Heel vroeger had Nederland wel een werkende vulkaan. Deze Zuidwalvulkaan ligt nu goed verstopt, op meer dan 2000 meter onder de bodem van de Waddenzee, in de buurt van Vlieland.
Lange tijd heeft men gedacht dat dit magma uit de aardmantel afkomstig was. Er zijn nu echter aanwijzingen dat dit materiaal uit een tot nu toe voor onmogelijk gehouden diepte komt: het grensvlak tussen aardmantel en kern, zo'n 3000 km diep. Het vulkanisme van Hawaii is een gevolg van een zogeheten mantelpluim.
Tot een kilometer of 35 moet je wel kunnen komen. Zo dik is de aardkorst gemiddeld op de continenten. Niet dat de mens ooit zo ver is geweest, de diepste mijn is 2,7 kilometer, de diepste boring twaalf kilometer.
Locatie van vulkanen
Ze ontstaan door het omhoog komen van magma uit de diepe mantel (ca. 900-2900 km diep).
Bij vulkaanuitbarstingen komt vloeibare steen als lava uit de aarde. Wanneer lava nog in de aarde zit, heet het magma. Magma komt uit de aardmantel of uit het onderste deel van de aardkorst.
Het is een soort kringloop, op de ene plaats komt er materiaal uit de aarde, op de andere plaats gaat er materiaal de aarde in. Het gaat dus nooit 'op' en er ontstaan geen holle plekken in de aarde.
Maar er zijn ook materialen die niet of nauwelijks veranderen als ze in lava terechtkomen. Die hebben namelijk een smelttemperatuur die nog hoger is dan 1200 graden. Dit zijn bijvoorbeeld sommige metalen, zoals staal en titanium en kristallen van kwarts of zirkoon.
Sinds 2010 maken de BES-eilanden (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) deel uit van Nederland. De twee vulkanen daar, de Quill op Sint Eustatius en de Mount Scenery op Saba, waren de reden dat het KNMI De Zeeuw heeft aangesteld als vulkanoloog.
Maar het verder afkoelen van een dikke lavastroom kan heel lang duren. Bedenk dat lava een temperatuur heeft van ongeveer 1000°C, soms wat minder soms wat meer. Berekeningen hebben aangetoond na een uur de korst van de lavastroom al afgekoeld is tot ongeveer 400°C; dat is met een tempo van ongeveer 15°C per minuut.
Het magma wordt naar de opening van de vulkaankrater geperst via een grote pijp. Als het magma aan de oppervlakte komt, heet het lava. De vloeibare lava stroomt over de hellingen van de vulkaan. Als lava afkoelt, stolt het tot harde blokken steen bijna zwart van kleur.
Voor een lijk in een kist helemaal verteerd is (verdwenen is), moet u aan tientallen jaren denken. Soms kun je na honderden jaren nog skeletten of delen van skeletten op een oude begraafplaats vinden. Soms is na 20 of 30 jaar alles helemaal weg.
Op basis van de erfgoedverordening is het verboden om zonder (omgevings)vergunning de bodem dieper dan 40 cm onder de oppervlakte te verstoren, tenzij het gaat om onder andere een gebied met lage archeologische verwachtingswaarde.
Als je voor de hoogte van een kist uit gaat van ongeveer 50 cm, moet de diepst begraven kist in een kuil van minstens 275 cm staan. Vaak wordt een diepte van 275 tot 300 cm aangehouden. Veel begraafplaatshouders geven graven voor 2 personen/kisten uit. De diepste kist wordt dan ongeveer op 2 meter diepte begraven.
Na het Five Deeps-project en publicatie in 2021 van een nieuw wetenschappelijk rapport in het Geoscience Data Journal, wordt de Challengerdiepte (10.925 ± 4 m) beschouwd als diepste punt op aarde.
De aardkern is het binnenste deel van de Aarde, dat zich uitstrekt van de onderkant van de aardmantel op zo'n 2900 km diepte tot aan het middelpunt van de Aarde op ongeveer 6370 km diepte. De aardkern omvat 16% van het volume van de Aarde en 32% van de massa.
Lavastroom. De nog vloeibare lava kan zich in de vorm van een stroom verplaatsen. In het begin kunnen lavastromen snelheden van wel 75 kilometer per uur bereiken, een snelheid die afneemt naarmate de lava meer afkoelt. Snelheden van nog maar enkele meters per uur zijn dan niet ongebruikelijk.
De lavaplant: een kleine kamerplant in lavagesteente
De lavaplant is een verzamelnaam voor verschillende plantensoorten die groeien in lava. Lava (scoria) is een vulkanisch gesteente dat wordt gewonnen vanuit de aardbodem. Het bevat van zichzelf veel mineralen en is dus een ideale bodem voor de plant.
Wat gebeurt er als lava in de zee terechtkomt? De lava komt in het water terecht waarna er in de eerste plaats heel wat witte stoom te zien is. Op dat moment komen er ook (schadelijke) zoutzuurgassen vrij. Daarnaast is er sprake van een thermische explosie omdat de zee heel snel opwarmt.
In Nederland liggen geen actieve vulkanen. Wél is er een dode vulkaan genaamd de ''zuidwalvulkaan''. Deze dode vulkaan bevindt zich in de Waddenzee ruim 2 km onder het aardoppverlak. Deze vulkaan is inmiddels al 160 miljoen jaar niet actie.
De Zuidwalvulkaan (Fries: Súdwâlfulkaan) is een dode vulkaan in Nederland die zich ruim 2 km onder het aardoppervlak bevindt, onder de Waddenzee tussen Harlingen en Vlieland, meer precies iets ten zuidwesten van de zandplaat Griend.
De Mauna Loa is nu weer de grootste geïsoleerde vulkaan op aarde.
Diamant is het hardste materiaal op aarde. Diamant wordt vaak gevonden op plekken met gestolde lava. Dit komt doordat vloeibaar diamant houdend gesteente door vulkaanuitbarstingen onder enorme druk naar de oppervlakte worden geperst. Door erosie kan het diamant houdende materiaal worden meegenomen door wind en water.
Lava is vloeibaar, maar je kan er niet in verdrinken. Dit geldt voor elke mob. Lava kan gebruikt worden om items te laten verdwijnen. Het textuur van de zon verandert wanneer je in lava zit.
De lava reageert op de druk zoals een marshmallow. Het is verrassend stevig en veerkrachtig ondanks de vlammende vloeistof onder het verharde oppervlak.