U kunt een melanoom herkennen als een sterk afwijkende moedervlek, of een nieuw ontstane moedervlek die verandert. Vaak gaat dit gepaard met jeuken of bloeden van de moedervlek. Een melanoom kan ontstaan door zonverbranding (vooral in de vroege jeugd) en zonnebankgebruik. Ook erfelijkheid kan een rol spelen.
Je herkent een melanoom aan een vlekje op je huid of een moedervlek die verandert. Als een melanoom op tijd herkend en behandeld wordt, is de kans op genezing groot. Ga met gekke plekjes op je huid dus altijd naar de huisarts. Bij melanoom zit er een kwaadaardige tumor in de huid.
Een vlek is verdacht als hij één of meer van de volgende eigenschappen heeft: Asymmetrie: de ene helft van de vlek of moedervlek heeft een andere kleur of vorm dan de andere helft.Border/rand: de vlek of moedervlek heeft een onregelmatige grillige rand.
Een melanoom kan ontstaan uit een goedaardige of onrustige moedervlek of in een van te voren “gave” huid. Melanomen kunnen op alle plaatsen van het lichaam voorkomen. Bij vrouwen komt deze huidkanker wat vaker voor op de benen; bij mannen op de romp.
Bij de vroegdiagnostiek van melanomen inspecteert de huisarts de huidafwijking op kenmerken die op maligniteit kunnen wijzen. Hierbij komen veel kenmerken uit de klinische diagnostiek van AN aan bod, die men echter anders moet wegen: Asymmetrie: grilligheid van vorm pleit voor een melanoom.
Het melanoom is kleiner dan 1 cm maar toch zijn al vele tinten zichtbaar waaronder zwart en roze in een sterk asymmetrische verdeling. Melanoom van het superficieel spreidende type. Een melanoom is beslist niet altijd bruin of zwart van kleur, maar kan ook heel goed (deels) roze of kleurloos zijn.
Melanomen ontstaan wanneer de pigmentcellen in een moedervlek ongeremd gaan delen. Een melanoom kan snel uitzaaien naar andere delen van het lichaam, dus het is belangrijk om snel te handelen. Wanneer de huisarts vermoedt dat u een melanoom heeft, kunt u bij ons binnen 1 dag gezien worden door de dermatoloog.
Basaalcelcarcinomen zaaien niet uit en bijna niemand zal aan deze vorm van huidkanker overlijden. Toch is het belangrijk om u te laten behandelen, omdat deze gezwellen niet vanzelf genezen en langzaam groter worden.
Ja, een melanoom is kwaadaardig. Het is kanker: een vorm van huidkanker. Daarom is het belangrijk om een melanoom te laten behandelen. Denk je dat je misschien een melanoom hebt, ga dan naar je huisarts.
Hoe een melanoom ontstaat
Moedervlekken zijn opeenhopingen van pigmentcellen. Gewone moedervlekken zijn licht- tot donkerbruin gekleurde vlekjes of verhevenheden van de huid. Uit sommige moedervlekken kan een melanoom ontstaan. De meeste melanomen ontwikkelen zich langzaam (1 - 2 jaar).
Een basaalcelcarcinoom of basaalcelkanker is de meest voorkomende soort huidkanker. Dit is de minst gevaarlijke vorm van huidkanker. Deze vorm van huidkanker zaait bijna nooit uit. Wel moet hij behandeld worden omdat hij anders diep de huid kan groeien.
Een vlekje, plekje of knobbeltje op je huid dat er anders uitziet dan normaal: De (moeder)vlek is niet symmetrisch in kleur of vorm.De (moeder)vlek heeft een onregelmatige grillige rand als begrenzing.
Diameter: een vlekje met een doorsnede tot 6 mm is meestal onschuldig, een grotere vlek is een reden om op te letten. Let wel: een vlekje dat alleen maar groter is geworden zonder dat een andere verandering is opgetreden, is meestal onschuldig.
Symptomen melanoom
Een melanoom is in eerste instantie vaak te herkennen aan veranderingen in een moedervlek. U moet alert zijn wanneer een moedervlek jeukt of bloedt, dikker of groter wordt, van kleur of van vorm verandert of wanneer er een zweertje of korstje ontstaat op de moedervlek.
Hoe herken ik een kwaadaardige moedervlek ? De moedervlek mag niet a-symmetrisch groeien; d.w.z de ene helft ziet er anders uit dan de andere helft van de vlek. Een moedervlek mag niet van kleur of kleursamenstelling veranderen. Bij een melanoom zien we vaak verschillende tinten, bruin, zwart, wit, blauw of rood.
Gemiddeld zijn 10 jaar na de diagnose nog 91 van de 100 mensen in leven. Let op: dit zijn gemiddelde cijfers voor alle mensen met deze soort kanker.
In de huid rondom het melanoom of het litteken van het oorspronkelijke melanoom kunnen ook kleine uitzaaiingen ontstaan. Als deze binnen 2 cm van het litteken ontstaan, heten ze satelliet-metastasen. Deze uitzaaiingen kun je opmerken doordat er rondom een litteken huidkleurige of bruine tot zwarte bultjes ontstaan.
Uitzaaiingen van een melanoom kunnen in alle organen komen. Ook in de hersenen. Het kan zijn dat u niet meer beter wordt. Tegenwoordig lukt het heel soms om de ziekte toch lange tijd helemaal weg te krijgen.
Meestal is de uitslag binnen 2 weken bekend. Deze wordt dan met u besproken. In sommige gevallen wordt de moedervlek door meerdere pathologen of in het externe melanoom panel besproken. De uitslag duurt dan langer dan 2 weken.
Blootstelling aan de zon is de enige factor waar wij zelf controle over hebben. Mensen met veel naevi (meer dan 50) of met 3 of meer atypische naevi (onregelmatig van vorm en groter dan 5 mm), hebben een verhoogd risico op melanoom. Ze kunnen zich eventueel preventief jaarlijks laten opvolgen bij een dermatoloog.
Ongeveer 94% van de melanoompatiënten na vijf jaar nog in leven. De overleving van melanoom verschilt per stadium. Als melanoom in een vroeg stadium wordt ontdekt en behandeld, is de kans op genezing groot. De relatieve vijfjaarsoverleving is voor alle melanoomstadia samen ongeveer 94%.
Een kleine risicofactor voor het ontstaan van een melanoom is: het hebben van veel (meer dan 50) gewone moedervlekken of 3 of meer onrustige moedervlekken. Bij mensen met een bleke huid, met sproeten of blond/ rossig haar is het risico op melanoom ook licht verhoogd.
Weghalen van een melanoom
De behandeling van een melanoom begint bijna altijd met het verwijderen van het melanoom. Dit gebeurt meestal door de dermatoloog, soms door de huisarts.
Als een melanoom spontaan ontstaat uit pigmentcellen die los liggen in de huid ontstaat een plekje dat op het eerste gezicht lijkt op een gewone moedervlek. Deze plek geeft na verloop van tijd ook de veranderingen te zien die hierboven zijn beschreven.