Vraag de leerlingen naar relevante voorkennis.Laat alle leerlingen opschrijven wat ze weten, laat het in duo's overleggen of bespreken en bespreek uiteindelijk klassikaal. Op deze manier zet je alle leerlingen aan het denken en aan het werk.
Activerende werkvormen
Een actieve werkvorm vergroot het (leer)plezier van de student en kan helpen voor een betere verwerking van de leerstof en meer verdieping tijdens de contacttijd. Dit geldt zowel voor face-to-face onderwijs, als voor hybride en online onderwijsvormen.
Activerende didactiek is gericht op de ordening van het aanbod en op de werkvormen die de leraar gebruikt. Daarmee stimuleert hij de hersenen van zijn leerlingen, zodat leerlingen actief worden. Door een activerende didactiek stimuleert de leraar de (denk)activiteit van zijn leerlingen.
Gebruik een brainstormoefening bij de aanvang van je OPO of les. Vraag aan studenten wat ze weten over een bepaald onderwerp. Je kan dit bijvoorbeeld ook doen aan de hand van een conceptmap. Door studenten te laten nadenken over een bepaald thema of concept, activeer je hun voorkennis met betrekking tot dit onderwerp.
Voorkennis is dus de bouwsteen om leerlingen te laten leren. Het geeft namelijk betekenis aan nieuwe informatie/lesstof. Als we leerlingen willen leren, moeten we aansluiten bij ons geheugen. Hoe meer voorkennis er wordt geactiveerd, hoe sneller de leerlingen de lesstof begrijpen, onthouden en kunnen toepassen.
Feitelijke kennis verwijst naar basisbegrippen, feiten en details die leerlingen moeten kennen om een vak of discipline te kunnen beheersen. Conceptuele kennis omvat kennis van grotere structuren waarin feiten samenkomen en met elkaar samenhangen, zoals classificaties, principes, theorieën en modellen.
Actief leren wordt in deze context een gewoonte waarbij leerlingen voordurend op zoek gaan naar manieren om meer domeinkennis te verwerven door nieuwe concepten te bestuderen en ze in de praktijk toe te passen.
Het gebruiken van een werkvorm kan verschillende doelen hebben: als energizer of starter, om voorkennis te activeren, op een prettige en actieve manier het echte leerwerk doen, op een actieve wijze de leerstof verwerken en/of toepassen, om aan het eind van een les na te gaan wat er geleerd is, om samen te vatten etc.
Een activerende leeromgeving zorgt ervoor dat kinderen betrokken zijn bij hun eigen leerproces. Het kind neemt niet passief de kennis tot zich, maar neemt actief deel aan het leerproces. Activerende leeromgevingen beïnvloeden de motivatie en het informatieverwerkingsproces van het kind.
Er kan sprake zijn van bewegend leren tijdens het vermenigvuldigen, optellen, spellen of tijdens andere leerstof als dit gebeurt in combinatie met bewegingen. Diverse onderzoeken tonen aan dat bewegen tijdens het leren een positieve invloed heeft op de hersenactiviteiten.
Expliciete Directe Instructie (EDI) is een bewezen aanpak om de leseffectiviteit te verhogen en te zorgen voor succeservaringen en betere leerprestaties bij alle leerlingen. De leerkracht is daarbij de sleutel tot succes. EDI geeft de leerkracht het gereedschap om met alle leerlingen de leerdoelen te bereiken.
Conceptuele kennis betekent de onderlinge verbanden tussen de basiselementen binnen een grotere structuur waardoor die elementen in samenhang kunnen functioneren.
Denken – Delen – Uitwisselen
De leerkracht geeft een opdracht of stelt een vraag. De leerlingen krijgen een á twee minuten om over het antwoord na te denken. Daarna overleggen ze in tweetallen. Tenslotte worden de antwoorden klassikaal uitgewisseld.
Maak de les interessant
Natuurlijk hoef je niet van elke les een quiz of verhaalspel te maken, maar met filmpjes, observaties, experimenten of tekenopdrachten kun je lessen gemakkelijk interessanter en leerzamer maken.
Enkele voorbeelden van lesopeningen zijn: De foto: met een foto in je hand of op het digibord wek je bij binnenkomst direct de interesse van leerlingen. Een mooi begin van een gesprek. De stem: laat een geluidsfragment afspelen terwijl je zelf nog niet in de klas bent.
Actief Historisch Denken heeft als doel dat leerlingen de historische werkelijkheid niet als een vanzelfsprekendheid aanvaarden, maar die beoordelen vanuit een historische invalshoek.
' Een activerende werkvorm kan jou als leraar veel opleveren aan inzichten over hoe je klas ervoor staat. Daarmee kun je gerichter onderwijs aanbieden. Ook laat het leerlingen op een zodanige manier met de stof te werken, dat ze gaan nadenken, argumenteren en discussiëren.