Geluidssnelheid is een term waarmee het tempo dat geluidsgolven of geluidstrillingen zich kunnen voortplanten (door de lucht en allerlei andere materialen) wordt aangegeven. Er is hierbij dus sprake van de afstand die geluidsgolven per tijdseenheid kunnen afleggen in een specifieke ruimte.
De snelheid waarmee de geluidsgolf zich voortplant is de geluidssnelheid. Die is ca. 340 m/s, maar is afhankelijk van de temperatuur en ook enigszins van de luchtdruk, de luchtvochtigheid en de frequentie.
De geluidssnelheid hangt af van de vastheid, temperatuur en samenstelling van de stof. Voor lucht bij kamertemperatuur (20 °C) is de geluidssnelheid zo'n 343 meter per seconde, ofwel 1234,8 kilometer per uur.
Bij een temperatuur van 20 graden Celsius is het inderdaad eerdergenoemde 1234 kilometer per uur, maar bij 0 graden gaat geluid nog maar ongeveer 1194 kilometer per uur. In water reist het geluid met een snelheid van 5.436 kilometer per uur, en door hout zelfs met 11.880 kilometer per uur.
Het hardste geluid ooit gemeten is de Tunguska meteoor, die in 1908 met een geluidsniveau van maar liefst 300-315 dB in Rusland terechtkwam!
Standaard wordt geluid op een afstand van 1 m gemeten. Als je dus op een afstand van 2 m van een gesprek van 50 dB zit, hoor jij maar 44 dB. Zit je op een afstand van 8 m, dan is dat 3 verdubbelingen.
Tijdens oefeningen, controlevluchten en het verdedigen van het Nederlands luchtruim vliegen F-16's en F-35's soms sneller dan het geluid. De vlieger gaat door de geluidsbarrière omdat hij op dat moment supersoon vliegt: het toestel verplaatst zich sneller door de lucht dan geluid dat doet.
De voortplantingssnelheid van geluidsgolven in lucht is ongeveer 340 m/s. Voor een straaljager zoals op de foto hierboven betekent dit dat deze ongeveer 1224 km/h moet vliegen om door de geluidsbarrière te breken en een harde knal te veroorzaken.
Bij droge lucht (met relatief weinig waterdamp) met een temperatuur van 0 °C is dat 331 m/s ofwel 1191,6km/h. In vloeistoffen en vaste stoffen is de geluidssnelheid meestal hoger. In water bijvoorbeeld plant geluid zich voort met een snelheid van circa 1510 m/s; in hout is dat circa 3300 m/s; in staal circa 5800 m/s.
De toonhoogte van geluid wordt bepaald door het aantal trillingen per seconde en de geluidssterkte wordt bepaald door de maximale uitwijking van de trilling. Het menselijk oor kan geluidsniveaus tussen 0 en 120 decibel (dB) waarnemen. Een geluidsniveau van meer dan 120 dB wordt als pijnlijk ervaren.
Sonic boom
Een vliegtuig dat sneller vliegt dan de snelheid van geluid gaat door de geluidsbarrière heen. Hiervoor moet het vliegtuig harder dan 330 meter per seconde of 1200 kilometer per uurvliegen.
Als je een geluid maakt, gaat de lucht in de buurt van het geluid trillen. De trillingen verspreiden zich door de lucht. Als de trillingen in de lucht je oren bereiken, hoor je het geluid. Geluid verplaatst zich dus door de lucht.
Als een vliegtuig de snelheid van mach 1 overschrijdt, zegt men wel dat het "door de geluidsbarrière gaat".
In het register achterin BINAS (grijze gedeelte) kunnen we "voortplantingssnelheid van geluid" opzoeken. Deze verwijst naar tabel 15A. Hier staat zeewater in de middelste (blauwe) kolom bij de vloeistoffen.
Geluid ontstaat door het trillen van de lucht.
Daardoor ontstaan er kleine veranderingen in de luchtdruk waardoor de lucht begint te trillen. Geluid plant zich voort via geluidsgolven, net zoals water zich voortplant via watergolven. En net als water kan geluid terugkaatsen via een muur of om een boom heen buigen.
330 m/s (1188 km/h) op zeeniveau. Per definitie is de geluidssnelheid mach 1 (zie ook: machgetal). Een voorwerp dat zich met een snelheid hoger dan mach 1 verplaatst heeft een supersonische snelheid. Voorwerpen die zich rondom de geluidssnelheid bewegen worden transsonisch genoemd.
Het geluids(druk)niveau (L) of -volume wordt uitgedrukt in deciBel (dB (decibel)). Het geluidsdrukniveau wordt bepaald door de amplitude van de trilling (maximale geluidsdruk), zie Figuur 1. De decibel is een logaritmische maat.
Als het vliegtuig de geluidssnelheid bereikt, worden de geluidsgolven vóór het vliegtuig zo sterk samengedrukt dat de weerstand in de buurt van de geluidssnelheid toeneemt. Deze weerstand wordt de geluidsmuur genoemd. De snelheid van het geluid hangt af van de temperatuur en het materiaal waar het geluid doorheen moet.
Met een Mach 3.3 (2.532 mijl per uur) is Lockheed SR-71 Blackbird momenteel de snelste jet ter wereld. Om de Blackbird te verslaan, ontwikkelt Hermeus Chimera-motoraangedreven Quarterhorse-vliegtuigen die waarschijnlijk zullen vliegen met Mach 4 (3.069 mph).
Nee, een raket achtervolgt een straaljager niet. Ten eerste gaat een raket veel sneller dan de straaljager dus van achtervolgen zoals je in films ziet waarbij de straaljager naar links en rechts slingert terwijl de raket vlak achter hem aanvliegt en dezelfde bochten maakt zou nooit gebeuren.
De reden dat veel luchtvaartmaatschappijen het gebruik van Bluetooth-hoofdtelefoons tijdens het opstijgen en landen afraden, is dat het belangrijk is dat passagiers de veiligheidsmededelingen van de bemanning kunnen horen.
Als je de afstand tot een geluidsbron verdubbelt neemt de hoeveelheid decibel af met 6 dB. Standaard wordt geluid op een afstand van 1 m gemeten. Als je dus op een afstand van 2 m van een gesprek van 50 dB zit, hoor jij maar 44 dB. Zit je op een afstand van 8 m, dan is dat 3 verdubbelingen.
De decibel (dB) geeft de grootte van een geluidsniveau aan. De getallen zijn vaak onverwacht, als bijvoorbeeld een geluid van 60 dB verdubbelt in intensiteit, wordt het 63 dB.
"Decibel X" is een van de weinige geluidsmeter-apps op de markt die zeer betrouwbare, voorgekalibreerde metingen uitvoert en frequentiegewichten ondersteunt: ITU-R 468, A en C. Hij maakt van uw telefoon een professionele geluidsmeter, die precies het geluidsdrukniveau (SPL) om u heen meet.