Veel mensen die iets heftigs meemaken, hebben last van emotionele en lichamelijke reacties. Dat is heel normaal. We horen vaak dat mensen last hebben van stressklachten zoals hoofdpijn, spanningen, huilbuien en nare herinneringen.
Het is anders dat je je even down voelt. Dat soort gevoelens duren vaak maar enkele uren of dagen. Wanneer je in een depressie zit kan je daar weken of maanden last van hebben. Zowel jonge als oudere mensen kunnen hier mee te maken hebben.
Een veelvoorkomende oorzaak is stress. Je kunt bijvoorbeeld veel deadlines op je werk hebben of weinig waardering ontvangen. Kritiek van andere mensen kan ook stressvol zijn, net als te weinig tijd voor jezelf. Wanneer je veel stress hebt, kun je overbelast raken.
De kleinste taken zijn al te veel gevraagd en dat kan zorgen voor gevoelens van falen. Als je een burn-out hebt, dan heb je vaak ook veel klachten die voorkomen bij een depressie. Zo voel je je vaak somber, lusteloos en heb je last van schuldgevoelens. De ziektebeelden zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Niet lekker in je vel zitten, hooggevoeligheid, zwaarmoedige gevoelens, opspelende emoties en moeilijk om kunnen gaan met emoties als boosheid en verdriet; zijn klachten waar je meestal voor naar de huisarts, coach of psycholoog gaat.
Luister je? Volgende keer als je je emotioneel uitgeput voelt, zie het dan als een kans om naar jezelf te luisteren. Neem even de tijd om te luisteren, na te denken en te reageren. Je zult er geen spijt van krijgen.
“Mensen die emotioneel uitgeput zijn, durven al eens extreme uitspraken te doen. Ze flappen dingen eruit zonder daar op het moment zelf over na te denken. Maar achteraf gaan de hersenen in overdrive en piekeren ze zich suf over wat ze gezegd hebben.
Bij een burn-out of overmatige stress raak je fysiek, psychisch en emotioneel uitgeput. Als je moe of uitgeput bent, dan kun je minder hebben. Dat herkent bijna iedereen. Na een feestje of een lange dag werken ben je eerder geïrriteerd en sneller geëmotioneerd.
Te lang te veel stress, of spanning, zorgt ervoor dat je hersenen minder goed functioneren. Hierdoor kun je bijvoorbeeld vaker dingen gaan vergeten, snel afgeleid zijn en gevoeliger zijn voor negatieve emoties. Dit is te voorkomen door je hersenen voldoende rustmomenten te geven.
Goed slapen werkt stress verlagend. Probeer daarom voor het slapen gaan goed te ontspannen. Wat kan helpen om ontspannen in slaap te vallen is om geen gebruik te maken van beeldschermen voor het slapen, neem een warm bad of douche, en probeer op je ademhaling te letten.
Fysieke reacties op emoties
Had je klachten als hoofdpijn, nek- en schouderpijn, maag- en darmproblemen, hartkloppingen, trillen, transpiratie, verstoringen van de bloeddruk etc.? Het zijn allemaal merkbare veranderingen, die zijn ontstaan door hoe jij je voelde.
In principe is een acute stressstoornis tijdelijk en moet de traumatische gebeurtenis een plek krijgen. Dit kan door erover te praten met de eigen omgeving. Voor de omgeving is het dan belangrijk om begrip te tonen, een luisterend oor te bieden en vragen te stellen. Er kan ook professionele hulp ingeschakeld worden.
Je spieren spannen zich constant aan, je bent vermoeid, kunt je moeilijk concentreren of heb last van veel (spannings)hoofdpijn. Door chronische stress verhoog je de kans op overprikkeling, hartritmestoornissen en andere psychische klachten zoals een burn-out, angststoornis en depressie.
Als je verdriet maar niet overgaat, of als je vaak zomaar verdrietig bent zonder duidelijke aanleiding, dan ben je misschien depressief. Doe de depressietest om te ontdekken of dat zo is.
Symptomen van chronische stress zijn slecht slapen, prikkelbaarheid, gespannenheid, de neiging om je terug te trekken, verminderde eetlust of net meer zin in zoet, humeurigheid en vermoeidheid. Ook ben je gevoeliger voor pijn.
Mentale vermoeidheid
Vaak voel je je lusteloos, sloom en alsof je hoofd vol zit. Als je mentaal vermoeid bent, kan het voor jou ook moeilijker zijn om prikkels te verwerken. Je bent snel gestrest, hebt in weinig dingen zin en bent soms ook negatief. Vaak voel je je ook moe en futloos.
Burn-out is afgeleid van het Engels en betekent 'opgebrand'. Iemand met een burn out is dan ook figuurlijk opgebrand en emotioneel uitgeput. Je voelt je vaak afstandelijk of geïrriteerd bij andere mensen. In latere stadia van een burn-out kan er ook sprake van een lage dunk van de eigen kwaliteiten en competenties.
Als je snel emotioneel bent en meer huilt dan normaal is het belangrijk om de tranen toe te laten omdat elke traan cortisol afscheidt. Dit heeft als gevolg dat het cortisol niveau daalt en weer in balans komt waardoor spanning in je lichaam afneemt.
Bekende oorzaken zijn een hoge werkdruk en ziekte of overlijden van een naaste. Stress kan zich uiten in lichamelijke en psychische klachten. Het is merkbaar in gevoelens, gedrag en/of gedachten. Voldoende beweging en ontspanning zijn belangrijk.
Niet alleen om sneller te herstellen, ook om te voorkomen dat u opnieuw overspannen raakt. Het herstel verloopt in drie fasen en duurt gemiddeld 11 weken.
Stress kan leiden tot psychische klachten zoals slaapproblemen en moeheid, somberheid en psychose. Ook kan je last krijgen van lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, een gejaagd gevoel, een hoge bloeddruk en veel zweten. Dit zijn signalen dat de stress te veel wordt of te lang duurt.