Er zijn verschillende soorten huidkanker, waarvan het melanoom de gevaarlijkste vorm is. Als cellen in de huid ongecontroleerd gaan delen, kan er een kwaadaardige tumor ontstaan. Een kwaadaardige huidtumor kan blijven groeien en uitzaaien, waardoor andere delen van het lichaam kunnen worden aangetast.
Het sterftecijfer van melanoom steeg over de jaren naar ongeveer 4,6 per 100.000, maar is vanaf 2010 min of meer stabiel. Jaarlijks overlijden bijna 800 patiënten door melanoom. De sterfte aan de overige huidkanker (niet-melanoom) is relatief laag, het gaat in totaal om ongeveer 130 sterfgevallen per jaar.
Tien jaar na de diagnose is ongeveer 90% van de patiënten met PCC nog in leven. Voor melanoom is er over de jaren een duidelijke verbetering in de overleving. De relatieve 5-jaarsoverleving is tussen 1991 en 2017 gestegen van 83% naar 92%.
Het is de meest voorkomende vorm van kanker die bij tijdig ingrijpen in de meeste gevallen goed te genezen is. De vijfjaarsoverlevingscijfers voor huidkanker lopen sterk uiteen omdat ze afhankelijk zijn van de vorm van huidkanker. Van patiënten met een basaalcelcarcinoom geneest bijna 100%.
Wat is Huidkanker (basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom)? Basaalcelcarcinoom ontstaat uit opperhuidcellen en is de minst kwaadaardige vorm van huidkanker. Ongeveer 80 procent van de huidkankerpatiënten heeft een basaalcelcarcinoom. Deze vorm van huidkanker groeit langzaam en zaait bijna nooit uit.
Huidkanker ontstaat doordat huidcellen kwaadaardig worden en zich ongeremd gaan delen. Het is de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland. Huidkanker ontstaat meestal in de cellen van de opperhuid. Dit is de bovenste laag van de huid.
Meestal zaait melanoom als eerste uit naar de lymfeklieren in de buurt van het melanoom. Soms zaait het melanoom uit naar andere organen. Bijvoorbeeld naar de longen, de lever, de hersenen of een andere plek op je huid.
Een stijgend aantal patiënten met ernstige huidkanker (uitgezaaid melanoom) weet de ziekte te overleven. Nederlandse patiënten die in 2015 de diagnose uitgezaaid melanoom kregen, hadden een kans van 36,2% om zeker nog drie jaar te leven, zo is nu vastgesteld.
De drie belangrijkste symptomen van een huidkanker zijn: een ruw, makkelijk bloedend plekje. een wondje dat niet vanzelf geneest of. een vreemd rood of zwart gezwelletje dat u niet kan verklaren.
Vaak zal de behandelend chirurg de tumor onder plaatselijke verdoving verwijderen (excisie). Hierbij snijdt hij een randje gezonde huid mee (marge) om er zeker van te zijn dat hij alle tumor verwijdert. Bij grotere tumoren en/of tumoren met een agressieve groeiwijze zal hij meer huid weghalen.
Een basaalcelcarcinoom is een kwaadaardig plekje op de huid. Het is de meest voorkomende vorm van huidkanker. Basaalcelcarcinoom groeit langzaam en zaait bijna nooit uit. Een basaalcelcarcinoom kan overal op je lichaam voorkomen.
Als u er niets aan doet, kan het in de diepte doorgroeien en weefsels onder de huid aantasten. Dat kan veel klachten geven en dan moet er vaak een uitgebreidere behandeling plaatsvinden.
Kanker en ook huidkanker groeit ongeremd door als het niet wordt behandeld. Hoewel het basaalcelcarcinoom niet uitzaait, kan het wel plaatselijk groter worden en doorgroeien in alle omliggende lichaamsstructuren, zoals botten, zenuwen, bloedvaten, maar ook bij uw oog, neus, etc.
Er zijn verschillende soorten huidkanker, waarvan het melanoom de gevaarlijkste vorm is. Als cellen in de huid ongecontroleerd gaan delen, kan er een kwaadaardige tumor ontstaan. Een kwaadaardige huidtumor kan blijven groeien en uitzaaien, waardoor andere delen van het lichaam kunnen worden aangetast.
De kleur, vorm of grootte kan veranderen of de plek gaat bloeden, jeuken of pijn doen. De symptomen van uitgezaaid melanoom kunnen per toeval worden ontdekt. Klachten kunnen variëren van pijn of een zwelling tot algemene klachten als vermoeidheid, verminderde conditie en verminderde eetlust.
Het basaalcelcarcinoom is een vorm van huidkanker van de opperhuid. Deze vorm van huidkanker groeit zeer langzaam, zaait vrijwel nooit uit en is goed te behandelen. Toch blijft men vaak nog jaren en soms levenslang onder controle bij de dermatoloog (huidspecialist).
Huidkanker ziet eruit als een vlekje, plekje of knobbeltje op je huid dat er anders uitziet dan normaal. Veel van dat soort plekjes kunnen onschuldig zijn. Het kan gaan om een bobbeltje dat een lichtere kleur heeft. Of een plekje dat verschillende kleuren heeft, of een onregelmatige rand.
De kans dat u huidkanker krijgt wordt geschat op 5 tot 10%.
Van dertig Europese landen behoort Nederland bij de landen met de hoogste incidentie van melanomen. Nederland heeft op Noorwegen na de hoogste incidentie, zie onderstaand figuur. Ook de sterfte aan melanoom is in Nederland bovengemiddeld (vijfde van de dertig landen).
Huidkanker bij ouderen
Basaalcelcarcinoom (BCC) is met een geschat aantal van bijna 40.000 nieuwe diagnoses in 2014 verreweg de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland. Ongeveer de helft van de BCC-patiënten is 70 jaar of ouder bij diagnose, bijna een vijfde is 80 jaar of ouder.
Huidkankers laten zich horen
Anderen hebben wel degelijk klachten gehad van jeuk, stekend gevoel, branderigheid of zelfs pijn maar brachten deze klachten niet direct in verband met een kwaadaardigheid. Hierdoor worden huidkankers vaak te laat ontdekt.
Denk aan plekjes die binnen korte tijd ontstaan, bloeden, jeuken, een korstje hebben, of veranderen van vorm of kleur. Onderzoek je lichaam regelmatig op vreemde plekjes, bultjes of veranderende moedervlekken.
De belangrijkste oorzaak van huidkanker is overmatige blootstelling aan uv-straling van de zon of zonnebank. Het type huidkanker dat het vaakst wordt vastgesteld is het basaalcelcarcinoom, met 48.000 nieuwe gevallen per jaar.
Net als alle soorten kanker is huidkanker niet besmettelijk. Er bestaan zeldzame vormen van erfelijke huidkanker: voor het melanoom is dat het FAMMM-syndroom; voor het basaalcelcarcinoom is dat het Naevoïd basaalcelcarcinoom-syndroom (NBCCS).
Melanoom is de meest agressieve vorm van huidkanker. Jaren na het verwijderen ervan kan deze nog terugkeren, vaak met dodelijke afloop.