Bij opwarming onder 4 °C krimpt water en daarboven zet het uit. Hoe beter de moleculen of atomen van een stof aan elkaar gebonden zijn, hoe lager de uitzettingscoëfficiënt.
Kou doet materialen krimpen en warmte doet ze uitzetten.
kubieke uitzettingscoëfficiënt van water is ongeveer 0,00021 per oC. Dat betekent dat 1m³ water dan ongeveer 1,00021 m³ wordt. In een vat met een bodem van 1 m² en een hoogte van 1 m stijgt het water dan met ongeveer 0,2 mm.
Omdat water niet goed geleid wordt alleen het water aan de onderkant warm.Door het verwarmen zet dit water uit en als gevolg daalt de dichtheid.
Hoe water beweegt, is mede afhankelijk van de temperatuur. De meeste materie zet uit wanneer het wordt verwarmd, en krimpt als het afkoelt. Voor water geldt dit alleen bij temperaturen tussen 4°C en 100°C (kookpunt). Tussen het vriespunt (0°C) en 4°C zet water uit, wanneer het wordt afgekoeld.
Bijna alle materialen zetten uit bij een temperatuurstijging en krimpen weer bij een temperatuurdaling. De mate waarin dit gebeurt wordt de uitzettingscoëfficiënt genoemd. Stoffen waarin de moleculen beter verbonden zijn, zullen minder uitzetten. Dit is bijvoorbeeld het geval bij diamant en wolfraam.
Net als een ijse zorgt een koud drankje er even voor dat je afkoelt, maar het effect is snel weg omdat het wordt opgewarmd door je omliggende organen. Grote hoeveelheden koude drank zorgen ervoor dat je bloed minder snel stroomt, waardoor je lichaam meer moeite krijgt met hitte afvoeren.
Uitzetting van vloeistoffen
De beste benadering is het gebruik van de kubieke uitzettingscoëfficiënt. Bij gassen is dit een constante, maar voor vloeistoffen is die afhankelijk temperatuur. Hoe warmer de stof, hoe groter of kleiner de uitzettingscoëfficiënt kan worden.
Kraanwater is in de winter meestal kouder dan in de zomer. Het verschil is meestal circa 5 °C, maar kan oplopen tot 10 °C. Als het drinkwater uit een meer komt, kan het temperatuurverschil daar al ontstaan. De gebruikelijke bron van drinkwater is echter grondwater dat van minstens 20 meter diepte komt.
De vloeistof die het sterkst uitzet, heeft de grootste waarde van γ. Voor ether is dat 0,0017 1/K. De factor waarmee het volume toeneemt, is 1+γ×Δt.
Elk materiaal (staal, koper, PE, PVC, etc.)heeft zijn eigen specifieke uitzettingscoëfficiënt. Ondanks dat metalen leidingen onderhevig zijn aan thermische bewegingen, wordt algemeen erkend dat kunststof materialen meer uitzetten en krimpen dan metalen varianten.
Hoeveel stikstof stoot Nederland uit? De Nederlandse stikstofuitstoot is de hoogste van Europa: per hectare stoten we ongeveer 4 keer zo veel uit als het EU-gemiddelde. Van de Nederlandse uitstoot naar de lucht bestaat ongeveer 65% uit ammoniak (NH3) en 35% uit stikstofoxiden (NOx).
In tegenstelling tot metaal, gaat hout niet werken door de temperatuurverschillen maar door vocht. In de zomer zal hout krimpen en in de winter zal hout gaan uitzetten.
Je kunt kiezen uit allerlei soorten buitenzonwering, bijvoorbeeld zonneschermen, screens, luiken of rolluiken. Een boom die op warme dagen schaduw op je raam werpt, werkt ook als zonwering. Zonwering voor de ramen en groen rondom het huis. HR++ glas helpt om de warmte buiten te houden.
Staal heeft, enigszins afhankelijk van de legering, een uitzettingscoëfficiënt van 12 * 10⁻⁶ m/m/°K. Een stalen product van 1 m lang zal per °K dus 12 * 10⁻⁶ m (= 12 µm) in lengte toenemen. Bij een dalende temperatuur zal het materiaal krimpen (een negatieve lengteverandering betekent krimp).
Ieder metaal heeft zijn eigen fysische eigenschappen en dat betekent dat het ene metaal veel meer of minder uitzet dan de andere. Aluminium bijvoorbeeld zet wel drie keer zoveel uit als titaan zodra het warmer wordt. Maar het gebeurt allemaal door hetzelfde mechanisme van atoomtrillingen.
de lineaire uitzettingscoefficient van staal is volgens BINAS 12.10^-6 voor koolstofstaal. Dat betekent dat een stuk staal van 1 meter lengte per graad temperatuurverhoging 0,012 mm langer wordt.
Thee. Een warm drankje drinken tijdens het hete weer lijkt onmogelijk, maar thee is met dit warme weer erg goed voor je! Omdat je iets warms drinkt, krijgen je hersenen een seintje dat je lichaam afgekoeld moet worden. Met als resultaat dat je het ietsjes minder warm hebt.
Door het drinken van warme vloeistoffen, zoals thee, verwijden onze bloedvaten zich en stroomt het bloed gemakkelijker door ons lichaam. Dit bevordert een efficiëntere warmteafvoer en helpt ons om af te koelen.
Verrassend genoeg kunnen warme drankjes ervoor zorgen dat je koel blijft. Het lijkt misschien vreemd, maar het drinken van een warm drankje zorgt ervoor dat de receptoren in je mond en keel een signaal afgeven waardoor je gaat zweten. Hierdoor koelt je lichaam veel sneller af.
Zoals elk materiaal zet aluminium uit wanneer het warm wordt: hoe warmer, hoe meer het materiaal uitzet. Aluminium zet zo'n 1mm per meter uit bij een temperatuurverschil van 40°C.
Voor beton is de thermische uitzettingscoëfficiënt afhankelijk van het gebruikte toeslagmateriaal: voor gewoon grindbeton: 12 x 10-6 per °C;voor beton met harde kalksteen: 8 x 10-6 per °C;voor beton met licht toeslagmateriaal: 7 tot 11 x 10-6 per °C.
Door de uiterst fijne structuur ervan kan de keramiek heel gelijkmatig uitzetten en krimpen. Daardoor is de kans op scheurtjes klein. Toch kan het gebeuren dat er een scheurtje ontstaat.