Het ontstaat wanneer een klein ruimtesteentje met hoge snelheid de dampkring van de aarde binnendringt. Door de enorme wrijvingswarmte verdampt het steentje, en beginnen de luchtmoleculen in de dampkring te gloeien. Het verschijnsel ontstaat dus niet op grote afstand in het heelal, maar hoog in de aardse atmosfeer.
Hoe groot is de kans dat een meteoriet op aarde inslaat? De kans dat zo'n stuk steen de atmosfeer inkomt en als een meteoriet inslaat op aarde, is heel erg klein. Een regenstorm aan meteorieten is dan ook extreem onwaarschijnlijk.
Vallende ster spiritueel
Van de Oude Grieken stamt ook af dat je een wens mag doen als je een vallende ster ziet, omdat de Goden dichtbij de aarde zouden zijn. En daarmee was de kans groot dat een wens in vervulling zou gaan. Zie je dus een vallende ster, dan mag je een wens doen!
In het eclipticavlak (het vlak waarin de planeten rond de zon bewegen) is bezaaid met gruis en stof. De aarde 'veegt' tijdens zijn ronde om de zon aardig wat van dit materiaal op, elke dag wel zo'n 10.000 ton. Elke nacht is er een aantal meteoren te zien, meestal zo'n zes tot vijftien per uur.
Door de energie van de botsing vertoont de atmosfeer een lichtspoor, op 75 tot 100 kilometer boven de aarde. Dat is de meteoor, of de 'vallende ster'. Als een stukje steen of ijzer uit de ruimte in de dampkring terechtkomt, geeft dat een lichtspoor. Dat is een meteoor.
Een vallende ster is helemaal geen ster
Wat wij een vallende ster noemen, is simpelweg een meteoor die verbrandt in de dampkring. Meteoren zijn stukjes steen uit de ruimte, meestal afkomstig van een komeet of planetoïde. Zo'n meteoor kan best een paar meter breed zijn, maar is bij lange na niet zo groot als een ster.
Kan je ook overdag vallende sterren zien? Het antwoord is volmondig ja. Enkel weet niemand wanneer precies je naar boven moet kijken om zo'n super-vuurbol te zien.
Elke minuut een ster
Het echte hoogtepunt valt namelijk midden op de dag, wanneer wij natuurlijk geen sterren zien. Het beste moment om ze wel te kunnen zien, is in de nacht van zaterdag op zondag, rond 3.45 uur. Er zijn dan bij ons ieder uur ongeveer 40 a 50 meteoren van deze zwerm zichtbaar.
Een meteoor (ook wel een vallende ster) is een lichtverschijnsel. Zo'n verschijnsel is te zien als een meteoriet de dampkring van de aarde binnenkomt. Gevaarlijk zijn meteorieten volgens Kriegsman absoluut niet. "De kans dat je er eentje op je hoofd krijgt, is echt veel kleiner dan dat je de bankgiroloterij wint.
De kleur van een meteoor wordt bepaald door de ionisatie in de atmosfeer (die weer afhangt van de snelheid van de meteoroïde) en door de samenstelling van de meteoroïde zelf: rood kan wijzen op silicium, oranje op natrium, geel op ijzer, blauw/groen op koper of magnesium en paars op kalium of calcium.
Wat heb ik hier allemaal voor nodig? Vallende sterren en meteoren zijn inderdaad dezelfde verschijnselen; die meestal zwakke lichtflitsjes die je soms (vaak in zwermen) gedurende een fractie van een seconde tot een paar seconden lang aan de hemel kunt zien.
De komeet zelf is echter al vele malen ouder: meer dan 4,5 miljard jaar geleden ontstonden deze en andere kometen uit de overblijfselen van de vorming van het sterrenstelsel. Ze bestaan vooral uit steentjes, stof en ijs. Die vallende ster die jij 's avonds aan de hemel ziet, is dus al miljarden jaren oud.
