Het absolute nulpunt of nul Kelvin, is min 273 graden Celsius, de temperatuur waarop atomen in theorie volledig zouden moeten stoppen met bewegen. Met een temperatuur van 100 nanoKelvin zijn de BEC's in het ISS kouder dan de gemiddelde temperatuur in de ruimte, waar het zo'n 3 Kelvin is of -270 graden.
Kosmische achtergrondstraling (cosmic microwave background, oftewel CMB) in de ruimte bevat een kleine hoeveelheid energie die nog voortkomt uit de oerknal. Die energie 'warmt' de ruimte op, waardoor het vrijwel nergens kouder is dan ongeveer 3 Kelvin (-270,15 graden Celsius).
2222204 graden Celsius. Zo heet is het gas in het universum gemiddeld – wat tien keer zo heet is als tien miljard jaar geleden. Dit blijkt uit onderzoek dat de temperatuur schat op een nieuwe manier: aan de hand van de kosmische achtergrondstraling.
Zo ziet de koudste plek (-272,15 graden) in het heelal eruit
Astronomen hebben met behulp van de Alma-telescoop nieuw licht geworpen op de koudste plek in het heelal, oftewel de Boemerangnevel. Deze nevel is met een temperatuur van één graad Kelvin (-272,15 graden Celsius) het koudst bekende object in het universum.
Je lichaam zal, wegens het gebrek aan zuurstof, immers niet vergaan. Al naargelang de temperatuur waar je mee te maken krijgt zal je stoffelijk overschot bevriezen of mummificeren, en in nagenoeg perfecte staat duizenden jaren door de ruimte dwarrelen.
De ruimte buiten de aardse atmosfeer is uiterst vijandig. Er is geen luchtdruk en geen zuurstof om in te ademen. Meteorieten vormen een risico en de temperaturen kunnen extreem zijn.
Een astronaut zonder pak zwelt op
Een mens die wordt blootgesteld aan het vacuüm van de ruimte, zal niet meer dan een paar seconden leven, maar ontploft niet. De astronaut zwelt echter wel degelijk merkbaar op, en de ingewanden en organen worden door lichaamsopeningen naar buiten geperst.
Hiermee zijn gammaflitsen de helderste en heetste gebeurtenissen in het heelal sinds de oerknal (die uiteraard nog veel heter was). De Boemerangnevel, op een afstand van 5000 lichtjaar tot de aarde, heeft een ijzingwekkende temperatuur van slechts 1 graden Kelvin – slechts een fractie boven het absolute nulpunt.
Enorme temperatuur
De 'absolute hitte' zoals Planck die voorstelt is een gigantisch hoge temperatuur. Dat kun je moeilijk vergelijken met een warme zomerdag: De Planck-temperatuur is 1.41 x 10(^32), ofwel 141.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 graden Celsius.
Theoretisch zijn geen lagere temperaturen te bereiken dan 0 Kelvin, dat is de temperatuur waarbij alle mogelijke energie uit bewegende deeltjes is verdwenen.
Als de ster de omvang heeft van de zon, worden alle planeten tot op een afstand van ongeveer vijf astronomische eenheden naar de rode reus getrokken. In ons zonnestelsel zullen daardoor ook Mars en Jupiter in de opgezwollen zon verdwijnen.
Maar toch kan de mens niet op Venus leven. Door de dikke bewolking en dichte atmosfeer is het er erg warm. De temperatuur kan oplopen tot 465 graden Celsius en daarmee is Venus de heetste planeet in het zonnestelsel. Omdat Venus de planeet is die het dichtst bij de aarde staat, is er veel onderzoek naar gedaan.
De temperatuur van een magma of lava hangt af van zijn samenstelling, en kan variëren tussen iets minder dan 600 °C en 1250 °C. Basaltisch magma/lava is de meest voorkomende soort en kent ook de hoogste temperaturen: ongeveer 1000 - 1250 °C. Magma's met een andere samenstelling zijn iets minder heet.
Een koudere vriezer zorgt er echter niet voor dat je levensmiddelen langer bewaard kunnen blijven. HIerdoor is -18 °C de optimale temperatuur voor vriezers. Bij een temperatuurinstelling van -18 °C stopt de vorming van bacteriën en daardoor blijven ingevroren restjes lang houdbaar (3 maanden).
Het binnenste van de zon is wel 15 miljoen graden heet, terwijl de buitenste laag, de fotosfeer, nog geen 6000 graden is. Maar daarna wordt het minder logisch. De eerste atmosfeerlaag van de zon, de chromosfeer, is zo'n 2000 kilometer dik. Waar hij de fotosfeer raakt is hij 6000 graden.
Extreme temperaturen
De laagste temperatuur ooit gemeten in het noordpoolgebied is -67,7 graden Celsius. Deze temperatuur is gemeten in Ojmjakon. Ojmjakon is de koudste plaats van de bewoonde wereld.
Het antwoord is verdamping. Mensen zweten, het zweet verdampt, de warmte die daarvoor nodig is wordt onttrokken aan het lichaam en dat koelt daardoor af. Zo kunnen mensen langere tijd bij temperaturen van 40 of zelfs 45 graden overleven.
Als je El Azizia niet meerekent, dan is Death Valley in Californië de warmste plek ter wereld. Daar werd op 10 juli 1913 een temperatuur gemeten van 56,7 graden Celsius. Om precies te zijn gebeurde dat in een plaatsje met de toepasselijke naam Furnace Creek.
Record hoogste temperatuur
De hoogste temperatuur in Nederland sinds het begin van de metingen is 40.7°C op 25 juli 2019 in het Noord-Brabantse Gilze-Rijen.
Uranus bezit de koudste atmosfeer van ons zonnestelsel, nog kouder dan de verder gelegen planeet Neptunus. In de atmosfeer van Uranus zakt de temperatuur tot een minimum van -224 graden Celsius. De gemiddelde temperatuur bedraagt er -196 graden Celsius.
De zon ligt op zo'n 149.598.000 km van de aarde. Dat is dus best wel ver. En dat is maar goed ook. De zon is namelijk heet, erg heet.
De temperatuur van een vlam varieert, meestal is dat tussen de 300° en (bijvoorbeeld bij een autogeenbrander) 3100° Celsius. Als materie zo heet wordt dat het begint te gloeien, dan ontstaan er gassen die vervolgens kunnen oxideren.
Hoe ruikt de maan dan? “De eerste indruk van die geur was dat het deed denken aan buskruit, al was de geur niet metalig of bijtend. Maar het leek toch nog het meest op buskruit”, zo zegt Harrison 'Jack' Smitt, een astronaut van Apollo 17, die in december 1972 op de maan liep.
Doordat er in de ruimte bijna overal een vacuüm is, bestaat er dus geen geluid. Echter, dankzij diverse amusante filmpjes weten we dat de astronauten in het ISS wel degelijk met elkaar en tegen een camera kunnen praten (en zingen).
Het ontbreken van de zwaartekracht wordt ook wel gewichtloosheid genoemd. Het lijkt op zweven, op het gevoel dat je krijgt, als je in een achtbaan plotseling naar beneden suist. De astronauten aan boord van het Internationale Ruimtestation zijn in een voortdurende vrije val.