Wat kun je doen wanneer je parentificatie herkent bij je kind? Wanneer je merkt dat je kind de ouderrol op zich heeft genomen, is het belangrijk om allereerst de intenties van je kind te zien en erkennen. Dit geeft je kind het gevoel er toe te doen. Daarnaast is het belangrijk om grenzen aan te geven richting je kind.
De eerste stap bij het oplossen van de gevolgen van parentificatie is je bewust te worden van de patronen die je onbewust aan het herhalen bent. Omdat je vaak al heel je leven in die patronen zit, kun je ze meestal zelf niet meer zien. Het zijn blinde vlekken voor je geworden.
Wat zijn de gevolgen van parentificatie
Depressie, burn-out, angststoornissen, gebrek aan zelfvertrouwen of zelfs persoonlijkheidsstoornissen kunnen het gevolg zijn van parentificatie. Het is van essentieel belang om parentificatie los te laten om hiervan te kunnen herstellen.
Kenmerken. Wanneer er te veel van een jeugdige gevraagd wordt en de jeugdige daar te weinig voor terugkrijgt van zijn ouders, kan in extreme gevallen sprake zijn van parentificatie. Parentificatie wil zeggen dat een jeugdige langdurig de rol van ouder op zich neemt met de bijbehorende taken en verantwoordelijkheden.
Er is sprake van destructieve parentificatie wanneer ouders hun behoeften op hun kinderen projecteren. Het kind krijgt hierdoor de verantwoordelijkheid voor het welbevinden van de ouders. Het kind herkent de projecties van de ouders niet.
Contact die jij wil. Het emotioneel loskomen van ouders maakt het mogelijk om een contact met je ouders te krijgen zoals jij dat wenst. Er komt daarom uit waar jij vrede mee hebt. En als ze overleden zijn, komt er een herinnering uit waar jij vrede mee hebt.
Bij constructieve parentificatie leert het kind voor de ander zorgen. Ze maken kennis met empathie en wederkerigheid van contact. Om te zorgen dat het kind door zijn hulpvaardigheid niet beschadigd wordt, is het van belang dat zijn inspanningen gezien en gewaardeerd worden.
Slachtoffers van emotionele verwaarlozing en mishandeling hebben meer moeite om veilige, gezonde en liefhebbende relaties met anderen aan te gaan en kampen met een negatiever zelfbeeld. Ze zijn extra gevoelig voor sociale dreiging, uitsluiting en afwijzing.
De gevolgen van PAS kunnen voor het kind zeer ernstig zijn, van kleinere psychische klachten tot depressie, identiteitsproblemen, het niet kunnen aangaan van eigen relaties, angst, depressie, drugs- of alcoholmisbruik, valse inschattingen van de werkelijkheid, verwarring, laag zelfbeeld.
In grote gezinnen is het percentage ouders dat met ten minste één kind wekelijks contact heeft groter dan in kleine gezinnen. Om een voorbeeld te geven: in een gezin met vijf kinderen heeft 83 procent van de ouders wekelijks contact met ten minste één kind; in gezinnen met één kind is dat slechts 57 procent.
We noemen het een loyaliteitsconflict als een kind om wat voor reden dan ook een innerlijke strijd heeft, omdat hij/zij het gevoel heeft niet trouw te kunnen zijn of te kunnen blijven aan één van de ouders.
1) Een gezonde ouder-kindrelatie verschaft de jeugdige doorgaans fysieke en emotionele veiligheid en geborgenheid: de ouder fungeert in de relatie als veilige basis van waaruit het kind de omgeving kan verkennen en waarop het altijd kan terugvallen.
Bij gespleten loyaliteit kan een kind zich niet loyaal voelen aan de ene ouder, zonder zich niet-loyaal te voelen aan de andere ouder.
Wat zijn de kenmerken van een disfunctioneel gezin: Het kind kan niet eerlijk zijn en een eigen mening hebben, wanneer het wel eerlijk is krijgt het straf. Ouders zijn onvergeeflijk over de "fouten" van het kind. Ouders willen controle over hun kinderen.
Half open/ half gesloten gezin. Dit gezin staat open voor relaties buiten het gezin. Kinderen krijgen alle vrijheid om-om te gaan met kinderen waarmee hij wil omgaan. Denk aan kinderen die blijven spelen en door lid te worden door van een sportvereniging.
Wat is symbiosetrauma? Een complex begrip: letterlijk betekent dit dat er een trauma is ontstaan tussen ouders en kind in de symbiose. Met als gevolg dat het kind de traumagevoelens overneemt van de ouder.
Van ouderverstoting is sprake als een kind een ouder, waarmee het kind voorheen een goede relatie had niet meer wil zien. Ouderverstoting is onderdeel van het beëindigen van de relatie tussen ouders. Soms manifesteert ouderverstoting zich pas jaren na de feitelijke scheiding.
Perfecte kinderen hebben een gevoeligheid ontwikkeld in het gezin van herkomst voor de verwachtingen of delegaties van de ouder naar hun kinderen. Perfecte kinderen zorgen voor goede schoolprestaties en maken beroepskeuzes die aansluiten bij de expliciete of impliciete wensen van de ouders.
Dominante ouders streven continu naar perfectie. Ze verlangen alleen het beste van hun kinderen. Het maakt niet uit hoe hard een kind zijn of haar best zal doen, het zal niet goed genoeg zijn voor de ouders. Dit komt doordat de dominante ouders altijd een 'maar' kanttekening maken.
Afwezige ouders
Ouders kunnen ook emotioneel afwezig zijn. Ze zijn er wel maar ze begeleiden hun kinderen niet op emotioneel vlak. Kinderen van afwezige ouders voeden uiteindelijk zichzelf voor een groot deel op. Als ze het oudste kind zijn, voeden ze misschien ook hun jongere broers en zussen op.
Door je kind stukje bij beetje los te laten, geef je het deze ruimte en bouwt het zelfvertrouwen en verantwoordelijkheidsgevoel op. Wanneer kinderen veel dingen uit handen genomen wordt, leren ze niet zelf om te gaan met situaties en krijgen ze niet de kans vertrouwen in hun eigen kunnen op te bouwen.