Beginnende gaatjes kenmerken zich door verkleuring van tanden of kiezen. Vaak ontstaat er een witte vlek. Op dit punt kun je beginnende gaatjes zelf herstellen. Dit doe je door goed te poetsen met fluoride houdende tandpasta.
Tandbederf wordt voor een groot deel beïnvloed door voeding en gebitsverzorging. Suikers, te veel eetmomenten of een slechte mondhygiëne zijn vaak de boosdoeners. Maar ook erfelijkheid heeft invloed op de vatbaarheid van de tanden voor gaatjes. Zowel kinderen als volwassenen kunnen gaatjes krijgen.
Zodra er zich een gaatje gevormd heeft, kan tandbederf niet meer uit zichzelf genezen. Een bezoek aan de tandarts is dan noodzakelijk. De tandarts kiest de behandeling in functie van de ontwikkelingsfase waarin de aandoening zich bevindt.
We hebben gemiddeld vier tanden of kiezen waar een gaatje in zit. Het onderzoeksbureau TNO houdt in opdracht van Zorginstituut Nederland al meer dan dertig jaar bij hoe het met onze gebitten gesteld is. Bij kinderen gaat het steeds beter. In 2001 had een gemiddelde vijfjarige nog vier gaatjes in zijn melkgebit.
2 keer per dag 2 minuten lang de tanden poetsen en niet te veel suiker eten, dit is wat de meeste tandartsen zeggen. Ondanks dit advies krijgen veel mensen gaatjes in hun tanden. Onder volwassenen is er bijna niemand meer met een volledig gaaf gebit.
Tandenpoetsen is belangrijk, omdat het tandplak weghaalt. Tandplak ontstaat uit de resten van eten, drinken en speeksel en wordt pas schadelijk als het langere tijd op uw tanden zit. Daarom is het voldoende om de plak één keer per 24 uur goed te verwijderen.
In een ver stadium zal kiespijn een alarmerend symptoom zijn. Het gat is in dat geval zo groot geworden dat de zenuw geïrriteerd is geraakt. Afhankelijk van de plek van het gaatje zou het mogelijk zijn dat er een stuk van de tand kan afbreken, waardoor het gat nog beter te voelen is met de tong.
Hoe ziet een (beginnend) gaatje eruit? U kunt een beginnend gaatje (cariës) herkennen aan een donkere verkleuring en witte vlekjes op tanden of kiezen. Ook zwarte groefjes en putjes kunnen een kenmerk zijn van een beginnend gaatje.
Gaatjes zijn erfelijk bepaald
Veel ouders denken dat hun kind gaatjes heeft, omdat zijzelf ook vaak gaatjes hebben. Met erfelijke aanleg heeft dit echter weinig te maken. Gaatjes ontstaan namelijk dor een combinatie van veel verschillende eet- en drinkmomenten en de gebitsverzorging.
Het is niet wetenschappelijk aangetoond dat veel poetsen ook direct weinig gaatjes tot gevolg heeft." Tijdens het poetsen, flossen en ragen verwijder je tandplak. Zonder deze tandplak kunnen zich geen gaatjes vormen in de tanden. In tandplak zitten namelijk bacteriën die suiker in zuur veranderen.
Hoe snel groeit een gaatje? Dat verschilt per persoon, maar bij volwassenen duurt het vaak enkele jaren voordat een gaatje zo is gegroeid dat deze behandeld moet worden. Soms lukt het om het cariësproces te stoppen, door bijvoorbeeld extra goed te poetsen of extra fluoride te gebruiken.
Als gaatjes niet of te laat behandeld worden kunnen aangetaste tanden dermate slecht worden dat ze (telkens) afbreken en zelfs op den duur verwijderd moeten worden. Ook is het mogelijk dat de gevoelige zenuwen in de tand afsterven of dat de wortelpunten gaan ontsteken.
Witte aanslag of witte vlekjes zijn doffe plekken die poreus zijn geworden. Vaak zijn ze zichtbaar op hoek- en voortanden. Op zowel boven- als ondertanden kan deze witte aanslag voorkomen. Het is een vlekje dat witter is dan de rest van de tand.
Het vullen van een gaatje hoeft geen pijn te doen. Afhankelijk van de diepte van het gaatje en de pijngrens van een persoon kan het boren wel gevoelig zijn. Als het meer is dan gevoelig dan kan je uiteraard vragen om een plaatselijke verdoving. De verdoving zorgt ervoor dat je niks voelt van de behandeling.
Tandbederf ontstaat als tandplak, de kleverige substantie die zich op de tanden vormt, in aanraking komt met suikers uit het voedsel dat we eten. Deze combinatie produceert zuren die het tandglazuur kunnen beschadigen en verzwakken.
Tandsteen is meestal zichtbaar als een gele of bruine kleur op de tanden. Tandsteen verwijderen is zeer belangrijk omdat het tandsteen zich onder het tandvlees kan nestelen met ernstige ontstekingen tot gevolg. Tandsteen verwijderen is een kleine ingreep en wordt bij ons in de kliniek uitgevoerd.
Tandheelkundige Wim Crielaard zegt in het Parool dat iemand met een gezond gebit gerust twee weken niet hoeft te poetsen. Klopt dat ook? Volgens tandarts Luke Bosker is het onverstandig: "Als je twee weken niet poetst, dan kan je tandvlees gaan ontsteken."
Zeker voor het slapengaan is het heel belangrijk om uw tanden te poetsen. U poetst namelijk alle viezigheid van die dag eraf. Tijdens het slapen produceert u namelijk minder speeksel, waardoor bacteriën meer hun gang gaan en ontstekingen kunnen ontstaan.
Als gaatjes niet op tijd behandeld worden, kan het tandbederf steeds verder gaan, waardoor de bacteriën de zenuw in de tand of kies bereiken en er een ontsteking aan de wortel kan ontstaan. Wanneer deze zenuw is aangetast moet deze verwijderd worden door middel van een wortelkanaalbehandeling.
Hoe ontstaan gaatjes? Gaatjes ontstaan meestal pijnloos en u krijgt er last van wanneer deze uw glazuur aangetast hebben. Het duurt lang voor het gaatje zich uitbreidt, omdat glazuur hard en dicht materiaal is. Door bacteriën in tandplak wordt eten en drinken omgezet in zuur.
Een witte vulling kan jarenlang meegaan. Omdat echter grote witte vullingen in de kiezen nog niet zo lang worden gebruikt, zal de tijd moeten leren of deze vullingen net zo lang meegaan als die van amalgaam.