Bij kritisch denken gaat het om het vermogen om zelfstandig te komen tot weloverwogen en beargumenteerde afwegingen, oordelen en beslissingen. Hiervoor zijn denkvaardigheden noodzakelijk, maar ook houdingsaspecten, reflectie en zelfregulerend vermogen.
Wanneer je kritisch bent, beschik je over de volgende kenmerken: Je beschikt over onderscheidend vermogen en je kunt je redelijk snel een oordeel vormen over iets. Je bent geneigd om zaken en situaties te beoordelen of te keuren. Je bent scherpzinnig en je ziet snel een oneffenheid, fout of misstand.
Een goed ontwikkelde kritische denker:
denkt open-minded binnen alternatieve denksystemen, herkent en beoordeelt indien nodig hun aannames, implicaties en praktische consequenties; en communiceert effectief met anderen bij het bedenken van oplossingen voor complexe problemen.
Betekenis: kritisch denken houdt in dat je niet zomaar iets aanneemt, maar informatie, argumenten en situaties zelfstandig en objectief evalueert. Voorbeeld: vragen stellen, bronnen beoordelen en vergelijken, verschillende perspectieven aannemen en de context analyseren horen allemaal bij kritisch denken.
Valkuil van kritisch zijn
Kritisch zijn is niet slecht, maar je moet oppassen dat je kritische houding niet omslaat in een negatieve houding. Als er nieuwe plannen worden gepresenteerd en je reageert meteen negatief, werkt dat namelijk demotiverend voor de mensen om je heen.
Bij kritisch denken gaat het om het vermogen om zelfstandig te komen tot weloverwogen en beargumenteerde afwegingen, oordelen en beslissingen. Hiervoor zijn denkvaardigheden noodzakelijk, maar ook houdingsaspecten, reflectie en zelfregulerend vermogen.
We waarderen anderen en denken onbaatzuchtig . Kritisch denken is gebaseerd op empathie — in plaats van een slaaf te zijn van onze eigen emoties, houden we rekening met de gevoelens van anderen. We blijven open-minded en oplossingsgericht. We zijn in staat om een situatie objectiever te analyseren en een eerlijke evaluatie te maken.
Kritisch denken betekent dat je gefundeerde oordelen velt die logisch en goed doordacht zijn . Het is een manier van denken waarbij je niet zomaar alle argumenten en conclusies accepteert waaraan je wordt blootgesteld, maar een houding aanneemt waarbij je dergelijke argumenten en conclusies in twijfel trekt.
Deze vaardigheid is cruciaal tijdens constructieve conflicten of bij het kritisch analyseren van een situatie . Door middel van sterke argumenten verkennen kritische denkers meerdere standpunten om een evenwichtig oordeel te vormen. Naast argumenten speelt redeneren een essentiële rol in kritisch denken.
Kritisch denken wordt omschreven als het vermogen om vragen te stellen, om eerder aangenomen aannames te erkennen en te testen, om dubbelzinnigheid te herkennen, om te onderzoeken, interpreteren, evalueren, redeneren en reflecteren, om gefundeerde oordelen en beslissingen te nemen en om standpunten te verduidelijken, te verwoorden en te rechtvaardigen (Hullfish & Smith, 1961; Ennis, ...
Door nieuwsgierigheid, scepticisme, objectiviteit, analytisch denken en open-mindedness te omarmen, kunt u uw kritische denkvaardigheden verbeteren. Deze eigenschappen stellen u in staat om weloverwogen beslissingen te nemen, uitdagingen te navigeren en het meeste te halen uit de kansen in de zakenwereld.
Kritische denkers hebben vertrouwen in hun capaciteiten en vaardigheden om de juiste beslissing te nemen . Ze zijn zich bewust van hun sterke en zwakke punten. Ze vertrouwen op hun intellectuele vermogens en redeneervaardigheden om tot de juiste conclusie te komen en een gevoel van vertrouwen op te roepen bij anderen.
Onder kritische denkvaardigheden wordt verstaan: informatie (-bronnen) op waarde weten te schatten; daarbij het onderscheid kunnen maken tussen argumenten, beweringen, feiten en aannames; het perspectief van anderen kunnen innemen; kunnen nadenken over hoe eigen opvattingen, beslissingen en handelingen tot stand komen.
Je denkt misschien meteen aan die persoon die jouw beslissingen beoordeelt of uitgebreid praat over wat je verkeerd doet, of zelden iets aardigs te zeggen heeft . Volgens een onderzoek uit 2020 wordt kritiek gedefinieerd als negatieve feedback van anderen die vaak onaangenaam is, maar niet ongewoon.
Als perfectionist wil je graag alles zo goed mogelijk hebben, naar het perfecte toe. Als perfectionist zie je ook altijd de dingen die nog beter kunnen. Als je op deze manier de wereld en je naasten bekijkt, dan valt daar natuurlijk altijd wat kritiek op te geven want nobody's perfect!
Het talent van een snelle denker is dat je snel schakelt, denkt in oplossingen, veelal hoogbegaafd bent, situaties snel overziet en dingen zo efficiënt mogelijk (lees: met zo min mogelijk moeite) wil afhandelen. Wat vaak als minder fijn wordt ervaren is de gevoeligheid voor prikkels en een druk hoofd.
Denker zijn vaak op zoek naar de diepere betekenis van dingen. Je leeft met de gedachte dat iets niet zomaar gebeurd en niet zomaar wordt gezegd. Je bent analytisch en vind het heerlijk om te sparren met anderen. Je loopt vaak vooruit op de anderen en ziet dingen aankomen.
Onbevooroordeeld, open, nieuwsgierig. Als je een positief-kritische houding hebt dan heb je als karaktereigenschap dat je de kennis en informatie die op je afkomt altijd even bevraagt voordat je deze omarmt.
Kritisch denkvermogen (of kritisch denken) betekent dat je zelfstandig en weloverwogen kunt komen tot afwegingen, oordelen en beslissingen. Om dat te bereiken, ben je in staat om onafhankelijk en op een kritische manier informatie te analyseren en beoordelen.
Het omgekeerde van vooroordelen hebben is kritisch denken, zo schrijft Debbie Walsh eind jaren 80 in het tijdschrift 'Social Education'. Het gaat om 'redelijkerwijs beslissen wat te doen of te geloven' aldus Walsh. Dat betekent dat we niet afgaan op ons automatisch denken maar ergens juist goed over nadenken.
Kritisch denken als competentie
De competentie kritisch denken (of: kritisch denkvermogen, kritisch inzicht) staat op menige lijst met algemene competenties. Kritisch denken is één van de elf 21e eeuwse vaardigheden die nodig zijn om te kunnen functioneren in de moderne kennissamenleving.
Kernkwaliteit: kritisch
Iemand die makkelijk/meegaand is, zal je snel ervaren als slaafs, een jaknikker. Dat je met je kritische houding zelf ook irritatie kan opwekken (valkuil) en moet leren soms wat wat inschikkelijker te zijn (uitdaging), is ook waar!
Valkuilen zijn verborgen of onverwachte problemen die mensen kunnen tegenkomen in hun persoonlijke leven, op het werk, of in sociale situaties. Het herkennen en vermijden van deze valkuilen is essentieel voor persoonlijke groei, professioneel succes en het onderhouden van gezonde relaties.
Een kernkwaliteit wordt een valkuil als je erin doorschiet. Je valkuilen kun je achterhalen door bij jezelf te rade gaan wat anderen bij jou graag anders zouden zien. Je kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan vluchtgedrag of in welke activiteiten of gedrag je kunt doorschieten.