende bronnen blijkt toch dat een waterkoker het dichtst in de buurt van groen en goedkoop komt.
De deksel houd je op de pan om de warmte in de pan te houden. Als je bijvoorbeeld water gaat koken voor de pasta kun je het beste de deksel op de pan houden. Dit is tijd én energiebesparend. Omdat de warmte in de pan blijft kun je het vuur lager zetten (als het water kookt).
In Nederland is het drinkwater hier schoon genoeg voor. De gifstoffen kunnen zich wel verzamelen in het water, maar pas bij een inname van 10.000 liter opnieuw gekookt water is er kans op vergiftiging. Dat water kun je dus gewoon nog een keer opzetten.
Waterkokers met zo'n element verwarmen het water iets sneller dan waterkokers waarbij het element verborgen zit in de bodem. Dat komt omdat het element direct in het water zit, en dus effectiever zijn warmte kan afgeven.
Een waterkoker verbruikt in korte tijd veel stroom. Een gemiddelde waterkoker heeft een vermogen van 2200 Watt, omgerekend 2,2 kWh. Maar een waterkoker kookt gemiddeld drie minuten en geen heel uur. Reken je verder, dan kom je uit op nog geen 3 cent per keer dat je de waterkoker aanslingert om water te koken.
De enige manier waarop de samenstelling van gekookt water verandert, is dat exact dezelfde opgeloste stoffen (mineralen) nu in een kleiner volume zitten, maar dit gebeurt ook al na één maal koken. Iedereen kan dus met een gerust hart een kopje thee zetten met water dat al één of meerdere keren heeft gekookt.”
Water zacht maken door te koken
Door hard water aan de kook te brengen, zal het koolstofdioxide (CO2) uit het water ontsnappen, waardoor de calcium en magnesium op de bodem neerslaan als 'ketelsteen'. We spreken in dit geval over de tijdelijke hardheid, of juister: de carbonaathardheid, die verdwijnt.
In het geval van drinkwater is het beter om het water lang te koken, zodat de kalkdeeltjes achterblijven in de waterkoker en je veel zachter water schenkt. De tip is wel om de waterkoker regelmatig te ontkalken met azijn of opgelost citroensap, omdat de werking en de levensduur door kalkaanslag snel terugloopt.
De truc om ijsklontjes in no time bevroren te hebben lijkt in de eerste instantie juist niet te werken: kokend water! Giet water dat net van de kook af is in je ijsblokjesvorm, schuif de vorm voorzichtig in de vriezer en je zult versteld staan van het resultaat, want zo snel heb je nog nooit ijsblokjes gemaakt!
“Als je aardappelen meteen in kokend water legt heb je de kans dat de buitenkant te snel gaar wordt, terwijl de kern nog niet mee opgewarmd is. Met koud water voorkom je dus dat de ze oneven gaar worden.” Snijd de aardappels in gelijke stukken en kook ze in 15 tot 20 minuten gaar, afhankelijk van de grootte.
Het is beter om water op te warmen met de waterkoker of op het gasfornuis. Waterleidingen zijn gemaakt van metalen zoals koper, lood of cadmium. Deze stoffen lossen op in warm water en komen dus mee uit de kraan. Dit is niet goed voor de gezondheid.