Kies een waarneemplaats met een vrije blik op de hemel, liefst zo donker mogelijk. De achtertuin is meestal donkerder dan de straatkant. Maar de beste locaties vind je buiten bebouwde - verlichte - gebieden. Hoe afgelegener, hoe minder lichtvervuiling, waardoor je ook de 'zwakkere' meteoren kunt zien.
Een ster is een bolvormig hemellichaam bestaande uit lichtgevend plasma met daarin voornamelijk (ongeveer 72% van de massa) waterstof en daarnaast ongeveer 26% helium. In sterren is de druk en temperatuur van de inwendige gasconcentratie zo hoog dat er kernfusiereacties plaatsvinden.
De meteorenzwerm Perseïden bereikt op zondag 13 augustus 2023, rond 14 uur, zijn maximum. De meteoren van de Perseïden zijn helder en snel en hebben nalichtende sporen. Wanneer de radiant in het zenit zou staan, zouden er van deze zwerm naar verwachting gemiddeld zo'n 85 meteoren per uur vallen.
Samen met meteoren van andere zwermen, en sporadische meteoren, zijn er bij donkere, heldere hemel in totaal circa 27–39 “vallende sterren” per uur te zien. Op een donkere plek zijn circa 80% meer meteoren te zien dan in een grote stad. De Maan komt om 0:50 uur op, is voor ongeveer 50% verlicht en kan eventueel storen.
Een vallende ster is een heel klein brokje steen (zo groot als een kiezelsteentje) dat met een hoge snelheid de dampkring binnendringt. De hoge snelheid veroorzaakt heel veel wrijving. Door die wrijving verdampt het steentje. Ook botst de meteoor tegen moleculen in de lucht.
De kolossale reuzenmeteoriet die 66 miljoen jaar geleden een eind maakte aan de heerschappij van de dinosaurussen, was mogelijk niet alleen. Vrijwel tegelijkertijd sloeg er voor de kust van Afrika een kleiner hemellichaam in, dat een krater achterliet op de oceaanbodem.
De meeste meteoren zijn vrij zwak, ongeveer zo helder als de sterren die je kunt zien, maar af en toe is er een zeer heldere meteoor te zien. Zo'n heldere meteoor wordt een vuurbol genoemd. Zeer heldere vuurbollen kunnen explosies vertonen en lang nagloeien.
Rond middernacht zijn waarschijnlijk circa dertig vallende sterren per uur te zien; dat neemt in de loop van de nacht toe naar gemiddeld ongeveer vijftig tot zestig. Niet alleen tijdens de pieknacht, maar ook een aantal nachten daaromheen zijn er meer vallende sterren dan normaal te zien.
Vallende sterren zijn SNEL. Heel snel. Ze schieten de dampkring in met snelheden die tot 100,000 kilometer per uur kunnen oplopen.
De komende nachten blijft het nog vrij helder in Nederland. Pas vanaf het weekend komt er wat dikkere bewolking aan. Ook is de atmosfeer vrij rustig. Wel is het vooral in het noordoosten nog even aan de koude kant.
De ster met de grootste schijnbare helderheid (afgezien van de zon!) is Sirius, de hoofdster in het sterrenbeeld Grote Hond. Sirius is vooral in de wintermaanden goed zichtbaar. Hij staat linksonder het opvallende wintersterrenbeeld Orion.
Meteoorwaarnemers rapporteren al enkele decennia sissende en suizende geluiden tegelijk met hun visuele waarnemingen van meteoor en vuurbollen. Dat lijkt echter in strijd met het verschil in voortplantingssnelheid van licht en geluid door de atmosfeer.
Sterrenkundige Govert Schilling geeft antwoord. Ja dat kan, maar de kans is niet erg groot. 'Vallende sterren' (officieel meteoren geheten) zijn kortdurende lichtsporen aan de sterrenhemel. Zo'n meteoor ontstaat wanneer een kosmisch gruisdeeltje met hoge snelheid de dampkring van de aarde binnendringt.