Satellieten zijn ongeveer net zo groot als een stadsbus. Satellieten hebben grote zonnepanelen. Die gebruiken ze om stroom op te wekken. Ze werken dus op zonne-energie.
De grootte en kosten van ruimtevaartuigen variëren afhankelijk van de toepassing; sommige kun je in je hand houden, terwijl andere, zoals Hubble, zo groot zijn als een schoolbus. Kleine ruimtevaartuigen (SmallSats) richten zich op ruimtevaartuigen met een massa van minder dan 180 kilogram en ongeveer de grootte van een grote keukenkoelkast .
Begin 2024 zijn er bijna 6.000 Starlink-satellieten in een baan om de aarde. Uiteindelijk is het plan van SpaceX om een enorme constellatie van 12.000 satellieten op te bouwen, met een mogelijke uitbreiding naar 42.000 satellieten later.
Grootste satelliet ooit
Het is geen kleine satelliet: hij is zo groot als een flinke bus en weegt meer dan 9 ton. We schrijven het even uit: 9.000 kilogram. Falcon Heavy zelf is ook geen kleintje: hij kan zelfs wel 64 ton de lucht in krijgen. Falcon Heavy is 70 meter hoog.
Een satelliet kan alleen geostationair zijn op een hoogte van ruim 42 000 km boven het middelpunt van de Aarde, dus bijna 36 000 km boven het aardoppervlak.
De meeste satellieten die om de aarde cirkelen, doen dat op hoogtes tussen 160 en 2000 kilometer . Dit orbitale regime wordt lage aardbaan of LEO genoemd, vanwege de relatieve nabijheid van de satellieten tot de aarde. Satellieten in LEO hebben doorgaans tussen de 90 minuten en 2 uur nodig om één volledige baan om de aarde te voltooien.
Kun je satellieten zien vanaf de aarde? Ja, maar dan moet je vroeg opstaan of 's avonds even naar buiten kijken. Satellieten die laag rond de aarde cirkelen, zijn maar kort te zien: tot ongeveer 45 minuten na zonsondergang en 45 minuten voor zonsopkomst.
Donderdag lanceert Musk opnieuw twee raketten met veertig nieuwe Starlink-satellieten. Hiermee komt het totale aantal sinds 2019 gelanceerde satellieten op precies 7272. Ruimtewetenschappers schatten dat hiermee driekwart van alle satellieten in de ruimte van Starlink is en het einde is nog lang niet in zicht.
Arecibo-observatorium, Puerto Rico
De enorme schotel werd in 1963 gebouwd in de depressie die ontstond door een natuurlijk sinkhole. Dit lijkt op de een of andere manier toepasselijk, aangezien gegevens over natuurlijk voorkomende verschijnselen — hoewel miljoenen kilometers verderop — op de meest wonderbaarlijke manieren interacteren met door de mens gemaakte technologie in Arecibo.
Om in de juiste baan te blijven, moet een satelliet met een zeer hoge snelheid draaien. Bij een cirkelvormige baan op 300 kilometer boven de aarde, draaien ze 7,8 km/s (oftewel 28.000 km/h). Om het wat kracht bij te zetten: in anderhalf uur is de satelliet de hele wereld rond.
Eigenlijk valt een satelliet continu naar beneden. De aarde trekt de satelliet naar zich toe, maar stort niet op de aarde omdat de satelliet gewoon een grote snelheid heeft. Hoe hoger de snelheid, hoe groter de baan van de satelliet overeenkomt met het oppervlak van de aarde.
Rusland beschikt momenteel over ruim 240 satellieten, waarvan meer dan de helft wordt gebruikt voor sociaal-economische doeleinden. Volgens gegevens van de Russische Staatsorganisatie voor Ruimtevaartactiviteiten (Roscosmos) en het Ministerie van Industrie en Handel zullen er dit jaar nog eens zo'n 100 in een baan om de aarde worden gebracht.
Een goedkopere satelliettelefoon kost rond de 800 euro, de duurdere tegen de 2.000 euro. Alleen ben je er dan nog niet. De kosten voor het gebruik van de satellieten zijn een stuk hoger dan een T-Mobile of KPN abonnement. Daarover later meer.
Je kunt inderdaad heel vaak satellieten zien aan de sterrenhemel. Vrijwel continu is er een satelliet te vinden, een beetje afhankelijk van hoe donker de plaats op Aarde is waar je staat. Het is dus zeker geen zeldzaamheid. De satellieten zijn te zien doordat ze het zonlicht weerkaatsen.
Op 31 december 2022 waren er 6.718 operationele satellieten in een baan om de aarde, waarvan er 4.529 van de Verenigde Staten zijn (3.996 commercieel), 590 van China, 174 van Rusland en 1.425 van andere landen.
De satellieten leveren niet alleen wolkenbeelden maar ook gegevens over infraroodstraling waaruit temperatuur en vochtigheid wordt afgeleid. Satellietmetingen zorgen ook voor gegevens van straling, wind, golfhoogtes, golfpatronen, zeestromingen, ijskappen en nog veel meer.
Nederlandse satellieten
Nederland lanceerde haar eerste nanosatelliet BRIK II in juni 2021. Nederland en Noorwegen zijn strategische partners en hebben samen de capaciteit van de BRIK II doorontwikkeld. Dat resulteerde in 2 identieke nanosatellieten, Huygens en Birkeland.
Een satelliet kan lang achtereen in dezelfde baan blijven dankzij het evenwicht tussen de aantrekkingskracht van de aarde en de centrifugale kracht. Omdat de omloopbaan buiten de atmosfeer ligt, is er geen luchtweerstand.
De Aarde bezit een natuurlijke satelliet, de Maan. De diameter van de Maan bedraagt ongeveer een kwart van die van de Aarde. Er bestaat in het Zonnestelsel geen andere planeet met een naar verhouding zo grote satelliet.
Een satelliet kan in een geostationaire of niet geostationaire baan om de aarde worden gebracht. Een geostationair geplaatste satelliet "hangt" op een hoogte van ongeveer 36.000 km op een vast punt boven de evenaar.
Elon Musk heeft nu de controle over bijna twee derde van alle actieve satellieten die om de aarde cirkelen, nadat deze week de 7.000ste Starlink-satelliet werd gelanceerd.
Hoe herken je een satelliet? Dat is simpel. Als je een lichtpuntje ziet dat met een redelijk vaartje tussen de sterren beweegt, dan is het een satelliet. Hij geeft zelf geen licht maar weerkaatst licht van de zon (die van jou uit gezien onder de horizon staat).
In het geval van een satelliet wordt deze lichtstreep veroorzaakt doordat de satelliet het licht van de zon reflecteert. Een satelliet zie je meestal als dunne streep in je foto. Bij een vallende ster wordt de lichtstreep veroorzaakt doordat de meteoor de atmosfeer van onze aarde binnenkomt.
Kortom: De kans is vrij klein dat satellieten met elkaar botsen. Ruimtepuin vormt een grotere bedreiging, maar dit wordt goed gemonitord en ruimtevaart-bedrijven doen hun best om zo min mogelijk afval te creëren.
Satellieten die om de aarde draaien kunnen 's nachts helder oplichten. Dat komt doordat ze op hun hoogte van enkele honderden kilometers zonlicht opvangen, en dat onder andere naar het donkere aardoppervlak reflecteren. Daardoor zie je ze als een felle stip die langs de hemel beweegt.