Op 25 september komt de zon om 06:58 uur op en gaat hij om 19:00 uur onder. De zon staat 12 uur 1 min. boven de horizon (de daglengte). Op 25 september begint de astronomische ochtendschemering (eerste lichtstralen) om 05:31 uur en om 20:27 uur is het volledig donker (het einde van astronomische avondschemering).
Fase 1: Burgerlijke schemering
Wanneer de zon onder gaat, begint het te schemeren. Tijdens de burgerlijke (of civiele) schemering staat de zon minder dan 6˚ onder de horizon. Op dit moment kun je nog goed zien. Zo goed zelfs, dat je bij een heldere hemel nog kunt lezen zonder een extra lampje nodig te hebben.
In Nederland duur de civiele schemering grofweg zo'n 40 tot 50 minuten, afhankelijk van de tijd in het jaar.
Het noorden, het zuiden, het oosten en het westen. Dat zijn de 4 windrichtingen van een kompas. De zon komt op in het oosten en gaat onder in het westen.
In de gebieden rond de evenaar verloopt de zonsondergang het snelst. In iets meer dan twee minuten is de klus geklaard. Het gevolg is dat het in die gebieden heel snel donker wordt: het "vallen" van de nacht. Naarmate we hogere breedtegraden opzoeken, wordt het verschil tussen de seizoenen duidelijk.
Dageraad of ochtendgloren is de periode van schemering direct voorafgaand aan zonsopkomst. Het wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van een zekere mate van licht aan de hemel terwijl de zon nog niet aanwezig is.
In Amsterdam duurt de dag maar 7 uur, 40 minuten en 40 seconden, en in Brussel 7 uur, 56 minuten en 18 seconden. Maar de volgende dag krijgen we er alweer een paar seconden daglicht bij. De dag vóór de winterzonnewende is de Noordpool 24 uur lang in het donker gehuld.
De evenaar staat precies tussen het noordelijk en het zuidelijk halfrond in, dus moeten de dagen en de nachten daar wel even lang zijn. En in de buurt van de evenaar zijn de verschillen in daglengte veel kleiner dan bij ons.
Het centrale moment daarin is de langste dag van het jaar: 21 juni. Op diverse plaatsen in Noorwegen, Zweden en Finland wordt deze dag uitbundig gevierd. In elk van de Noordelijke landen hebben ze een aparte benaming voor de langste dag en ook het vieren geschiedt soms op verschillende momenten.
De middernachtzon is een natuurlijk fenomeen wat zich in de zomer voordoet tussen het zuiden van de zuidpoolcirkel en het noorden van de poolcirkel - ook in Noord-Noorwegen. De aarde draait in een bepaalde hoek in een baan rond de zon waardoor de Noordpool tijdens de zomermaanden naar de zon gericht is.
Het is moeilijk om te geloven, maar het allerdroogste gebied ter wereld ligt in het zuidpoolgebied. De Droge Valleien van McMurdo vormen een reeks sneeuw- en ijsvrije valleien in Victorialand op Antarctica.
Langste dag 2022 (21 Juni)
De kortste dag van het jaar (de winterzonnewende) is ongeveer 21 december. Dit houdt in dat in Reykjavík de zon rond 11.30 uur opkomt en rond 15.30 uur weer ondergaat. En naarmate je verder naar het noorden van IJsland gaat, wordt deze dag zelfs nog korter.
Hoelang duurt deze langste nacht dan precies? Deze langste nacht noemt men ook wel de 'winterwende', ofwel het officiële begin van de winter. De zon gaat vandaag al om 16.29 uur onder en komt morgen pas weer om 08.49 uur tevoorschijn. Hierdoor is het in totaal wel 16 uur en 19 minuten donker!
Dageraad = Dageraad of ochtendgloren is de periode van schemering direct voorafgaand aan zonsopkomst. Het wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van licht zonder de aanwezigheid van de zon.
Fajr of fadjr (Arabisch:'فجر' dageraad) is binnen de islam het ochtendgebed dat onderdeel is van de vijfmaaldaagse salat en daarmee onderdeel van de vijf zuilen van de islam. Het wordt als derde op een dag verricht.
Het is winter op Svalbard, en rondom de hoofdplaats van deze archipel in de ijselijke Barentsz-zee (die wij als Spitsbergen aanduiden) is het permanent duister. 's Nachts en overdag. Van november tot eind februari zijn de ruim drieduizend inwoners van de Noorse nederzetting verstoken van daglicht.
Tijdens de Noorse zomer gaat de zon niet onder boven de (noord)poolcirkel en is deze gedurende een aantal maanden 24 uur per dag zichtbaar. De Middernachtzon is te zien doordat de aardas gekanteld is. Deze as is de denkbeeldige lijn die dwars door de aarde de noordpool en zuidpool met elkaar verbindt.
De middernachtzon is een natuurlijk fenomeen waarbij de zon om middernacht boven de horizon staat, en dus ook gedurende de rest van de dag en nacht. Dit fenomeen komt jaarlijks tijdens een bepaalde periode in gebieden rond en vooral ten noorden van de noordpoolcirkel voor, zoals Noord-IJsland en Noord-Scandinavië.
De zon staat boven de Kreeftskeerkring en de dagen zijn op het noordelijk halfrond op hun langst. Het is met een zonhoogte van 61,4 graden zomer. De dagen worden vanaf dit moment weer korter.
Op het noordelijk halfrond van de aarde valt deze dag elk jaar rond 21 december en wordt hij winterpunt genoemd. Op het zuidelijk halfrond is het omgekeerd; daar valt de kortste dag omstreeks 21 juni.
Als je naar de kalender kijkt, stel je inderdaad vast dat vanaf 17 december de dagen 's avonds al beginnen te lengen. Pas op 4 januari begint de zon 's ochtends vroeger op te komen. De vroegste zonsondergang heeft plaats op 13 december. De meest late zonsopkomst gebeurt op 30 december.
Zuid-oost Spanje, maar ook de noordelijke kusten van zowel de Zwarte als de Kaspische Zee zijn de droogste regio's van Europa, gevolgd door het noordelijkste gedeelte van Noorwegen en enkele gebieden in Zuid-Oost Europa.
Het droogste plekje ter wereld is, volgens gegevens van de WMO, Arica, een stadje met nog geen 200.000 inwoners in het noorden van Chili. Over een periode van 59 jaar viel er jaarlijks gemiddeld slechts 0,76 millimeter regen, dus minder dan 1 millimeter!