Omdat het bloed zich meer en meer terugtrekt naar de borst- en buikholte, kunnen handen, armen, voeten, benen en neus koud aanvoelen. Op de benen kunnen paarsblauwe vlekken ontstaan. De gelaatskleur wordt grauw en bij de laatste ademtocht trekt de kleur helemaal uit het gezicht weg ('doods - bleek').
Een stervende heeft meestal weinig of geen behoefte meer aan eten en drinken. Hij of zij kan snel vermageren. De wangen vallen in, de neus wordt spits en de ogen komen dieper in hun kassen te liggen. Dit is natuurlijk en hoort bij het sterven.
Kort voor het overlijden houden ze vaak even op met ademhalen, soms zelfs wel een halve minuut.Dan slaken ze ineens een diepe zucht en ademen daarna weer verder. Het gezicht ziet er vaak heel rustig uit. Als de stervende toch onrustig of benauwd wordt, kan de arts rustgevende medicijnen geven.
Als een stervensproces begint, betekent het niet dat een geliefde binnen een uur of dezelfde dag zal overlijden. Gemiddeld duur een stervensproces 72 uur. Het is goed dat je daar als naaste op voorbereid bent.
Meestal sterven mensen rustig. In gemiddeld twee tot drie dagen nemen hun krachten af, worden ze suffer en slapen ze meer, tot de slaap overgaat in de dood. Maar helaas gaat het niet altijd zo. Patiënten met kanker bijvoorbeeld hebben vaak pijn.
Hoe lang blijft de ziel bij het lichaam? Sommige culturen denken dat geesten op aarde kunnen blijven om te waken over hun geliefden of om onafgemaakte zaken af te handelen. Hoe lang een geest op aarde blijft, kan een paar dagen tot meerdere jaren zijn. Dit is per cultuur verschillend.
Vrijwel direct verandert de dode van kleur. Het bloed trekt weg, de huid wordt vaalbleek en slap. Omdat het hart het bloed niet meer rond pompt, zakt het bloed naar de laagst gelegen lichaamsdelen, de billen en de rug. Op sommige plekken waar het bloed zich verzamelt, ontstaan paarse lijkvlekken (livor mortis).
Wat gebeurt er in het lichaam? Het eerste wat gebeurt, is het stoppen van de ademhaling. Zonder de constante toevoer van zuurstof naar de longen en vervolgens naar de rest van het lichaam, treedt bewusteloosheid snel op.
Wanneer het hart de handdoek in de ring gooit en men technisch wordt doodverklaard, kan de overleden persoon een volledig begrip van de situatie hebben en zelfs mogelijk aanwezige toeschouwers horen.
Symbolische tekenen: Soms ervaren mensen symbolische tekenen van overledenen, zoals het plotseling verschijnen van veertjes, muntjes, vlinders of bepaalde nummerreeksen. Deze tekens kunnen vaak verschijnen op momenten dat mensen het nodig hebben of op speciale datums die belangrijk waren voor de overledene.
In sommige gevallen kan de situatie van een patiënt zo verslechteren, dat de kans op snel overlijden groot is. In dit soort gevallen hebben familie en naasten de mogelijkheid om 24 uur per dag bij hun dierbare aanwezig te zijn. Het waken kan iemand die op sterven ligt rust, troost en een veilig gevoel geven.
Eerst vallen bijvoorbeeld de longen uit (ARDS) , gevolgd door lever, darmen, nieren en/of andere functies, zoals de bloedstolling.
Omdat het bloed zich meer en meer terugtrekt naar de borst- en buikholte, kunnen handen, armen, voeten, benen en neus koud aanvoelen. Op de benen kunnen paarsblauwe vlekken ontstaan. De gelaatskleur wordt grauw en bij de laatste ademtocht trekt de kleur helemaal uit het gezicht weg ('doods - bleek').
Snelle, zwakke polsslag. Koud aanvoelende, soms blauw verkleurde handen en voeten, lijkvlekken aan de achterkant van de benen en op de rug. Spitse neus (de huid over neus en jukbeenderen verstrakt). Dit wordt ook wel doodsmasker genoemd.
Zelfs bij patiënten in de laatste fase van het leven gaat het gebruik van morfine de dood niet versnellen, in tegendeel, morfine kan wat levensverlengend zijn omwille van het comfort door een betere pijncontrole en een gunstige invloed op kortademigheid.
Iemand die op sterven ligt, krijgt vaak moeite met hoesten en slikken. Dit onderdeel van het lichaam functioneert niet meer goed, waardoor het slijm steeds meer wordt. Een van de symptomen van een naderende dood is dan ook dat iemand een rochelend of grommend geluid gaat maken.
Zelfs als vasculaire collaps de primaire gebeurtenis is, stoppen hersen- en longfuncties als volgende. Het hart is het laatste orgaan dat faalt .
Vermoeidheid of zwakheid. Kortademigheid. Flauwvallen. Duizeligheid of licht gevoel in hoofd.
Meestal zijn de ogen halfopen en hebben ze een doffe en waterige uitstraling. Dit wordt veroorzaakt doordat de stervende niet in staat is om de ogen volledig te sluiten. Het resultaat is een starende blik die vaak wordt geassocieerd met het naderende einde van het leven.
Iedereen kan de aanwezigheid van overleden mensen waarnemen maar niet iedereen heeft een gave. Ik zie het als mijn taak om mensen bewust te maken dat de dood slechts een doorgang is naar een andere dimensie. Wanneer iemand sterft, verlaat de ziel het lichaam en wordt die pure energie.
Wanneer mensen aan het sterven zijn is een stokkende ademhaling een teken dat de dood dichterbij komt. De ademhaling kan stil vallen en daarna weer met een diepe zucht op gang komen. De tijd tussen de ademteugen wordt langer en langer, dit kan soms oplopen tot wel 30 seconden.
De christelijke leer beschrijft de ziel als de substantiële vorm van een mens. Dat betekent dat er een vereniging is tussen onze materiële lichamen en een immateriële ziel. Deze vereniging houdt in dat wanneer we sterven, onze ziel niet langer in een vereniging is met onze lichamen. Zo kan de menselijke ziel worden begrepen als het verlaten van het lichaam bij de dood .
Als je komt te overlijden gebeurt er niks met je ziel, die verdwijnt gewoon. Op wetenschappelijk niveau zijn er ook opvattingen die zeggen dat de ziel helemaal niet bestaat. Gedachten, emoties en herinneringen van een persoon bestaan alleen maar in de hersenen en deze verdwijnen na je overlijden.
U kunt bij het Nationaal Register Overledenen (NRO) persoonsgegevens opvragen van inwoners van Nederland die vanaf 1939 zijn overleden. Bijvoorbeeld voor stamboomonderzoek. In het register vindt u bijvoorbeeld geboortedata en adressen.