We voelen ons onzeker omdat we bang zijn. Bang om bijvoorbeeld te falen, niet te worden gezien, afgewezen te worden, dingen fout te doen, enzovoorts. Een voorbeeld: Je loopt over straat en totdat je aan iets denkt is er nog niks aan de hand.
Je kunt gaan denken dat je het blijkbaar niet waard bent. Zonder veilige hechting is de kans dus groter dat je minder zelfvertrouwen hebt, en onzeker wordt. Ook heeft pesten een grote negatieve invloed op hoe je over jezelf denkt. Je twijfelt waarom je gepest wordt: anderen vinden je dus niet leuk genoeg?
Oorzaak van onzekerheid
Onzekerheid kan worden veroorzaakt door lichamelijke, sociale, financiële en emotionele factoren en angst. Iemands persoonlijkheid en verleden hebben veel invloed op iemands zelfbeeld.
Als je bijvoorbeeld erg beschermd bent opgevoed, kan het zijn dat het zelfvertrouwen zich niet genoeg ontwikkelt. Ook als je veel kritiek gekregen hebt op je gedrag of prestaties, of als je gepest bent, kan je zelfvertrouwen afnemen of zich niet genoeg ontwikkelen.
Mensen die erg onzeker zijn kunnen last hebben van angst wanneer ze een prestatie moeten leveren, omdat ze denken dat ze zullen falen. Deze specifieke angst die optreedt wanneer men moet presteren, wordt faalangst genoemd.
Iemand die onzeker is twijfelt heel erg, heeft een negatief zelfbeeld en heeft weinig zelfvertrouwen. Onzeker zijn kan over van alles en is daarom een breed begrip. Onzekerheid heeft veel invloed op je leven, dusdanig dat je er overspannen van kunt raken en het je dagelijks veel energie kost.
Onzekerheid neemt alleen af als je een gevoel van zelfvertrouwen uit jezelf haalt. Je wordt niet zekerder als je jezelf vergelijkt met anderen. Of als je bevestiging zoekt bij anderen. Je zelfvertrouwen zal groeien als je ontdekt wie je bent, wat je wilt en waar je grenzen liggen.
Een zelfbeeld ontstaat in de loop van je leven door de ervaringen die je meemaakt, de omgeving waarin je opgroeit en de mensen waar je mee opgroeit. Als deze ervaringen negatief zijn geweest, omdat je bijvoorbeeld bent gepest of vaak bent buitengesloten, ontwikkel je hiermee vaak een negatief of laag zelfbeeld.
Overstelp jezelf
De angst dat een ander iets krijgt wat hij of zij volgens jou niet zou mogen krijgen, vervang je door in gedachten jezelf en die ander te overstelpen met cadeaus, mooie eigenschappen en mensen. Oefen dit serieus. Want het verandert je mindset en maakt je minder vatbaar voor jaloezie!
Angst en onzekerheid zijn typische voorbeelden van emoties die mensen niet leuk vinden om te voelen. De meeste mensen denken dat deze emoties bij ze horen als persoon en dat ze er niks aan kunnen doen behalve ermee leren omgaan.
Bijna een kwart van de Nederlandse jongeren is onzeker over het eigen lichaam. Bij jonge vrouwen ligt dat percentage hoger: van hen is 31 procent niet blij met het eigen spiegelbeeld. Dat blijkt uit onderzoek door 3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, in samenwerking met Brandpunt+.
Maar als je nooit tevreden bent met het resultaat, kan dat problemen geven: Als je de lat heel hoog legt voor jezelf, voel je je altijd onder druk staan. Dan kun je last krijgen van onzekerheid en stress. Je kunt zelfs helemaal blokkeren (een 'black-out' krijgen).
Symptomen van een laag zelfbeeld
Je voelt je erg onzeker, hebt weinig vertrouwen in jezelf en dat dingen je gaan lukken. Je bent niet trots op jezelf, je haalt jezelf steeds naar beneden. Als iets wel goed is gegaan, heb je de neiging om dit succes te verkleinen (het komt niet door jouw handelen, maar door anderen).
Onzekerheid is niet aangeboren. Het is een vorm van angst waardoor je weinig vertrouwen in jezelf hebt. Er zijn allerlei oorzaken te noemen die je onzeker maken.
Wanneer je jezelf ongelukkig voelt, vertelt dat iets. Het wijst je misschien naar een onvervulde behoefte. Het geeft aan dat de situatie waarin je zit onbevredigend is. Dat wil zeggen: jouw aanwezige behoefte blijft onbevredigd, blijft onvervuld.
Denk bijvoorbeeld aan een gebrek aan zelfvertrouwen, onvermogen anderen te vertrouwen, sterke verlegenheid, of emotionele instabiliteit. Eenzaamheid komt relatief vaak voor bij mensen met psychische klachten, zoals een angststoornis, depressie of autisme.
Ze lijken wellicht verlegen of zijn vaak stilletjes. Ze weten zich misschien niet zo goed een houding aan te meten en kunnen zelfs stotteren of hakkelen als ze praten. Of ze zeggen zo weinig dat ze buiten de groep vallen. Mensen die onzeker zijn voelen zich in nieuwe situaties niet zomaar op hun gemak.