De exacte plaats van de vaste laag is zeer verschillend, soms op 10 m diepte, soms pas op 30 m of meer. Hoewel van geheel Nederland inmiddels bekend is hoe de grondopbouw is, zullen sonderingen en eventueel grondboringen uitsluitsel geven over de exacte gelaagdheid van de grond (zie bodemonderzoek).
Een fundering is noodzakelijk om verzakking te voorkomen: zij brengt het gewicht van het bouwwerk op de grond over en verdeelt het. Vroeger werd een fundering in baksteen uitgevoerd. Tegenwoordig kan je kiezen voor een fundering uit beton. De fundering moet ten allen tijde op vaste grond en minimum 60 cm diep zijn.
De vaste laag of vaste grondslag is de draagkrachtige laag waar de fundering op rust. In Nederland: zie vaste zandlaag.
Als er geen kelder is, moet de funderingsplaat minimaal 80 cm onder het maaiveld (vorstvrije aanleg) liggen. Onder de funderingsplaat kunnen, in bepaalde gevallen, isolatieplaten worden gelegd, bijvoorbeeld van foamglas.
Een fundering van tegels of stenen (straatwerk)
Het is ook de meest toegepaste fundering voor een tuinhuis e.d. Hiervoor dient u een zandbed van geel zand (ophoogzand) aan te leggen. Graaf ca. 25-30 cm uit, vul dit met zand en tril het goed aan.
De folie dient als beschermlaag tussen het beton en de ondergrond. Doordat de bouwfolie het vochttransport tegenhoudt, hardt het beton ook niet snel uit. Let wel op dat het beton niet te veel uitdroogt, hierdoor kan scheurvorming ontstaan.
Betonvloer op zand storten
Direct beton gieten op je zandlaag is geen goed idee: het water van de betonmortel loopt weg doorheen de zandlaag. Je beton zal al snel scheuren vertonen. Een tussenlaag (bijvoorbeeld een folielaag) zal je beton beschermen en is daarom een goede oplossing.
De vorstgrens is de minimale aanlegdiepte van de fundering op staal, zodat men er zeker van kan zijn dat de grond onder het gebouw niet zal bevriezen; minimaal 600 mm onder maaiveld, maar vaak wordt 800 mm gehanteerd.
Het zand met de meeste draagkracht zit op 15 en 20 meter diepte. De draagkracht van veen (oranje), klei (paars) en leem (roze) is heel klein; daarom wordt bij deze bodemopbouw geheid tot in de diepe zandlagen.
Om verzakking na een vorstperiode te voorkomen moet de fundering minimaal 60 tot 80 cm diep zijn. Een fundering op staal komt op de zandlaag die maximaal drie meter onder het grondoppervlak ligt. Als de zandlaag dieper dan drie meter ligt, heb je een fundering op palen nodig.
Over het algemeen houden wij voor de diepte van de fundering minimaal 60cm aan. Zo is het goed beschermd tegen de vorst in koude periodes en zullen er geen verzakkingen ontstaan. Het graven doen wij in sleuven en we vlakken de ondergrond netjes af.
Vaste grond
Vaak is de grond zacht en sponzig. Als je op deze grond gaat bouwen zal je woning gaan verzakken en scheuren. De bovenste lagen aarde zijn vrij zacht. Als je dieper graaft wordt de grond harder of van een andere samenstelling.
Veel huiseigenaren weten niet hoe hun huis is gefundeerd. Bij de afdeling Bouw- en Woningtoezicht van jouw gemeente kan je de oorspronkelijke bouwtekening van de woning opvragen om te achterhalen wat de fundering is van jouw woning. Daarnaast kan je informatie krijgen over grondwaterstanden.
De bodem moet ongeveer 15 tot 20 cm diep met een spade of spitvork worden omgespit, erg vastzittende grond nog dieper. De komende vorst zorgt ervoor dat het water in de aarde bevriest, waardoor deze niet uitzet.
Zaai niet te diep
Ook geldt dat hoe dieper je zaait, hoe groter de kans op rotten. Bovendien hebben moestuinzaadjes weinig diepte nodig. De stelregel is dat je een zaadje zo diep zaait als dat het zaadje groot is wanneer je het verticaal houdt. Dus is een zaadje 2 cm lang, dan zaai het 2 cm onder de grond.
Dit risico treedt vooral op bij huizen die niet op palen, maar rechtstreeks op de ondergrond zijn gefundeerd. 'We ontvangen meldingen uit Friesland en van Zevenaar tot Geldermalsen, ook in de weinig zettingsgevoelige gebieden', zegt onze Business director Water Alex Hekman vandaag in de Volkskrant.
Hoe diep de vorst in de bodem dringt, hangt uiteraard van de temperatuur af, maar ook en vooral van de hoeveelheid water in de bodem. Hoe natter de grond, hoe dieper deze bevriest. Vandaar dat in zuidelijk Flevoland gedurende de vorstperiode in januari de laag bevroren grond varieerde van 12 tot 20 centimeter.
Kabels en leidingen liggen tussen de 30 cm en 1 meter diep, maar dit kan door grondzakking, ophoging enzovoort behoorlijk afwijken. Ruikt u bij het graven een gaslucht? Meld dit dan direct via het landelijk storingsnummer voor Elektriciteit en Gas: 0800 9009.
Is er geen wind, dan is de grens ergens tussen -4 en -5 graden, binnen een dag. Zit er nog helemaal geen vorst in de grond, dan kan het enkele dagen duren. Zit de leiding tegen een verwarmd woonhuis, dan kan het nog langer duren. De officiele vorstgrens die met leidingen wordt aangehouden is 60 cm.
De uitgraafdiepte moet minimaal 32 cm zijn. Met minder cm dikte verkrijg je zelfde isolatiewaarde als bij Betopor® .
Deze dient 60 cm diep te zijn. Vul de uitgegraven plek met een 10 cm dikke laag metselzand of ophoogzand. Zorg ervoor dat deze laag 5 cm onder het maaiveld uitkomt.
Als u een terras gaat maken van beton, houd dan een dikte aan van 12 tot 15 cm. Ook nu is het weer afhankelijk van de toepassing. Als ook de auto er overheen moet, kies dan voor 15 cm.
Betonvloer op zand: de dikte
Voor een betonvloer op zand hanteren wij een minimale dikte van 12 centimeter. Deze dikte is nodig zodat de betonvloer ook constructief is. In een constructieve betonvloer op zand leggen wij een dubbele bewapening.
Hoe dik een betonvloer is, is afhankelijk van de locatie waar de vloer komt en of het enkel een leefvloer is of ook een constructievloer. Een betonvloer begint bij minimaal 7 centimeter dik en bijvoorbeeld buiten kan een minimale dikte van 15 of zelfs 20 centimeter nodig zijn.