Denkfouten zijn veelvoorkomende gedachten die regelmatig een kern van waarheid bevatten, maar vaak wel heel kort door de bocht of generaliserend werken. Deze denkfouten vergroten en verdraaien vaak de werkelijkheid, met als gevolg dat er fouten ontstaan in gedachtengangen, beredeneringen en interpretaties.
Vooral in het geval van beperkte tijd om ergens over na te denken, kunnen denkfouten als het gevolg hiervan optreden. Deze ontstaan vanuit een gebrek aan mentale capaciteit, begrensde rationaliteit, of vanuit een beperkte capaciteit wat verwerking van informatie betreft.
Zwart-wit gedachten
Stel: je laat een glas kapot vallen, en je denkt: “ik kan ook helemaal niets”. De hele situatie wordt volledig negatief (zwart) gekleurd en er is geen ruimte voor nuance of grijstinten. Vaak kan je dergelijke gedachten herkennen aan woorden als 'nooit, altijd, niemand, iedereen, niets, alles'.
Zet erbij om welk type denkfout het gaat en welke redelijke gedachte je ertegenover zou kunnen zetten. Bedenk dat het hierbij gaat om verkeerde gedachten, niet om gevoelens. Als je merkt dat je verdrietig bent, dan hoef je dat gevoel niet weg te drukken. Gevoelens zijn nooit 'fout'.
Gedachten waar je normaal gesproken niet echt bij stil staat, worden automatische gedachten genoemd. Ze zijn er wel, maar u denkt er niet echt over na. Door er echter bewust bij stil te staan is het mogelijk om ze boven tafel te krijgen.
Vooral in het geval van beperkte tijd om ergens over na te denken, kunnen cognitieve biases als het gevolg hiervan optreden. Deze ontstaan vanuit een gebrek aan mentale capaciteit, begrensde rationaliteit, of vanuit een beperkte capaciteit wat verwerking van informatie betreft.
Cognitieve of psychologische vooroordelen zijn subjectieve percepties waarop wij terugvallen bij het verwerken van informatie. Of u het nu beseft of niet, veel van de beslissingen die u in uw leven hebt genomen, zijn door hen beïnvloed. Sommige zijn onschuldig en zelfs komisch, andere kunnen kostbaar zijn.
Ondermijnende gedachten zijn vaak gedachten die je toestemming geven om te zondigen. De beginzin is dan meestal “ik weet dat ik dit eigenlijk niet moet eten, maar…'' Deze gedachten zijn een aanslag op je zelfvertrouwen.
Het invullen van een G-schema is een oefening uit de cognitieve gedragstherapie en geeft je inzicht in het verband tussen wat je denkt, voelt en doet. Op die manier kom je er ook achter welke gedachten vervelende gevoelens oproepen. Dat zijn niet-helpende gedachten.
Er worden 3 vormen van bias onderscheiden: informatiebias, selectiebias en confounding. Het risico op bias is te verlagen, bijvoorbeeld door een geschikte onderzoeksopzet te kiezen, door onderzoekers en deelnemers te blinderen of door te corrigeren met een geschikte analysemethode.
Je zoekt naar bevestiging en laat ontkrachtende informatie achterwege of negeert het. Hindsight bias: de neiging om na afloop van een gebeurtenis te twijfelen aan andermans beslissingen en te denken dat jij het van tevoren hebt zien aankomen.
Confirmation bias is de cognitieve bias die mensen hebben om waarde te hechten aan informatie die hun eigen voorkeur en hypotheses bevestigen. Daarnaast wordt er bij confirmation bias minder waarde gehecht aan informatie die deze voorkeur en hypothese tegenspreekt.
Negatieve cognitie (NC) De gevoelde negatieve betekenis die past bij het targetbeeld, geformu- leerd in een zelfuitspraak ('Ik ben...'). Positief afsluiten Aan het einde van een EMDR-zitting wordt aan de cliënt gevraagd wat voor positiefs hij tijdens deze sessie over zichzelf heeft geleerd.
Kerngedachten zijn overgegeneraliseerde overtuigingen over jezelf en anderen. kerngedachten zijn ooit ontstaan door interacties met (belangrijke) anderen of confrontaties met bepaalde situaties. Bij stress en somberheid worden de negatieve kerngedachten sterker.
Bij de taartpunt techniek gaat u niet één alternatieve gedachten bedenken voor uw automatische negatieve gedachten, maar probeert u zo veel mogelijk alternatieve gedachten te verzinnen. Bijvoorbeeld uw klasgenoot kijkt al de hele dag wat nors en praat niet tegen u (gebeurtenis).
Wees bewust van je lichaamstaal.
Het heeft zijn eigen manier om in iemands gedachten te blijven hangen, zowel in goede als in slechte zin. Goed oogcontact kan zorgen voor een betere connectie, terwijl het spiegelen van zijn lichaamshouding een gevoel van harmonie tussen jullie kan creëren.
Iedereen spreekt deze taal en iedereen kan er dus gebruik van maken. Telepathie is je geboorterecht van bestaan en was er eerder, dan je spreken op fysiek niveau. Je kunt het dus niet leren, het enige wat je hoeft te doen is het je herinneren.
Gemiddeld heb je als mens maar liefst 120.000 gedachten per dag. Hiervan zijn er zo'n 90.000 niet effectief of zelfs negatief.
Dit zul je zelf moeten uitvinden. Het is van wezenlijk belang om iedere dag zoveel mogelijk gedachten te noteren en uit te dagen. Het opschrijven zal je helpen om afstand te nemen van de gedachten. Op den duur zul je waarschijnlijk in staat zijn om ze in je hoofd uit te dagen, op het moment dat ze bij je opkomen.
Een bekende vorm van informatiebias is 'recall bias' (herinneringsbias). Moeders met een kind met een aangeboren aandoening herinneren zich doorgaans veel beter welke medicijnen zij tijdens de zwangerschap hebben gebruikt dan moeders die een gezond kind kregen.
Observatiebas betekent dat de vooringenomenheid van de evaluatoren door wat ze hopen of verwachten te bekomen van de behandeling, hun interpretatie van de resultaten kan vertekenen, vooral als het om subjectieve uitkomstmaten gaat.
Er is sprake van 'selectiebias' wanneer de groepen in een studie niet vergelijkbaar zijn, door bijvoorbeeld bij het includeren van personen in een studie systematisch deelnemers te selecteren bij wie de te onderzoeken interventie meer effect zal hebben.