Een PSA waarde geeft aan hoeveel prostaatspecifiek antigeen (PSA) het klierweefsel van de prostaat afgeeft aan het bloed. De PSA waarde kan stijgen door een vergrote prostaat, een ontstoken prostaat of door prostaatkanker. Wat zijn hoge PSA waarden? Hoge PSA waarden zijn PSA waarden hoger dan 10 µg/l.
Is de PSA waarde te hoog: hoger dan 10 µg/l dan is de kans op prostaatkanker hoger dan 65%.
De PSA-waarde ligt, afhankelijk van de leeftijd, gemiddeld tussen nul en vier microgram per liter bloed. Ook mannen met een normale PSA-waarde kunnen echter prostaatkanker hebben.
PSA velocity: hoe snel de PSA waarde stijgt
Hoe sneller PSA stijgt hoe meer risico op prostaatkanker en zelfs een prostaatkanker in bedreigende vorm. Dit wordt PSA velocity genoemd. Uit deze PSA kinetics is het begrip PSA verdubbelingstijd ontstaan.
Een hoge PSA-waarde kan een aanwijzing zijn voor prostaatkanker, een prostaatontsteking of een goedaardige vergroting van de prostaat. Is uw PSA-waarde hoger dan 3? Dan kan dat, afhankelijk van meerdere factoren zoals leeftijd, een indicatie zijn voor vervolgonderzoek.
Is seks goed voor de prostaat? Een gezonde seksuele activiteit is goed voor het gehele lichaam en dus ook voor de prostaat. Maar belangrijker lijken de bevindingen uit grote epidemiologische studie die aantonen dat frequentere ejaculaties de incidentie (ontstaan en voorkomen) van prostaatkanker kunnen beïnvloeden.
Zijn er bepaalde factoren die de psa waafde kunnen verhogen? Ik denk aan alcohol, sex, roken, stress of andere zaken.
Evolutie PSA-waarde belangrijker
Een snelle stijging van een relatief laag PSA wijst op een groter kankerrisico dan een relatief hoog, maar stabiel PSA. Een stijging van meer dan 20% op een jaar tijd is verdacht, en vergt verder onderzoek.
Verschillende onderzoeken hebben een verband gevonden tussen het dagelijks eten van minstens twee stukken fruit en het verkleinen van de kans op prostaatkanker. Ook de fructose in fruit zou bijdrage aan een gezonde prostaat. Blauwe bessen, frambozen, aardbeien, bramen en pruimen zijn rijk aan antioxidanten.
Een PSA-waarde hoger dan 3 kán een aanwijzing zijn voor prostaatkanker. PSA is een zogenaamde tumormarker. Het kan ook iets zeggen over de grootte van een tumor en of er wel of geen uitzaaiingen zijn. Maar een verhoogde PSA-waarde kan ook wijzen op bijvoorbeeld een ontsteking of prostaatvergroting.
De laagste PSA-waarden worden na 2 jaar bereikt. Maar ze schommelen altijd lichtjes. Een lichte stijging betekent niet dat de kanker is teruggekomen. Het kan een aanwijzing zijn en moet dus wel worden gecontroleerd.
Tamsulosine behoort tot de alfablokkers. Het ontspant de spieren van de blaashals en de prostaat. Het verbetert de doorstroming van urine door de plasbuis en vermindert klachten als vaak moeten plassen. Artsen schrijven het voor bij een vergrote prostaat.
Suiker, te veel zout, verzadigde vetten en producten met conserveringsmiddelen en toevoegingen kunnen beter worden vermeden. Een actieve leefstijl, zonder nicotine en met matig alcoholgebruik zijn ook factoren die de gezondheid van de prostaat kunnen bevorderen.
Meestal gaat het om pijnklachten bij of na het plassen, een zwakke urinestraal en vaak moeten plassen, of nadruppelen of zelfs incontinentie. Deze klachten kunnen bijvoorbeeld veroorzaakt worden door ontsteking, prostaatvergroting of zwakke sluitspieren. Prostaatkanker veroorzaakt meestal geen plasklachten.
Intensief. Onderzoekers kwamen tot de conclusie dat regelmatig wandelen wel kan helpen om prostaatkanker te voorkomen, maar dat het weinig invloed heeft wanneer de diagnose eenmaal is gesteld. Dan zijn intensievere oefeningen nodig. Gedacht kan worden aan tuinieren, fietsen of tennissen.
Zo is uit studies gebleken dat mensen die melk drinken over het algemeen gezonder leven en zich meer laten screenen op prostaatkanker waardoor deze in een vroeger stadium wordt ontdekt (3).
Een matige consumptie van rode wijn (vier tot zeven glazen per week) verkleint de kans op prostaatkanker met 40%, vergeleken bij mannen die nooit rode wijn drinken.
Er is wetenschappelijk nog geen bewijs gevonden dat fietsen daadwerkelijk de oorzaak is van het ontstaan van prostaatklachten. Wel is het zo dat mannen die reeds bepaalde prostaatklachten hebben, voorzichtig moeten zijn met fietsen om verergering van de klachten te voorkomen.
Controle bij afwijkende waarde na eenmalige PSA test tussen 45 en 50 jaar. Bovendien hebben andere onderzoeken uitgewezen dat een eenmalige PSA bepaling tussen de 45 en 50 jaar zeer indicatief kan zijn voor de noodzaak tot verdere regelmatige (jaarlijkse) controle.
Net zoals andere kankers kan prostaatkanker soms een zeer agressief verloop kennen. Maar in de meeste gevallen evolueert prostaatkanker traag. Tussen een eerste indicatie op basis van de PSA-waarden in het bloed, en de effectieve eerste symptomen, kan een periode van tien jaar verschil liggen.
Het werd al eerder gesteld: een verhoogde PSA waarde is geen absolute indicator voor prostaatkanker, maar een lage PSA-waarde is ook geen vrijwaring van prostaatkanker. Er bestaan bepaalde soorten agressieve prostaatkanker waarbij PSA-waarden niet verhoogd zijn.
Door het mannelijk geslachtshormoon testosteron groeit de prostaat in de puberteitsjaren tot volwassen grootte. De gemiddelde grootte is 15 ml, maar afmetingen van 100 ml of meer komen ook voor. De 3 meest voorkomende aandoeningen aan de prostaat zijn: ontsteking (infectie), vergroting en kanker.
Alcohol en prostaatkanker
Opmerkelijk is dat ook bij een lage alcoholconsumptie het risico op prostaatkanker toeneemt (met 8%). Bij een alcoholgebruik van drie glazen per dag neemt het risico met 23% op prostaatkanker toe. Prostaatkanker is bij mannen naar aantal gevallen de tweede kanker.