Bij emotionele verwaarlozing gaat het vaak juist om dingen die ouders níet doen: ze geven een kind geen aandacht, liefde, emotionele steun en bevestiging. Of hun gedrag is heel onvoorspelbaar, het ene moment lief, het andere moment afwijzend, waardoor een kind geen veiligheid voelt.
Posttraumatische stresssymptomen, zoals niet kunnen slapen, hechtingsstoornissen; Laag zelfbeeld, grotere kans op internaliserende problemen zoals angst en depressie; Slechtere emotieregulatie – naast middelenmisbruik, angst, depressie en gevoelens van vijandigheid – groter risico op suïcide.
Emotionele verwaarlozing heeft te maken met een gebrek aan afstemming. Als kind kun je de eigen emotie niet benoemen en plaatsen. We hebben daar de ouder voor nodig. Als de ouder zich kan afstemmen op de behoeften en gevoelens van het kind, leert het kind via de ouder welke emoties het ervaart.
Emotionele/psychische mishandeling is in Nederland (nog) niet apart strafbaar. Daders worden vooral vervolgd als het gebeurt in combinatie met fysiek of seksueel geweld. Toch biedt de wet wel aanknopingspunten om aangifte te doen.
Theoretisch valt psychische mishandeling in het Wetboek van Strafrecht onder mishandeling. Maar hoe maak je psychische mishandeling aantoonbaar? In het geval van partnergeweld adviseert de politie slachtoffers om concreet bewijsmateriaal te verzamelen, in de vorm van filmpjes of tekstberichten.
Je partner kan zich bijvoorbeeld niet afstemmen op jouw gevoelens, ook al geef je die wel aan. Of ontkent je gevoelens en doet je verzanden in eindeloze wel/niet discussies. Dit leidt op den duur tot vereenzaming binnen de relatie. Je 'verhongert' emotioneel als het ware.
Kenmerken emotioneel onvolwassen gedrag
Je toont je niet graag kwetsbaar en schaamte wil je vermijden. Je ergert je continu aan anderen. Weigeren te bekennen dat je zelf ook iets fout hebt gedaan. Niet openstaan voor het leren van nieuwe dingen.
Psychische verwaarlozing
Wanneer ouders hun kind psychisch verwaarlozen, komen zij niet tegemoet aan emotionele en pedagogische behoeften van hun kind. Ouders zijn niet emotioneel en empathisch betrokken bij hun kind.
Een man die emotioneel onbereikbaar is, zegt snel dingen als “Doe eens rustig”, “Stel je niet zo aan” of “Doe niet zo dramatisch”. Hij kan gewoon niet met jouw emoties en gevoelens omgaan. Het kan ook zijn dat je hem hiermee overweldigt en hij simpelweg afstand neemt of dichtklapt.
Emotionele onvolwassenheid kan worden gedefinieerd als een toestand waarin mensen hun verlangens of fantasieën uit hun kindertijd niet hebben opgegeven. Verlangens en fantasieën die te maken hebben met de wereld die om hen draait, of met de werkelijkheid die zich aanpast aan wat zij willen.
Word je door iemand in je omgeving gekleineerd, geïntimideerd of gepest? Dan kan er sprake zijn van geestelijke mishandeling. Geestelijke mishandeling wordt ook wel psychische of emotionele mishandeling genoemd. Langdurige en herhaalde geestelijke mishandeling levert grote spanningen op.
“Mensen die emotioneel uitgeput zijn, durven al eens extreme uitspraken te doen. Ze flappen dingen eruit zonder daar op het moment zelf over na te denken. Maar achteraf gaan de hersenen in overdrive en piekeren ze zich suf over wat ze gezegd hebben.
Kindermishandeling gaat niet altijd om zichtbare schade, zoals blauwe plekken of brandwonden. Ook zonder dat je het ziet kan er sprake zijn van een vorm van kindermishandeling. Denk dan aan: schreeuwen, kleineren of bang maken.
Van psychische of emotionele mishandeling is sprake wanneer ouders of andere opvoeders met hun houding en gedrag afwijzing en vijandigheid uitstralen tegenover het kind.
Veilig Thuis is het Advies en Meldpunt Huiselijk Geweld, kindermishandeling en ouderenmishandeling. Zij geven advies en ondersteuning bij huiselijk geweld en kindermishandeling. En doen onderzoek bij vermoedens van Huiselijk Geweld en kinder- en ouderenmishandeling.
Wat zegt de wet? Als ouders je pijn doen, uitlachen of aanraken op plaatsen waar je dat niet leuk vindt, spreken we over kindermishandeling. In het Kinderrechtenverdrag staat dat je kinderen niet slecht mag behandelen.
Alle huiselijk geweld is strafbaar. Daar valt ook geestelijke mishandeling onder. Dat betekent dat je aangifte daarvan kunt doen bij de politie. Een aangifte kun je niet anoniem doen.
Hebt u geen bericht gehad dat u aangifte moet doen voor de inkomstenbelasting? Dan kunt u dat tot 5 jaar terug doen. In 2022 kunt u dus nog aangifte doen over 2017.
Een ouder die zijn kind psychische verwaarloost, knuffelt het bijvoorbeeld nooit, troost het niet als het verdrietig is, negeert het als het om aandacht vraagt of is niet in staat die te geven, speelt niet met het kind of luistert niet als het kind iets vertelt. De ouder is als het ware emotioneel afwezig.
Onder emotionele eenzaamheid wordt verstaan het gemis van een intieme (levens) partner, iemand met wie de diepste emotionele banden mogelijk zijn. Eigenlijk is er maar één soort eenzaamheid, maar door verschillende 'soorten' eenzaamheid te beschrijven, beschrijven we eigenlijk de onvervulde behoefte.
Bovenaan staat natuurlijk: omdat je van elkaar houdt en oprecht om elkaar geeft. Als dit niet de belangrijkste reden is, dan zou het dat in ieder geval wel moeten zijn. Een misstap, een ziekte, een externe factor, noem het maar op allemaal. Als de liefde er nog is dan is er altijd hoop.