Je geeft je collega een hand en merkt dat hij of zij klamme handen heeft. Een teamleider vermagert of komt aan. Je voelt en ziet bij je partner een lichamelijke onrust: vaak ergens stoten, in vingers snijden, dingen laten vallen. Mensen met stress praten gespannen.
Symptomen van chronische stress zijn slecht slapen, prikkelbaarheid, gespannenheid, de neiging om je terug te trekken, verminderde eetlust of net meer zin in zoet, humeurigheid en vermoeidheid. Ook ben je gevoeliger voor pijn.
Spanningshoofdpijn voelt aan als een lichte tot matige hoofdpijn die vaak begint aan de zijkanten van het hoofd en is eerder zeurend en dof. Sommige mensen ervaren ook een druk op het voorhoofd door stress. Spanningshoofdpijn veroorzaakt inderdaad eerder een drukkende pijn, die aanvoelt als een soort band om het hoofd.
Er worden drie soorten stress onderscheiden: spannende stress, frustrerende stress en schadelijke stress. Niet iedereen is even gevoelig voor stress. Stress heeft verschillende oorzaken. Bekende oorzaken zijn een hoge werkdruk en ziekte of overlijden van een naaste.
Na een stresssituatie moet er weer ontspanning komen, om het effect op je lichaam uit te balanceren. Je spieren moeten zich weer ontspannen, je ademhaling moet zich weer verplaatsen van je borst naar je buik en je hartslag moet weer naar beneden gaan.
Die moderne 'stressoren' gaan niet weg na een aantal minuten of uren, maar blijven constant aanwezig. Je stresssysteem komt niet meer tot rust en dat heeft funeste gevolgen in je lijf. Als we zeggen dat cortisol bedoeld is voor stress die wat langer duurt, bedoelen we minuten of uren, niet maanden of zelfs jaren!
Het belangrijkste verschijnsel van de gegeneraliseerde angststoornis is dat u continue klachten van angst en zenuwachtigheid heeft, zonder dat er voor u een duidelijke aanleiding is. U heeft dagelijks een gevoel van opgejaagdheid, gespannenheid en/of rusteloosheid.
Gewichtsverlies door stress
Door stress kan je jouw eetlust bijvoorbeeld verliezen, waardoor het mogelijk is dat je afvalt. Dit kan gebeuren om verschillende redenen: Je stofwisseling versnelt. Door het cortisol en de verhoogde adrenaline in je lichaam word je stofwisseling versnelt en gaat je hartslag omhoog.
De kleinste taken zijn al te veel gevraagd en dat kan zorgen voor gevoelens van falen. Als je een burn-out hebt, dan heb je vaak ook veel klachten die voorkomen bij een depressie. Zo voel je je vaak somber, lusteloos en heb je last van schuldgevoelens. De ziektebeelden zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Stress en de buik
Dit zorgt voor een verhoogde hartslag, meer adrenaline en een sneller reactievermogen. Dit heeft wel als gevolg dat er minder bloed naar de darmen gaat. De darmfuncties worden hierdoor vertraagd. Dit kan leiden tot verschillende darmklachten, zoals maagpijn, verstopping en een opgeblazen buik.
Chronische stress (een langdurige stressreactie) is een bedreiging voor de gezondheid, en ook voor het gewicht. Het leidt tot een voortdurend verhoogde vrijstelling van stresshormonen. Deze stresshormonen, en dan hoofdzakelijk cortisol, kunnen een rol spelen bij overgewicht.
Veel water drinken en verder hetzelfde blijven eten en drinken, helpt niets. Water is wel een goede keuze om frisdrank en vruchtendranken mee te vervangen. Dat scheelt calorieën en draagt daardoor bij aan afvallen.
Cortisol, het antistresshormoon, wordt geassocieerd met het vet op de buik. Als dit hormoon in hoge mate aanwezig in het lichaam, worden alle vetreserves verbrand voor die rond de buik wordt aangesproken. Dit hormoon kan ook beïnvloed worden door bepaalde voeding of veranderingen in levensstijl.
We spreken van chronische stress wanneer er voor een langere tijd sprake is van een gevoel van druk of spanning. Deze spanning zorgt ervoor dat het lichaam continu klaar is om te vechten of vluchten. Wanneer er nooit een vecht- of vluchtreactie volgt, raakt het lichaam uit balans.
Stress is niet per definitie ongezond. Je hebt een bepaalde mate van stress nodig om goed te kunnen functioneren. Gezonde stress is de spanning die je voelt voor een examen, optreden, sollicitatiegesprek of andere spannende gebeurtenis. Stress zorgt ervoor dat je extra alert kunt reageren en geconcentreerd kunt werken.
Zo kunnen lichamelijke klachten bij stress bestaan uit: hoofdpijn, spierpijn, een frozen shoulder, hartkloppingen, slaapproblemen en vermoeidheid. Maar er zijn natuurlijk ook geestelijke klachten die voort kunnen komen uit stress zoals: onzekerheid, besluiteloosheid, angst, paniekklachten en snel geïrriteerd zijn.
Stress zorgt ervoor dat je spieren zich aanspannen. Het bindweefsel om je spieren gaat daardoor strakker om de spieren heen te gaan zitten waardoor je spieren niet meer optimaal kunnen bewegen. Ze zitten als het ware “gevangen” in het bindweefsel. De spieren reageren hier vervolgens op door nog meer aan te spannen.
Stress heeft een negatieve invloed op de huid. Het is al langer bekend dat stress aandoeningen aan de huid als eczeem en psoriasis kan verergeren. Bovendien maakt stress de huid vatbaarder voor bacteriën, waardoor bijvoorbeeld acneklachten kunnen toenemen.
De belangrijkste drie stresshormonen zijn cortisol, adrenaline en noradrenaline. Deze hormonen worden alle drie afgegeven door de bijnier. Stresshormonen zijn heel nuttig tijdens een acute stresssituatie. Tegenwoordig ervaren we steeds vaker en langer stress waardoor ons lichaam denkt dat we in een noodsituatie zitten.
Niet-verbruikte energie die vrijgekomen is bij stress, wordt dus opgeslagen als vet. Ook wat je eet tijdens stressmomenten, wordt grotendeels opgeslagen als vet. Zo kun je door stress een buikje krijgen. Een klein beetje buikvet is niet erg, maar veel buikvet vergroot de kans op diabetes en hart- en vaatziekten.
3 // Overgeven door stress
In veel gevallen gaat stress samen met angst. Misschien maak je je zorgen hoe je toekomst eruit zal zien of ben je bang dat je een belangrijke taak niet kunt uitvoeren. Het komt in dat soort situaties vaak voor dat je moet overgeven of kokhalzen.