Als je aanleg voor schizofrenie hebt, wordt een psychose vaak uitgelokt door iets wat in de omgeving gebeurt. Dat is niet altijd één gebeurtenis. De manier waarop je leven verloopt speelt ook mee. Als je bijvoorbeeld opgroeit met veel ruzie en stress in huis, heb je een grotere kans dat je last van psychoses krijgt.
Een psychose wordt vaak uitgelokt door een heftige gebeurtenis die gepaard gaat met stress, zoals een overlijden, scheiding of andere ontregelende gebeurtenis. Of door een heftige positieve verandering, zoals de geboorte van een kind. Slaapgebrek en drugs- of medicijngebruik kunnen de kans op een psychose vergroten.
Wanen. Wanen of waanbeelden zijn gedachten of ideeën over gebeurtenissen die niet kloppen met de werkelijkheid. Er bestaan verschillende soorten wanen. Je denkt bijvoorbeeld dat je achtervolgd wordt, dat anderen over je praten, of dat je veel belangrijker bent dan anderen.
Schizofrenie ontwikkelt zich bij mannen gemiddeld 5 jaar eerder dan bij vrouwen. Bij mannen heeft de eerste psychose meestal plaats tussen het 16e en 35e levensjaar; bij vrouwen is dit meer variabel. In de menopauze hebben vrouwen een verhoogde kans op schizofrenie.
Veelvoorkomende symptomen van schizofrenie zijn wanen, hallucinaties, verward denken, zichzelf terugtrekken, sociale omgeving verwaarlozen. Schizofrenie komt voor bij bijna 1% van de Nederlandse bevolking. Meestal openbaart de ziekte zich op een leeftijd tussen de 16 en 30 jaar.
van mensen met schizofrenie ongeveer 20-25 jaar lager dan de levensverwachting van de algemene bevolking.
Doorgaans betekent de ziekte dat men langdurig, vaak levenslang, afhankelijk is van professionele zorg. Doordat de stoornis meestal op jeugdige leeftijd begint, is vaak sprake van een gebroken carrièreperspectief met het risico van een lange, soms blijvende arbeidsongeschiktheid. Mensen met schizofrenie zijn kwetsbaar.
Het is een ziekte: zoals iedereen lichamelijk ziek kan worden, kan iedereen ook psychotisch worden. Met de juiste medicijnen is de ziekte onder controle te krijgen. Er zijn ook mensen die erin slagen wat van hun leven te maken ondanks hun ziekte.
Schizofrenie, soms ook wel 'psychosegevoeligheidssyndroom' genoemd, valt onder de psychotische stoornissen. Een psychose is een toestand waarbij iemand zijn grip op de realiteit kwijt is. Hij ziet of hoort soms dingen die er niet zijn (hallucinaties) en is overtuigd van bepaalde ideeën die niet kloppen (wanen).
Veelvoorkomende symptomen van schizofrenie zijn wanen, hallucinaties en denkstoornissen, verstoring van aandacht, gebrek aan emoties, en geheugenstoornissen. Daarnaast komt ook depressie veel voor en is het risico op zelfdoding zo'n 10%.
Prodromaal stadium
De eerste (milde) tekenen van een psychose kunnen optreden: gevoelens van verandering van jezelf of de omgeving;het idee achtervolgd te worden (wanen);kortstondige illusies en hallucinaties.
'Dat gaat bij de meesten van hen vanzelf over. Bij 3,5 procent van de mensen worden de klachten zo heftig dat ze er hulp voor moeten zoeken. Van hen heeft maar 20 procent een slechte diagnose; de rest herstelt, of leert leven met zijn klachten. '
Als iemand al iets opmerkt, dan kan er ook vaak een logische verklaring voor gegeven worden. Vaak gaat een periode van stress vooraf aan het ontstaan van een psychose.
Een psychose begint vaak met niet-specifieke klachten. Iemand verandert bijvoorbeeld in zijn gedrag, lijkt niet langer geïnteresseerd in sociale contacten en wordt minder actief. Vervolgens wordt hij bijvoorbeeld achterdochtig, hoort stemmen, hallucineert en kan niet meer helder denken.
Als iemand gevoelig is voor schizofrenie, kan gebruik van cannabis de kans vergroten dat zich schizofrenie ontwikkelt. Die kans wordt groter als iemand op heel jonge leeftijd begint met blowen. Als schizofrenie in de familie voorkomt, is het raadzaam om niet te blowen.
Stemmen horen kan voorkomen bij neurologische aandoeningen, zoals multiple sclerose, een tumor of ontstekingen van de hersenen, bepaalde vormen van dementie en bij de ziekte van Parkinson. Bij epilepsie kan stemmen horen soms een van de weinige symptomen zijn. Epilepsie is een soort kortsluiting in de hersenen.
Bij de positieve symptomen gaat het om psychotische verschijnselen als hallucinaties, wanen en verward denken. Negatieve symptomen zijn gedragspatronen die er voorheen wel waren. Het gaat bijvoorbeeld om het terugtrekken uit sociale contacten en een verminderd concentratievermogen.
Psychose en schizofrenie worden vaak door elkaar gebruikt. Toch is het niet hetzelfde. Een psychose is een verzamelnaam voor de symptomen, zoals waanideeën.Schizofrenie is de diagnose die iemand krijgt als hij minimaal een maand psychosen heeft (gehad).
Comorbide voorkomen van een psychotische stoornis (mogelijk schizofrenie) en een ontwikkelingsstoornis werd bevestigd. De prevalentie van ASS en van schizofrenie wordt beide geschat op 1%. Bij personen met ASS is er een beduidend hoger voorkomen van psychose, maar met uiteenlopende cijfers.
Over de hele wereld heeft ongeveer 1 op de 100 mensen (1%) schizofrenie. Mannen hebben de aandoening vaker dan vrouwen.
Benader iemand zoals u zelf benaderd zou willen worden. Luister goed, heb respect en maak geen verwijten.Vraag naar wat hij of zij denkt, ziet, hoort en voelt.Neem hem/haar serieus, maar ga niet in de wanen of hallucinaties mee.
Helaas is schizofrenie niet te genezen. Voor behandeling van schizofrenie is het van groot belang dat zo snel mogelijk de juiste diagnose gesteld kan worden. De behandeling is vervolgens gericht op het verminderen van de psychotische verschijnselen, en het verlagen van de intensiteit van deze verschijnselen.
Bel je behandelaar of je huisarts. Het is belangrijk dat een psychose zo kort mogelijk duurt. Je kunt medicijnen tegen een psychose krijgen en medicijnen om rustiger te worden. Ook therapie helpt je weer controle te krijgen over je gedachten en leven.
Voorbeelden zijn broomperidol, chloorprotixeen, flupentixol, fluspirileen, haloperidol, penfluridol, perfenazine, pimozide, pipamperon en zuclopentixol. Atypische antipsychotica zijn middelen die in de hersenen het effect van natuurlijk voorkomende stoffen dopamine en serotonine verminderen.