Het woord komt uit het Latijn van victima, dat betekent offerlam. Een offer wordt in religie gebracht of aangeboden aan God om met de hoogste in het reine te komen, of om God te bedanken, schuld te erkennen en weer een goede relatie met Hem op te bouwen. En daar zit verwantschap met de slachtofferrol.
Als je iemand wilt helpen uit de slachtofferrol te komen, kun je dat doen door zoveel mogelijk blij, optimistisch en positief te zijn. Dat ga je voorleven. Je merkt dan dat mensen twee keuzes hebben. Ze kunnen aangestoken worden door je optimisme en uit de slachtofferrol komen.
Hoe herken je de slachtofferrol? Of iemand zich als slachtoffer blijft opstellen en dus in de slachtofferrol blijft hangen, is herkenbaar aan een aantal kenmerken: Je hebt het gevoel dat de wereld tegen jou is. Hierdoor heb je ook het gevoel dat je jezelf continue moet verdedigen.
Zelfmedelijden en zelfbeklag is de immense vlucht voor pijn of verdriet. Het is een manier om de pijn, het verdriet, de realiteit of zelfs het leven te vermijden en niet onder ogen te willen zien.
Zelfmedelijden brengt je op de lange termijn niets wenselijks. Net zoals fastfood je op de lange termijn niet vooruit helpt. Dat wil niet zeggen dat het geen plek kan hebben in je leven. Want soms wil je gewoon even genieten zonder je druk te maken over de toekomst.
Betekenis slachtofferrol
De slachtofferrol: Iemand die geen verantwoordelijkheid neemt voor hoe zijn of haar leven verloopt. Iemand die bovendien het eigen aandeel in situaties, conflicten en problemen ontkent. En iemand die de neiging heeft om de schuld voor de eigen acties en omstandigheden buiten zichzelf te leggen.
Als je onvoldoende ruimte krijgt (van je omgeving) of onvoldoende ruimte neemt (omdat je jezelf de ruimte niet gunt) kan verdriet zich vervormen in schuld, zelfverwijt, spijt, schaamte, zelfmedelijden en martelaarschap of verbitterdheid en depressie. Verdriet is een emotie die hoort bij het rouwproces.
Slachtoffergedrag is een manier om kwetsbaarheid te omzeilen
Bijvoorbeeld dat je aan iemand vraagt hoe het gaat en dat hij dan een beetje verloren kijkt en zegt 'gaat wel', zodat jij de hint op pikt en door gaat vragen. Stiekeme slachtoffers zijn dat.
Een antisociale-persoonlijkheidsstoornis behoort tot de groep persoonlijkheidsstoornissen. Als je een antisociale-persoonlijkheidsstoornis hebt, vind je het moeilijk om rekening te houden met de gevoelens en wensen van anderen.
Het tegenovergestelde van slachtofferschap is verantwoordelijkheid. Verantwoordelijkheid. Je geeft het niet, je neemt het niet, je BENT het. Ben verantwoordelijk.
Mensen die iets heftigs hebben meegemaakt, zijn dus bovenal mensen die hun leven niet laten definiëren door hun traumatische ervaring. Of zij zichzelf nu slachtoffer noemen en/of voelen, of niet. Passende hulp en begrip vanuit de samenleving helpen deze mensen om hun kracht terug te vinden.
Slachtoffer is een persoon die een schokkende gebeurtenis heeft meegemaakt en daardoor is omgekomen, lichamelijk of psychisch letsel heeft opgelopen en/of is benadeeld. Ook mensen die direct of indirect getuige zijn geweest van de schokkende gebeurtenis worden soms als slachtoffer aangeduid.
Slachtoffers krijgen vaak te maken met opmerkingen vanuit hun omgeving die hen het gevoel geven dat de situatie waarin ze terecht zijn gekomen hun eigen schuld was. Dit wordt victim blaming genoemd. Daardoor krijgen ze soms zelf ook het gevoel dat ze zichzelf iets te verwijten hebben.
Wat is gaslighting
Gaslighting is een vorm van manipulatie. Iemand die zich hieraan schuldig maakt, wordt een gaslighter genoemd. Een gaslighter voedt zijn eigen zelfvertrouwen door de waarheid te verdraaien. Hierdoor gaat het slachtoffer steeds meer twijfelen aan zichzelf en juist meer leunen op de gaslighter.
“ Gaslighting gaat over alle mogelijke, vrij subtiele dingen die iemand in een intieme relatie doet of zegt die de ander naar beneden halen of diens zelfwaardegevoel aantasten”, legt Patrick Luyten, professor psychologie aan de KU Leuven, uit.
Narcistische personen zijn daardoor erg gevoelig voor kritiek, waardoor ze geïrriteerd en kwaad kunnen reageren. Wanneer je last hebt van een narcistische persoonlijkheidsstoornis voelt kritiek namelijk alsof je onderuit gehaald wordt.
Houd in je achterhoofd, dat haar gedrag niet uit wraak ontstaat, maar voortkomt uit onzekerheid. Verzeker haar van je liefde, en leg uit dat je dit graag samen wil aanpakken. Eindig het gesprek door haar te laten weten dat je haar respecteert, en dat je graag de schuld op je neemt als je die hebt, zegt ze.
Ja, zeker, maar het hangt er wel vanaf waarom je huilt. Huilen uit zelfmedelijden of machteloosheid maakt je gevoel van onmacht vaak alleen maar groter. Huilen omdat je een emotie heb ingevuld voor een ander, is huilen uit sentiment.
Als je bewust bent van de situaties waarin je jezelf helemaal kwijt kan zijn, is het belangrijk om rust en ruimte in je hoofd te creëren. Door jezelf terug te trekken en je persoonlijke verlangens te ordenen, kun je de oorzaak achterhalen waar je jezelf bent kwijtgeraakt.
De vruchten bestaan uit het ervaren van veerkracht, positieve houding, juiste balans tussen stress en emoties, je durft keuzes te maken, je hebt overzicht over je leven, je durft nieuwe uitdagingen aan te gaan, je kunt omgaan met teleurstellingen en veranderingen, stabielere relaties, betere communicatie.
Teleurstelling kan een gevoel van afwijzing en machteloosheid veroorzaken. Je kunt je er gelaten of neerslachtig door gaan voelen. Herhaaldelijke teleurstelling kan er voor zorgen dat je dingen niet eens meer probeert of vraagt en kan zelfs leiden tot een depressie.
Laat de ander praten en luister zonder oordeel
Iemand die niet lekker in zijn vel zit, voelt daar vaak schaamte of boosheid over. Probeer dus vooral niet te oordelen, en erken het gevoel. Zo nodig je iemand uit om te blijven praten. Je kunt bijvoorbeeld simpelweg zeggen: “Wat vervelend dat je je rot voelt.”