Plakjes gekookte Gelderse worst zijn geen gezonde keuze als broodbeleg, omdat het veel verzadigd vet en zout bevat. Door het ongezonde hoge vet- en zoutgehalte scoort geen van de 16 geteste worsten een voldoende in deze test van de Consumentenbond. Alle resultaten van het onderzoek staan in de Gezondgids van februari.
Er zitten 79 kilocalorieën in 1 voor snee (22 gram) gekookte worst. Wil je weten hoe het zit met de andere voedingswaarden in 'gekookte worst'? In onze caloriechecker hieronder kom je te weten hoeveel vet, verzadigd vet, eiwit, koolhydraten, suikers en vezels erin zit.
Braadworst
Cijfers*: 280 kcal per stuk, 22 gram vet, waarvan 8 gram verzadigd vet. Meer calorieën dan: tartaar (130 kcal), kipfilet (180 kcal), 2 Quorn worstjes (110 kcal). Vlees levert B-vitamines en ijzer, maar de vette soorten zorgen ook voor calorieën en verzadigd vet.
Er zit 42,5 gram vet in 1 heel (250 gram) gekookte worst, mager, waarvan 15,5 gram verzadigd vet. Voor je hart en bloedvaten is het gezond om vooral producten te kiezen met veel onverzadigde vetten.
5x toch even wat anders
Toch kan je vleeswaren als ham, boterhamworst en kipfilet wel maximaal één keer per dag wel eten. Deze drie soorten vleeswaren zijn namelijk minder vet, alleen bevatten wel zout. Kaas bevat daarentegen veel vetten, dus ook hiervoor geldt niet te veel kaas als je gezond wil eten.
Uit de resultaten blijkt dat deze meest gegeten vleeswaren zo veel zout en verzadigd vet bevatten dat je die beter niet elke dag kunt eten. Vooral met het verzadigd vet is het volgens de test 'droevig gesteld'. Bijna alle merken leverworst en cervelaat scoren slecht op dit punt.
Deze wordt gemaakt van 70% tot 100% gemalen varkensvlees en water. Aan dit mengsel worden onder meer toegevoegd specerijen, smaakstoffen, smaakversterkers, zout, suiker, zuur, kleurstoffen, emulgator en antioxidanten. Voor de worst worden verschillende delen van het varken gebruikt zoals schouder, wang en spek.
Algemene informatie over Gekookte worst
Het is een kookworst van mager varkensvlees. Gelderse gekookte worst is eigenlijk gekookte en gerookte worst. Het magere varkensvlees worst met kruiden op smaak gebracht en na het koken in darm verpakt. Vervolgens wordt de Gelderse worst licht op beuken- of eikenhout gerookt.
Uit een test van de bond blijkt verder dat gekookte Gelderse worst geen gezonde keuze is. 'Door het ongezonde hoge vet- en zoutgehalte scoort geen van de zestien geteste worsten een voldoende. ' 100 gram Gelderse worst bevat gemiddeld namelijk 28 gram vet, waarvan 10 gram ongezond verzadigd vet.
Een stukje cake eten kan meestal niet zoveel kwaad – als je het bij een houdt tenminste. Afhankelijk van hoe groot je stuk is, bevat het gemiddeld 77 calorieën. Ook met een stuk kersenvlaai zit je relatief safe.
Een pizza lijkt gezond: in feite is het deeg met voedingsmiddelen als champignons, tomaat en kaas, gebakken in de oven. Maar vergis je niet. Een pizza bevat al snel zo'n 800 tot ruim 1000 calorieën. Juist die kaas maakt dat een pizza meer calorieën bevat dan een portie frieten.
De rookworst die je vers bij de slager koopt maak je gaar door hem in koud water op te zetten en ongeveer 20 tot 25 minuten te wellen (garen) in net niet kokend water. Laat het water écht niet teveel borrelen, want dan knapt het velletje van de worst en lopen de sappen er uit. En denk er om: rookworst moet ook rusten.
"Sommige worsten worden van natuurdarmen gemaakt. In dat geval kun je het velletje gewoon opeten. Maar als er collageen, dat is een soort plastic, wordt gebruikt, dan kun je het niet eten."
Bijna nergens in de wereld wordt deze worstsoort gegeten. De worsten worden met namen gegeten als de R in de maand zit. Ze zijn vaak aanwezig in stamppotten en erwtensoep. De oorsprong van dit product komt uit Gelderland.
En dan rest de vraag, met velletje eten of toch maar niet. "Je kunt het zeker opeten met, het heeft alleen een iets sterkere smaak. Sommige mensen vinden het lekkerder als de smaak wat subtieler is", zegt Brandt.
Wit laagje
Dat is schimmel. Althans, meestal. Grote, commerciële producenten rollen de worsten gewoon even door wat meel om ze er authentiek en ambachtelijk uit te laten zien. Schimmel of meel, in beide gevallen is het gewoon eetbaar.
Kunstdarmen van plastic
Een plastic kunstdarm is ideaal voor bijvoorbeeld het maken van een grillworst, leverworst of andere worststoorten waarbij de darm eraf gehaald moet worden. Een plastic kunstdarm kun je namelijk niet op eten.
Leverworst is gezond als je maximaal 28 gram per dag binnen krijgt, wat uitkomt op ongeveer 1 belegde boterham per dag. Het is een bron van ijzers en vitaminen, maar ook van zout en vetten.
Tot op bepaalde hoogte zijn vetten wel gezond, maar in leverworst zitten voornamelijk verzadigde vetten. Verzadigde vetten zijn medeverantwoordelijk voor gewichtstoename en kunnen ook bijdragen aan een te hoog cholesterolgehalte.
Leverworst en paté bevatten naast veel cholesterol veel verzadigd vet. Een cholesterolrijk product hoeft echter niet altijd volledig vermeden te worden: het gebruik ervan moet hoogstens beperkt worden.