Iets niet kunnen betalen. Vaag zijn over hun financiële situatie. Onvoldoende werk of opleiding hebben. Fysieke of psychische problemen hebben.
We spreken in Nederland over absolute armoede als mensen leven onder de lage-inkomensgrens en bijvoorbeeld niet beschikken over (gezond) voedsel, huisvesting, toegang tot gezondheidszorg (zoals een zorgverzekering) of geen mogelijkheden hebben om verder te leren.
Armoede heeft vergaande gevolgen voor iemand zijn leven. Armoede zorgt bijvoorbeeld voor minder kans op een opleiding, heeft betrekking op je woonsituatie en je gezondheid. Schaamte, sociaal isolement, eenzaamheid, stress en depressies kunnen een gevolg zijn van armoede.
Armoede die voor de samenleving niet goed zichtbaar is en die veelal veroorzaakt wordt doordat mensen niet of onvoldoende gebruikmaken van inkomensondersteunende voorzieningen.
Mensen uit een huishouden met een inkomen onder de armoedegrens leven gemiddeld ongeveer 5 jaar korter dan mensen met een hoger inkomen. Het verschil in gezonde levensjaren bedraagt zelfs 14 jaar.
Volwassenen met een bijstandsuitkering leven vaker met een lager inkomen dan werkenden en hebben het meeste risico op armoede. Zelfstandigen hebben een groter armoederisico dan mensen in loondienst. Daarnaast hebben niet-westerse migranten en statushouders vaker een laag inkomen en risico op armoede.
armoede (zn) : armoe, behoefte, behoeftigheid, dalles, ellende, gebrek, geldnood, indigentie, kaalheid, kommer, krot, marode, merode, miserie, nood, nooddruft, ontbering.
Hoeveel geld is genoeg per maand? Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) deed een poging om een bedrag te noemen dat 'genoeg' is. En genoeg wil dan zeggen dat je geld genoeg hebt om van rond te komen. Volgens het SCP ligt het basisbehoeftenbudget van een zelfstandig huishouden op 971,-.
diploma, sociaal netwerk, inkomen uit arbeid,…). Maar door tegenslagen zoals echtscheiding, werkloosheid, ziekte, overlijden van een gezinslid, (meestal een combinatie van factoren waarbij een sneeuwbaleffect ontstaat…) komen ze in armoede terecht.
Rotterdam is de armste stad van Nederland. Bijna een vijfde van de Rotterdammers (18,7%) leeft onder de armoedegrens. Ook in Amsterdam (18,2%) en Den Haag (16,6%) wonen verhoudingsgewijs veel armen. In de top 10 staan verder middelgrote steden van buiten de Randstad zoals Enschede, Groningen, Leeuwarden en Arnhem.
Bij een inkomen onder de lage-inkomensgrens spreekt het CBS van een huishouden met een laag inkomen of van een huishouden met risico op armoede. In 2020 lag de grens voor een alleenstaande op 1.100 euro per maand, voor een paar was dat 1.550 euro.
De meeste arme Nederlanders wonen in de grote steden. In Amsterdam is 15,4 procent van de bevolking arm, in Rotterdam 14,9 procent en in Den Haag en Groningen 14 procent. Ook in Zuid-Limburg zitten relatief veel mensen onder de armoedegrens; in Vaals 13,7 procent en in Heerlen 13 procent.
Een laag inkomen is een inkomen dat niet hoger is dan 120% van het sociaal minimum. Dit houdt in dat de maximale netto bedragen per huishouden als volgt zijn: Voor alleenstaanden of alleenstaande ouders van 21 jaar en ouder is het maximale nettobedrag € 1322,18 per maand (inclusief vakantietoeslag);
Nog steeds leeft bijna een half miljoen Nederlandse huishoudens in armoede, waaronder ook gezinnen met minderjarige kinderen. Ook zzp-huishoudens en niet-westerse huishoudens lopen risico op armoede. Vaak houdt die armoede bij deze groepen langdurig aan.
Het percentage van de bevolking dat in armoede leeft is volgens de Wereldbank het hoogst in Madagaskar (82 procent), Burundi (78 procent) en de Democratische Republiek Congo (77 procent). Maar ook in veel andere Afrikaanse landen leven nog steeds veel mensen in armoede.
Heb je een wisselend inkomen, bijvoorbeeld omdat je zzp'er bent, dan telt het fiscaal inkomen van het voorgaande jaar. Is dat fiscaal inkomen hetzelfde als het normbedrag, dan heb je een laag inkomen. Dat normbedrag is voor volwassenen dus 110% van de bijstandsnorm en als het gaat om kinderen 130%.
In Nederland ben je arm als je maandelijks minder dan 1.036 euro te besteden hebt (als alleenstaande) of minder dan tweeduizend euro (als paar met twee kinderen).
Armoede wereldwijd
Je bent 'extreem' arm als je minder dan 1 dollar 90 per dag verdient. Of zoals de VN het omschreef: "extreme armoede is een enorm gebrek aan basisbehoeften. Geen (of nauwelijks) toegang tot eten, veilig drinkwater, sanitair, gezondheidsvoorzieningen, onderdak, onderwijs en informatie."
De kinderen missen door geldgebrek thuis vaak dingen die belangrijk zijn voor hun ontwikkeling. Zoals leesboeken, uitjes naar een museum of een fijne, rustige slaapkamer. Hun ouders hebben hier simpelweg het geld niet voor. Ook moeten de kinderen het met minder tijd en aandacht van hun ouders doen.
Relatieve armoede verwijst naar de levensomstandigheden van een individu of groep in verhouding met zijn/haar omgeving.