Over het algemeen wordt uitgegaan van hoogbegaafdheid bij een IQ van 130 of hoger. Maar hoogbegaafdheid is meer dan alleen (cognitieve) intelligentie. Het gaat om een wezenlijk andere manier van denken en doen. Persoonlijkheid, creativiteit en doorzettingsvermogen spelen ook een belangrijke rol.
Vroege kenmerken hoogbegaafdheid
Snel gaan lopen (bijvoorbeeld met 10 maanden) Vroeg praten en over een grote woordenschat (met 1,5 jaar al 200 woorden of meer) beschikken. Snel inzicht in oorzaak en gevolg krijgen. Al vroeg alert zijn met veel aandacht voor de wereld om hem heen.
Een gemiddeld intelligentieniveau ligt tussen de 90 en 110. Bij een IQ tot 120 spreekt men van een bovengemiddeld intelligentieniveau en bij een IQ tot 130, spreekt men van een begaafd intelligentieniveau. Een hoogbegaafd kind heeft een IQ dat hoger is dan 130.
Wie minimaal 130 scoort op een IQ-test mag zich hoogbegaafd noemen. Maar intelligentie is meer dan alleen een hoog IQ.
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Hierdoor hebben hoogbegaafde kinderen meer kans op emotionele problemen en vaker problemen in sociale relaties. Pesten: Hoogbegaafde kinderen lopen meer risico om het doelwit van pesten te worden, omdat ze zich anders gedragen dan leeftijdsgenoten.
Het gemiddelde IQ van universitaire studenten was met 119 punten duidelijk hoger dan de 109 van hbo-studenten. Mannen scoren hoger op IQ, terwijl vrouwen een hoger EQ hebben.
Paulius uit Worcester werd door zijn ouders ingeschreven voor de test van Mensa, de vereniging voor mensen met een hoog IQ. Moeder en vader Zabotkiene waren er immers vast van overtuigd dat hun zoon een genie is. En gelijk kregen ze: hij had een score van 162. Ter vergelijking: Stephen Hawking en Einstein scoorden 160.
ernstige verstandelijke beperking (IQ 20-34 / ontwikkelingsleeftijd tussen de 3 en 5 jaar); matige verstandelijke beperking (IQ 35-49 / ontwikkelingsleeftijd 6-9 jaar; milde verstandelijke beperking (IQ 50-70 / ontwikkelingsleeftijd 9-12 jaar).
Sommige mensen herkennen hun hoogbegaafdheid niet en passen zich veel aan, wat op alle leeftijden kan leiden tot onbegrip, frustratie en zelfs een burn-out. Daarom is het zo belangrijk hoogbegaafdheid te (h)erkennen. Een hoogbegaafde is niet altijd goed in wiskunde, spelling of raketwetenschappen.
Hoogbegaafdheid is geen stoornis en komt daarom niet voor in de DSM. Er is dus ook geen sprake van een diagnose. Je kunt hoogbegaafdheid wel laten vaststellen aan de hand van een begaafdheidsonderzoek en/of IQ test.
Hoogbegaafdheid testen
Wanneer je je zorgen maakt over de ontwikkeling van jouw zoon of dochter en vermoedt dat er sprake is van hoogbegaafdheid, kun je door Opdidakt een onderzoek laten uitvoeren. Bij een vermoeden van hoogbegaafdheid nemen we in ieder geval een intelligentietest af.
Hoe denken hoogbegaafde kinderen? Niet veel anders dan hoogbegaafde volwassenen. Dus: abstracter, kritischer en met meer reflectie. Dat betekent dat zij soms net iets anders kijken naar de wereld dan de meeste mensen doen.
Kan uitzonderlijke begaafdheid verdwijnen? Nee. Uitzonderlijk begaafde kinderen groeien op tot uitzonderlijk begaafde volwassenen (zoals hoogbegaafde kinderen dat ook doen overigens). Maar op weg naar volwassenheid kan de hoogbegaafdheid zich “verstoppen”.
Een gemiddeld IQ tussen de 50 en zeventig duidt op een lvb, een gemiddeld IQ tussen de 70 en 85 duidt op zwakbegaafdheid. Maar, zo stelt het Netwerk Gewoon Meedoen, een IQ-test is geen 'robuust gegeven'.
Presentatrice Dolores Leeuwin is de slimste bekende Nederlander die meedeed aan De Nationale IQ Test van BNN. Haar score (159) was de hoogste score ooit voor een BN'er in de test. Ze stootte daarmee judoka Mark Huizinga van de troon, die tot woensdag recordhouder was met 142.
Einstein zou een IQ van circa 160 hebben gehad, Leonardo da Vinci tussen de 180 en 190. En ook Nikola Tesla zou minstens op 160 zitten (sommige internetbronnen beweren zelfs dat hij de 310 haalde). Al deze genieën worden extreem hoge IQ's toegeschreven.
De andere helft van de studenten op een mbo heeft een hoger IQ. Bij studenten op een universiteit is het gemiddelde IQ 115. Ook voor deze groep geldt dat er studenten zijn die lager scoren dan het gemiddelde.
ongeveer 2,5% van de mensen heeft een IQ van boven de 130 en is dus hoogbegaafd. ongeveer 13,5% heeft een IQ van 115 – 130. Met een IQ tussen de 120 en 130 ben je begaafd. Ongeveer 70% van de bevolking heeft een IQ tussen de 85 en 115.
Hoogbegaafden zijn doorgaans sterk in communicatie, mondeling vaak beter dan schriftelijk. Ze houden van woordgrapjes en woordspelletjes. Als baby kunnen ze of eerder praten of juist later, maar dan wel meteen in zinnen. Hoogbegaafden denken verder door en ze denken snel en associatief.
Hoogbegaafd, HSP en slapeloosheid
Niet iedereen heeft acht uur slaap per nacht nodig. Zo wordt gezegd dat veel hoogbegaafden minder slaap nodig hebben dan anderen. En dat terwijl andere hoogbegaafden en hoogsensitieve personen vaak juist meer slaap nodig hebben dan anderen.