Door de grote aanvoer en de relatief lage prijs werd peper in Europa een algemeen gebruiksgoed. De peper werd ingekocht in Azië voor zo'n 10 tot 12 cent per pond en verkocht in Europa voor 30 tot 60 cent.
Totdat Europese handelaren met schepen rond Afrika begonnen te varen, was dat de enige weg waarop kruiden en specerijen Europa haalden. Dat verklaart meteen de gepeperde prijs. Ze moesten nog stap voor stap ingevoerd worden via de specerijenroute. Peper groeide bijvoorbeeld vooral in India.
Het lukte de VOC een monopolie op nootmuskaat, foelie en kruidnagel te veroveren. Dat leidde in Europa tot torenhoge prijzen. Niet omdat het verbouwen zo duur was, maar omdat de VOC de prijs kon bepalen.
In Azië was weinig belangstelling voor kaneel, omdat de prijs daar te hoog lag. De VOC probeerde op deze manier te voorkomen dat in Azië aan derden verkochte kaneel op de Europese markt kwam. In de Republiek werd de kaneel tot 1750 voor tussen de 2 en 3 gulden per pond geveild.
De gemiddelde bouwtijd van een spiegelretourschip op de werven van de VOC was 5 tot 8 maanden, de bouwkosten bedroegen zo'n f 90.000 - f 110.000. Hun laadvermogen was over twee eeuwen gemiddeld 800 ton. Een schip ging ongeveer 15 jaar mee.
De peper werd ingekocht in Azië voor zo'n 10 tot 12 cent per pond en verkocht in Europa voor 30 tot 60 cent.
De schepen van de VOC
Voor de VOC-reizen van en naar Indië werden 'spiegelretourschepen' gebruikt: driemast-zeilschepen van zo'n 40 meter lang en 10 meter breed. Een enkele reis duurde 8 maanden, een 'retour' soms wel 2 jaar.
De term 'peperduur' wordt gebruikt voor spullen of goederen die extreem duur zijn of voor de gemiddelde burger onbetaalbaar zijn.
Het waren in de late oudheid en vroege middeleeuwen de Arabieren die de kostbare producten uit Azië haalden en afleverden bij handelsposten in de Levant (over zee) en aan de Zwarte Zee (over land).
Het wordt afgeraden nootmuskaat in grote hoeveelheden te consumeren aangezien het de stof myristicine bevat. Die stof zorgt in een hoge dosis voor hallucinaties en kan zelfs giftig zijn.
In de tijd van de VOC werd het woord peper ook voor specerijen in het algemeen (en niet alleen voor 'echte' peper) gebruikt. In koekkruiden uit de 17e en het begin van de 18e eeuw zat naast kruidnagelen en kaneel ook peper.
In Azië komen veel verschillende soorten specerijen voor en deze werden ook door de VOC verhandeld, zoals kurkuma en kardemom uit India, gember uit Siam en steranijs uit China. De belangrijkste specerijen waren voor de VOC: peper, kaneel, kruidnagel, foelie en nootmuskaat.
De acties van de VOC
De compagnie dreef handel met verschillende Aziatische landen, zoals het latere Nederlands-Indië (Indonesië), de kaapkolonie (Zuid-Afrika), Ceylon (Sri-Lanka) en Japan. Ze verhandelde producten zoals specerijen, koffie, textiel en porselein.
Pas in 1492 werd de peper geïntroduceerd door ontdekkingsreizigers als Christoffel Columbus. In die tijd maakte Columbus naam door zijn ontdekking van de Nieuwe Wereld: Amerika. Aanvankelijk dacht hij dat hij op Indië was gestuit. Columbus zocht tijdens zijn reizen onder meer naar zwarte pepers.
In heel Europa werden graan, stoffen, hout, kaas, wijn en olie verhandeld. Kooplieden verdienden er veel geld mee. Maar ze konden nog meer verdienen als zij in het Verre Oosten specerijen gingen halen. Kaneel, nootmuskaat, foelie en peper maakten het eten lekker.
De handel van de VOC bestond vooral uit peper en andere specerijen. Deze kruiden, zoals kruidnagel, nootmuskaat en kaneel, werden in Europa niet alleen gebruikt voor in het eten, maar ook om medicijnen mee te maken. Later werden ook koffie en thee belangrijke handelswaar.
Carolina Reaper – 2.2 miljoen SHU
Op de Scovilleschaal, die de 'heetheid' van pepers meet, scoort de Carolina Reaper gemiddeld al 1.569.300 eenheden, maar er zijn dus uitschieters die de 2,2 miljoen behaalt hebben en is daarom uitgeroepen tot de heetste peper ter wereld.
In peper zit vitamine A en C, die je bloedvaten versterken. Daarnaast zit peper vol met capsaïcine, een stof dat je bloed makkelijker door je lichaam laat stromen. Die combinatie zorgt voor gezonde hart- en bloedvaten en een stabiele bloeddruk. Chilipeper zou ook helpen tegen slechte cholesterol.
4 Seizoenen peper, wie kent het niet. Het is een heerlijk mix van 4 soorten, de zwarte, witte, groene peperbessen en de roze die geen echte peper is.
De peperplant groeit enkel in vochtige tropische gebieden. De bakermat van de piper nigrum ligt in Indië, maar ondertussen wordt de plant gekweekt van Azië tot in Brazilië. Naargelang van hun oorsprong en de terroir waar ze groeien, hebben peperbolletjes van goede kwaliteit ook een eigen typische smaak.
peperduur [uitermate duur] {1810} is een herinnering aan de tijd dat peper erg kostbaar was; de korrels werden gebruikt als betaalmiddel.
De Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) was in de 17de en 18de eeuw het grootste handels-en scheepvaartbedrijf ter wereld. Met een vloot van meer dan honderd schepen, duizenden werknemers, zo'n dertig kantoren in Azië en zes vestigingen in de Republiek met elk hun eigen kantoren, pakhuizen en scheepswerven.
De VOC was in 1637 op de beurs 78 miljoen gulden waard. Als je dat omrekent naar nu, dan zou dat 7,9 biljoen dollar zijn, zo'n 6,7 biljoen euro. Daarbij is gerekend met een inflatie van iets meer dan 3 procent per jaar. De VOC was verreweg het grootste beursgenoteerde bedrijf dat ooit heeft bestaan.
Eén van de bekendste VOC-schepen uit de roemrijke 17e eeuw is zonder twijfel de Batavia. Dit Nederlandse pronkstuk werd tussen 1627 en 1628 op de Peperwerf in Amsterdam gebouwd.
Eetpatroon. In het begin van de zeventiende eeuw werd er door de bevolking gemiddeld nog twee keer per dag gegeten, een eetpatroon dat uit de middeleeuwen dateerde. 's Morgens werd begonnen met een stevig ontbijt met roggebrood, kaas, haring en bier of gort gekookt in karnemelk. Een goede bodem.