Uit jaren lang onderzoek blijkt dat straffen niet werkt. Het belonen van goed gedrag werkt wel effectief, want kinderen leren dan wat gewenst gedrag is. Bij straffen niet. Straffen leidt niet tot een positieve gedragsverandering.
Je kind iets vervelends laten doen is ook een goede straf, zoals iets extra's doen in huis of de schade herstellen. Je kind zelf de gevolgen van ongewenst gedrag laten ervaren is een leerzame straf. Te lang getreuzeld? Dan maar eens te laat bij muziekles komen.
Het doel van straffen is onder andere vergelding. Verdere doelen zijn: voorkomen dat de dader nog eens in de fout gaat, afschrikken en beschermen van de samenleving. Welke straffen zijn er? Hoe bepaalt de strafrechter de strafmaat?
Straf heeft een verkeerd effect als je kind zich als persoon aangevallen voelt. Dan kan je kind zich van je af gaan keren. Het is belangrijk om zuinig te zijn met straffen. Veel straffen helpt niet, zeker niet als de band met je kind al niet zo goed is.
'Goede straffen' kunnen zijn: een time-out (even stil zitten in de gang of in een hoekje zonder aandacht) of een speeltje afnemen en het een etmaal verborgen voor hem houden. Ook slecht of zeurend gedrag compleet negeren kan bij sommige peuters werken. Een corrigerende tik is geen goed idee.
Waarom daagt mijn kind mij uit? “Achter uitdagend gedrag – dat vaak zeer irritant is – gaat altijd een behoefte schuil. Je kind heeft op dat moment íets nodig en hij vraagt erom op een ongepaste manier. Een kind kan zich bijvoorbeeld gewoon vervelen en een relletje organiseren is dan een vorm van entertainment.
Voor kinderen van 11 tot 12 jaar is dit tussen 20.30 uur en 21.00 uur. "Maar tussen klasgenootjes onderling zitten soms grote verschillen. Een belangrijke vraag voor oudere kinderen is bijvoorbeeld wie The Voice of Wie Is De Mol mag afkijken", zegt Hilde Tholen, hoofdredacteur van tijdschrift Ouders van Nu.
Hoe laat ze thuis moeten komen varieert, maar uit de J/M Ouders-enquête komt per leeftijdsgroep wel een grote gemene deler naar voren. Zo is één uur voor de meeste veertien- en vijftienjarigen een heel acceptabele tijd en gaan oudere tieners minstens tot twee á drie uur uit (zie tabel).
Nadelen van het langdurig afpakken van een mobiele telefoon zijn namelijk dat je kind niet leert wat het dan anders moet doen om wel verstandig om te gaan met het medium, dat je kind afgesloten is van een sociaal netwerk en er is een risico dat je kind jou de volgende keer niet in vertrouwen neemt en dat zaken zich ...
Zowel bij straffen als belonen ben je minder in contact met je kind. Bij straffen ben je de rechten van je kind aan het beknotten zoals zakgeld, snoep, tv kijken, later opblijven, enzovoorts. Bij belonen ben je minder in contact met je kind omdat je je richt op de prestatie die je kind heeft neergezet.
Negatief gedrag wordt namelijk versterkt doordat dit gedrag voortdurend wordt beoordeeld in tegenstelling tot positief gedrag. Als alleen wordt gestraft en niet beloond, zal meer wantrouwen en weerstand ontstaan. Belonen is dus meestal effectiever dan straffen.
Tijdelijke of levenslange gevangenisstraf
Alleen mensen die de meest ernstige misdrijven hebben gepleegd krijgen deze straf. Het gaat dan bijvoorbeeld om moord of terrorisme. Levenslang was in Nederland decennia lang ook echt levenslang. Een veroordeelde kwam nooit meer vrij.
Het vermindert het natuurlijke verlangen om het beloonde gedrag te stellen en het vermindert de intrinsieke motivatie. Het kan kinderen aanzetten tot liegen en misleiden om zo de beloning te krijgen. Kinderen kunnen zich machteloos, gecontroleerd en haatdragend gaan voelen.
12-15 jaar: tussen 21:00 uur en 21:30 uur. 15-17 jaar: tussen 21:30 uur en 22:00 uur. 17-18 jaar: tussen 22:00 uur en 23:00 uur.
Regelmatig kan het kinderlijke gedrag nog naar voren komen in de eerste jaren van de puberteit. Daarnaast kunnen pubers vaak dwars en opstandig zijn. Dat is een normaal onderdeel van hun ontwikkeling: pubers zijn immers op zoek naar een eigen identiteit en dwars gedrag hoort daarbij.
Pubers vinden hun culturele identiteit belangrijk. Ze kunnen zich afvragen of ze Turk of Marokkaan of Surinamer zijn of Nederlander, vegetariër of dierenbeschermer, Jehovagetuige of atheïst. De jeugdcultuur heeft veel invloed, want pubers zoeken idolen en trendsetters als voorbeelden.
Gedrag bij een puber van 13-16 jaar
Ze ontwikkelen een eigen persoonlijkheid. Ze gaan zich ook losmaken van en afzetten tegen de ouders. Ze kunnen zich ook onzeker voelen en onbegrepen. Voor ouders is het lastig om zich in hen in te leven en hen te begrijpen, maar pubers hebben eigenlijk veel aan hun hoofd.
Er zijn pedagogen die zeggen dat straffen niet werkt, omdat het op de lange termijn niet tot gedragsverandering leidt. Je kan je je energie beter steken in een positieve manier van opvoeden, vinden zij. Anderen zeggen dat straffen juist goed kan helpen om in korte tijd bepaald gedrag af te leren.
Hoelang? Je kan een time-out net zoveel minuten laten duren als je kindje levensjaren telt. Een peuter van 2 jaar laat je 2 minuten op de trap zitten, een peuter van drie jaar 3 minuten, enzovoorts. Voor een dreumes moet een time-out niet langer dan 1 minuut duren.
Vanaf het moment dat kinderen nieuwsgierig worden en daar naar gaan handelen, is het belangrijk dat je duidelijk aangeeft wat wel en niet mag. Meestal komt dat moment als je baby tussen de zeven en negen maanden oud is.