Kenmerken van TOS die veel voorkomenHet kind is niet goed te verstaan. Het kind lijkt niet te luisteren. Het kind maakt korte zinnen of veel fouten bij het maken van zinnen. Het kind wordt boos of trekt zich terug als hij of zij niet begrepen wordt of anderen niet begrijpt.
Kinderen met TOS:
leren hun moedertaal langzaam en moeizaam. hebben vaak moeite met het onthouden van klanken en woorden. vinden omgaan met emoties vaak lastig. hebben vaak een normale intelligentie.
Een kind met TOS kan problemen hebben bij het volgen van de lessen op school of moeite met het onderhouden van vriendschappen. Soms voelt een kind zich niet goed omdat hij of zij niet wordt begrepen. Dan kan het kind heel stil worden of juist agressief reageren.
autisme is een aangeboren pervasieve ontwikkelingsstoornis. Dit wil zeggen dat eveneens de ToM, door de aangeboren stoornis, in mindere mate tot ontwikkeling gekomen (P. Janssen, persoonlijke communicatie, 6 januari 2020). De oorzaak van de onderontwikkelde ToM is dus anders bij autisme en bij TOS.
TOS is aangeboren en het betekent dat het leren van taal niet vanzelf gaat. TOS is niet hetzelfde als een taalachterstand.
Kenmerken van TOS die veel voorkomen
Het kind heeft moeite om op een woord te komen. Het kind is niet goed te verstaan. Het kind lijkt niet te luisteren. Het kind maakt korte zinnen of veel fouten bij het maken van zinnen.
De definitie van TOS is als volgt: 'Een TOS wordt gedefinieerd als een beperking in taalbegrip en/of taalproductie waarbij de taalproblemen niet kunnen worden verklaard door aantoonbaar hersenletsel, intelligentieproblemen, gehoorverlies, lichamelijke problemen of sociaal-emotionele problemen.
Je kind krijgt behandeling voor (een vermoeden van) een taalontwikkelingsstoornis (TOS). Dit kan zowel op een behandelgroep als thuis. Er verandert dan veel voor je kind, maar ook voor jou. Er kan veel op je afkomen.
Net als dyslexie is TOS een onzichtbare handicap die kinderen enorm kan belemmeren in hun ontwikkeling. Ongeveer 5% van de bevolking heeft TOS. Een kind met TOS heeft moeite met praten en het begrijpen van taal. Hij kan woorden en klanken lastig onthouden en heeft moeite met zinsopbouw en grammatica.
Kinderen die een taalontwikkelingsstoornis (TOS) hebben of slechthorend, doof of doofblind zijn, hebben recht op passend onderwijs. 'Regulier als het kan, speciaal als het moet', zegt de Wet passend onderwijs.
Het is bekend dat genetische factoren (DNA-veranderingen) waarschijnlijk een grote rol spelen bij het ontstaan van taalontwikkelingsstoornissen (TOS).
De oorzaak van TOS ligt in een neurobiologisch defect, er is geen duidelijke verklaring vanuit een afwijkend verloop van de (zintuiglijke) ontwikkeling van het kind of vanuit onvoldoende taalaanbod (Gerrits, 2017).
Soms is behandeling bij een logopedist niet voldoende. Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis kunnen dan terecht bij specialisten als Auris, Kentalis en de NSDSK. Deze Audiologische centra bieden bijvoorbeeld multidisciplinaire behandeling, training en therapie aan.
Achtergrond Kinderen met een ontwikkelings- of psychiatrische stoornis hebben vaak taalproblemen. Een grote groep kinderen heeft ernstige moeilijkheden met het leren van taal, zonder dat hier een duidelijk aanwijsbare oorzaak voor is. We spreken dan van een taalontwikkelingsstoornis (TOS).
De logopedist kan taaltesten en spraaktesten doen. Zo kan die zien wat er moet gebeuren. De logopedist kan ook de ouders helpen zo goed mogelijk te praten met hun kind. En op zo'n manier te praten dat het kind goed taal leert.
Bij mensen met TOS wordt taal in de hersenen minder goed verwerkt, waardoor ze bijvoorbeeld moeite hebben met het onthouden en leren van woorden of klanken. Een taalontwikkelingsstoornis kun je niet zien.
Kenmerken van spraak- of taalproblemen
Voorbeelden daarvan zijn stotteren, dysarthrie, verbale ontwikkelingsdyspraxie, verbale apraxie, stemstoornissen. Bij een taalstoornis treedt er een probleem op in het verwerven van of inzicht hebben in het hanteren van grammaticale en communicatieve regels.
Een taalontwikkelingsstoornis kan worden behandeld met verschillende therapievormen. Hierbij werken de ouders en de logopedist veel samen. Bij indirecte therapie begeleidt de logopedist de ouders, zodat ze de taalontwikkeling van hun kind in het dagelijks leven zo goed mogelijk stimuleren.
Deze diagnose werd vaak afgekort als S-TOS, maar sinds 2012 is de afkorting TOS de aangewezen afkorting. Gerrits & Van Niel (2012) hebben hierbij een duidelijk begrippenkader geschetst (zie kader 1.1). De diagnose TOS kan worden gesteld bij kinderen vanaf drie jaar.
Kinderen met taalproblemen en kinderen met leesproblemen ondervinden op dezelfde taaldomeinen andere problemen. We weten dat een dyslexieproblematiek en TOS naast elkaar kunnen bestaan.
Na het onderzoek krijg je uitleg over wat er is onderzocht, wat de resultaten zijn en wat jouw kind kan helpen. Heeft je kind inderdaad een taalontwikkelingsstoornis? Dan krijgt hij of zij de diagnose TOS.
Ongeveer 7% van de kinderen op de basisschool heeft een taalontwikkelingsstoornis (TOS). Dat zijn twee kinderen in een schoolklas van 30 leerlingen. TOS is een relatief onbekend probleem, terwijl de stoornis zich vaker voor- doet dan bijvoorbeeld autisme dat bij 1% van de kinderen voorkomt.
Stellen van diagnose
Om de diagnose TOS te kunnen stellen worden de taalvaardigheid, het gehoor en de non-verbale intelligentie beoordeeld.