Aan de veervormige bladeren en de zwarte knopschubben is de Es, Fraxinus excelsior, gemakkelijk te herkennen. In het vroege voorjaar vallen de tuilvormige bloeiwijzen op die aan de uiteinden van de nog kale, bladloze takken te zien zijn. Het zijn bijzonder eenvoudige bloemen die geen kelk- of kroonbladen hebben.
De es is goed te herkennen aan de fluwelige zwarte knoppen die in de winter al goed te zien zijn. (Mannelijke) bloemen verschijnen voor het blad. Het zijn heel eenvoudige paarse pluimen waarbij de bloemen geen kelk- of kroonbladen hebben. De vruchten zijn éénzadig en gevleugeld.
De Pluimes (Fraxinus ornus) komt ook wel eens voor evenals de Smalbladige es (Fraxinus angustifolia). De Pluimes heeft bruine vleugeltjes als vrucht de iets kleiner zijn (2-3cm) dan die van de de Gewone es en de bloeiwijze lijkt op een pluim, terwijl die van de Gewone es kleiner en onopvallender is.
Gewone es werd omwille van de waarde van het hout in Vlaanderen frequent aangeplant. De soort groeit het best op diepe, gerijpte bodems die zemig tot kleiig zijn, en bij voorkeur kalkhoudend en voedselrijk. Maar ook op zwak zure en niet te droge, voedselrijke, wat zandigere bodems kan ze overleven.
Het verloop van de essentakziekte
Sporen van het valse essenvlieskelkje verspreiden zich door de lucht en landen op de bladeren van de essen. Via de bladsteel doordringen ze de takken en de stam. De schimmel vermenigvuldigt zich daar in de houtvaten, die daardoor verstopt raken.
Es kan 24 per jaar groeien, waardoor het een matig snelgroeiende boom is.
'Es' is een oud Germaans woord voor 'speer' en ook voor 'scherp'. De esdoorn is dus de boom met speren-hout, uit de tijd dat bomen genoemd werden naar de houttoepassing. Esdoornbladeren zijn tegenoverstaand, meestal handvormig gelobd, soms samengesteld, met een gezaagde tot getande rand.
Vanaf € 48,29. Bekijk beschikbare maten met bijbehorende prijzen. De Es is een bekende inheemse boom. Deze boom vormt een ronde kroon en ontwikkeld blad wat circa 25 tot 30 cm groot wordt.
De bladeren zijn een schoolvoorbeeld van een veervormig samengesteld blad. Het bestaat uit 9 tot 13 bijna zittende deelblaadjes. Deze zijn langwerpig tot eirond, toegespitst en aan de onderzijde op de hoofdnerf behaard. De rand van de deelblaadjes is gezaagd.
De es kan, net als wilgensoorten, geknot worden tijdens de winter.Het knotten gedaan worden wanneer er geen blad meer aan de boom zit. Tussen november en maart is dus de beste tijd om te knotten. Zo loopt de loofboom in het voorjaar weer mooi uit en groeit de boom niet te hoog.
Hoogte 25 - 30 m, op goede grond soms 40 m. Het oneven geveerde blad heeft 4 - 6 bladparen, kan 25 - 30 cm groot worden en heeft een donkergroene bovenzijde met een lichter groene onderzijde. Bladknoppen opvallend zwart. Tijdens of net voor de bladontwikkeling bloeit hij weinig opvallend in zijstandige pluimen.
Hoe kun je er dan achter komen onder welke boom je staat? Er zijn verschillende manieren om erachter te komen welke boom er voor je staat. Zo kun je kijken naar de stam, naar de bloemen en vruchten.Het meest gemakkelijk herken je een boom aan zijn blaadjes.
Bomenbieb.nl is een database voor iedereen, van natuurliefhebber tot boomexpert. We geven uitgebreide informatie over boomsoorten, boomgasten en bijzondere bomen in Nederland en daarbuiten. De site is zo gemaakt dat informatie alle informatie gekoppeld is en dat u zelf selecties kunt maken op onderwerp.
Esdorpen liggen altijd op de overgang van droge zandgronden en natte weidegebieden. Een es is een gemeenschappelijke akker op de hoger gelegen zandrug. De essen werden eeuwenlang bemest met heideplaggen vermengd met schapenmest. Zo kreeg de es zijn kenmerkende bolle vorm, die nog goed zichtbaar is in het landschap.
De Fraxinus excelsior is een loofboom uit de olijffamilie en komt oorspronkelijk voor in bijna geheel Europa. Het is een snelgroeiende boom die 25-30 meter hoog kan worden en 20-25 meter breed.
Een es is een akker die hoog ligt en zijn te vinden op zandgronden in Nederland, maar ook daarbuiten. Ook het dorp Borger heeft een esgronden aan de rand van het dorp. Belangrijk is dat niet alle essen ophogingen met plaggen en/of mest heeft.
Esdoornzaadjes zweven door hun propellervorm als een helikopter door de lucht. De wind neemt ze mee en langzaam dalen ze neer op de grond ver van de boom waar ze uit komen. Daardoor kunnen de zaden zich goed verspreiden. Handig!
Over het algemeen is het wortelstelsel veel platter, afhankelijk van boomsoort, grondwaterstand, grondsoort en dichtheid van de grond. De diepte van wortelgroei hangt af van de boomsoort en de groeiomstandigheden. Als het grondwater binnen twee meter van de oppervlakte (het maaiveld) zit groeien de wortels er naartoe.
Vruchten. De es heeft een eenzadige dopvrucht of nootje. De langwerpige nootjes zijn plat-eivormig en gevleugeld. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar).
Hoe herken je essentaksterfte? De aantasting begint bij de blad- en takaanzet en is te herkennen aan donkere verkleuringen in de bast. Vooral jonge takken worden aangetast. Wanneer de aantasting zich uitbreidt rond de tak, sterft het topdeel van de tak af.
Essentaksterfte tast jonge en oude bomen aan en is een sterk toenemend probleem. Het wordt veroorzaakt door de schimmel Hymenoscyphus fraxineus (vals essenvlieskelkje), ook bekend als Chalara fraxinea. Essentaksterfte komt in heel Nederland voor.
De Es wortelt dieper en verder dan de meeste bomen. Het wortelstelsel kan tot driemaal de omvang van de boomkroon bedragen (bij de meeste bomen 1-1,5 maal). Er groeien geen ectomycorrhizavormende paddestoelen (zoals boleten, melkzwammen, russula′s en amanieten) bij de es.
De boom is goed te herkennen aan zijn handnervige, vijflobbige bladeren die veel lijken op die van de plataan, wat in de video getoond wordt. De bloeiwijze wordt gevormd door hangende trossen lichtgroene bloemen, die uit de toppen van de twijgen ontstaan. Ze gaan bloeien net nadat het blad ontloken is.
Enkel de gewone esdoorn bevat het toxine. De Noorse esdoorn en de Veldesdoorn zijn veilig voor paarden. Om de verschillende soorten uit elkaar te houden kijk je best naar de zaden. Bij de gewone esdoorn zitten de zaden, ook wel helikopters genoemd, in een hoek van 90 graden ten opzichte van elkaar.
De bladeren en zaden van de esdoorn zijn gevaarlijk voor paarden en kunnen fatale afloop hebben. Begin oktober is een paard in Nederland overleden aan het eten van esdoornzaden. Dit heeft Atypische Myopathie veroorzaakt wat in de meeste gevallen een dodelijke afloop kent.