Een PSA waarde geeft aan hoeveel prostaatspecifiek antigeen (PSA) het klierweefsel van de prostaat afgeeft aan het bloed. De PSA waarde kan stijgen door een vergrote prostaat, een ontstoken prostaat of door prostaatkanker. Wat zijn hoge PSA waarden? Hoge PSA waarden zijn PSA waarden hoger dan 10 µg/l.
Is de PSA waarde te hoog: hoger dan 10 µg/l dan is de kans op prostaatkanker hoger dan 65%.
Een enkele studie heeft wel eens beweerd dat het PSA gehalte kort na ejaculatie bepaald wat verhoogd zou kunnen zijn maar in algemene zin is dat niet (bewezen) het geval. Er is dus geen relatie tussen de hoogte van de PSA waarde en seks.
De laagste PSA-waarden worden na 2 jaar bereikt. Maar ze schommelen altijd lichtjes. Een lichte stijging betekent niet dat de kanker is teruggekomen. Het kan een aanwijzing zijn en moet dus wel worden gecontroleerd.
de PSA-test is niet 100% betrouwbaar Prostaatkanker kan gepaard gaan met een verhoging van het PSA-gehalte (prostaat-specifiek antigeen) in het bloed. Een abnormaal PSA-testresultaat wijst echter niet altijd op prostaatkanker. Andersom is prostaatkanker ook mogelijk bij een normaal, niet-verhoogd, PSA-testresultaat.
De PSA-waarde ligt, afhankelijk van de leeftijd, gemiddeld tussen nul en vier microgram per liter bloed. Ook mannen met een normale PSA-waarde kunnen echter prostaatkanker hebben.
Het werd al eerder gesteld: een verhoogde PSA waarde is geen absolute indicator voor prostaatkanker, maar een lage PSA-waarde is ook geen vrijwaring van prostaatkanker. Er bestaan bepaalde soorten agressieve prostaatkanker waarbij PSA-waarden niet verhoogd zijn.
Evolutie PSA-waarde belangrijker
Een snelle stijging van een relatief laag PSA wijst op een groter kankerrisico dan een relatief hoog, maar stabiel PSA. Een stijging van meer dan 20% op een jaar tijd is verdacht, en vergt verder onderzoek.
“Net zoals de maag kan opspelen bij stress, kan de man met een gevoelige prostaat de stress 'in zijn kruis' voelen. Met de prostaat zelf is er dan niets aan de hand. Antibiotica hebben dan geen zin. Warme zitbaden, relaxatie en voldoende rust vormen het beste medicijn tegen dit soort prostaatpijn.”
Zijn er bepaalde factoren die de psa waafde kunnen verhogen? Ik denk aan alcohol, sex, roken, stress of andere zaken.
Resultaten suggereren dat een hoge inname van bier (meer dan 5 glazen per dag) gerelateerd is aan een verhoogd risico op agressieve prostaatkanker. Wijnconsumptie (ongeacht hoeveelheid) zou juist een beschermend effect kunnen hebben. Er is geen associatie gevonden voor alcoholconsumptie in het algemeen3.
Een chronische prostatitis is zowel voor jezelf als voor je arts een vaak frustrerend en moeilijk te behandelen probleem. Verschillende behandelingen kunnen worden geprobeerd, maar vaak blijft resultaat uit. Houd in het achterhoofd dat chronische prostatitis niet gevaarlijk is, maar doorgaans een tijdje kan aanslepen.
Omdat de prostaat en zaadblaasjes verwijderd zijn, is het niet meer mogelijk een zaadlozing te krijgen. Het is nog wel mogelijk een orgasme te krijgen, dit noemt men ook wel een 'droog orgasme'. Ook kunnen er tijdens de operatie zenuwen beschadigd zijn, waardoor een erectiestoornis kan optreden.
PSA velocity: hoe snel de PSA waarde stijgt
Hoe sneller PSA stijgt hoe meer risico op prostaatkanker en zelfs een prostaatkanker in bedreigende vorm. Dit wordt PSA velocity genoemd. Uit deze PSA kinetics is het begrip PSA verdubbelingstijd ontstaan.
Een acute prostaatontsteking wordt behandeld met antibiotica. De belangrijkste klachten verdwijnen snel, maar de behandeling moet minstens 30 dagen en meestal langer worden verdergezet om te vermijden dat de ontsteking chronisch zou worden.
Door de verwijdering van de prostaat kun je geen zaadlozing meer krijgen, maar door deze injectie kun je wel penetreren. Iets wat veel mannen niet weten is dat je zonder prostaat wel een orgasme kan krijgen. Ook behoort het operatief inbrengen van een penisprothese tot de mogelijkheden.
Controle bij afwijkende waarde na eenmalige PSA test tussen 45 en 50 jaar. Bovendien hebben andere onderzoeken uitgewezen dat een eenmalige PSA bepaling tussen de 45 en 50 jaar zeer indicatief kan zijn voor de noodzaak tot verdere regelmatige (jaarlijkse) controle.
Verschillende onderzoeken hebben een verband gevonden tussen het dagelijks eten van minstens twee stukken fruit en het verkleinen van de kans op prostaatkanker. Ook de fructose in fruit zou bijdrage aan een gezonde prostaat. Blauwe bessen, frambozen, aardbeien, bramen en pruimen zijn rijk aan antioxidanten.
Er is wetenschappelijk nog geen bewijs gevonden dat fietsen daadwerkelijk de oorzaak is van het ontstaan van prostaatklachten. Wel is het zo dat mannen die reeds bepaalde prostaatklachten hebben, voorzichtig moeten zijn met fietsen om verergering van de klachten te voorkomen.
Bij prostaatpijn (prostatodynie) kunt u pijn hebben in het gebied tussen de balzak en endeldarm. De pijn straalt uit naar onder andere de liezen of de geslachtsorganen. Prostaatpijn kan een brandende, trekkende, zeurende of bijtende pijn zijn. Soms treden er problemen met plassen op.
Suiker, te veel zout, verzadigde vetten en producten met conserveringsmiddelen en toevoegingen kunnen beter worden vermeden. Een actieve leefstijl, zonder nicotine en met matig alcoholgebruik zijn ook factoren die de gezondheid van de prostaat kunnen bevorderen.
Tamsulosine behoort tot de alfablokkers. Het ontspant de spieren van de blaashals en de prostaat. Het verbetert de doorstroming van urine door de plasbuis en vermindert klachten als vaak moeten plassen. Artsen schrijven het voor bij een vergrote prostaat.
RALP is een radicale prostatectomie via robot
Meer dan 90% van alle prostaatoperaties worden nu uitgevoerd via robot geassisteerde technieken: RALP (Robot Assisted Laparoscopic Prostatectomy). Een goede getrainde robot-uroloog kan een dergelijke ingreep vlot uitvoeren zonder (ernstige) complicaties.
Een vergrote prostaat is meestal goedaardig. Er zijn twee soorten medicijnen om plasklachten te verminderen: alfa-blokkers die de blaashals ontspannen en 5-alfa-reductaseremmers die de prostaat verkleinen.