Hij werkt als hoofddocent Voedsels- en Landbouwbeleid aan Wageningen University. "We hoeven niet bang te zijn dat we op korte termijn zonder voedsel komen te zitten. Pas als alle boeren van het één op het andere moment zouden stoppen, hebben we een probleem. Maar daar is geen sprake van."
Maar ook met een veranderd voedselpatroon is ons land nog steeds niet zelfvoorzienend. Hoewel Nederland twee keer zoveel grond nodig heeft, is de landgebruikvoetafdruk lager dan de 0,65 hectare van de mondiale consument. Bovendien wordt de voetafdruk elk jaar een stukje kleiner.
"In Nederland kan tarwe groeien, maar de bakwaliteit is niet goed genoeg om er brood of pasta van te maken", zegt Rabbinge. "Dat graan moet echt uit Frankrijk, Italië of Spanje komen." Het tarwe zou wel gebruikt kunnen worden voor de kippen en als extra voeding voor de paar koeien die in de wei staan.
Nederland produceert drie keer meer voedsel dan we kunnen opeten: 'Er is dus méér dan genoeg' Nederland heeft een luxepositie als er een tekort aan groente en fruit ontstaat in Europa. Dat stelt directeur Marc Jansen van de brancheorganisatie Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL).
Conclusie. De boeren in Nederland spelen een belangrijke rol in het produceren van voedsel. Het is echter niet zo dat Nederlanders hoeven te vrezen voor voedseltekorten of zelfs honger als er minder boeren zijn. Dat komt doordat het overgrote deel van wat de boeren produceren naar het buitenland wordt vervoerd.
De EU is in grote lijnen zelfvoorzienend voor de meeste primaire landbouwproducten. Ze is ook de grootste exporteur van agrovoedingsproducten, waaronder verwerkte levensmiddelen (EC, 2016a).
De groothandel en de industrie zijn de belangrijkste bedrijfstakken voor zowel de invoer als de uitvoer van goederen in 2019. Binnen de industrie zijn het de voedingsmiddelenindustrie, de chemische industrie en de machine-industrie die de meeste goederen exporteren.
Door de stijgende graanprijzen als gevolg van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne zijn die gewassen plotseling interessanter geworden. Dat het Hollandse graan wat minder lekker is, maakt nu wat minder uit.
De productgroepen met de hoogste exportwaarde in 2021 zijn sierteeltproducten (12,0 miljard euro), vlees (9,1 miljard euro), zuivel en eieren (8,7 miljard euro), groente (7,2 miljard euro) en fruit (7,0 miljard euro).
Boeren zijn een beetje heilig
Dat de agrarische sector voor 80 procent voor de export werkt, is verbazingwekkend in zo'n dichtbevolkt land als Nederland. Maar in werkelijkheid heeft het lang de nationale trots opgewekt.
De fysieke omstandigheden van Nederland waren natuurlijk gunstig voor landbouw: de vruchtbare grond, het klimaat, de verbindingen over water. Het exportmodel dat we nu hebben dateert al van duizend jaar geleden.”
De lucht die we binnenkrijgen, stapelt zich op in de maag. Een kleine hoeveelheid lucht zal met het voedsel doorgegeven worden aan de darm. De overige lucht verlaat ons lichaam door middel van boeren. Iedereen moet wel eens een boer laten, om lucht kwijt te raken.
De toegevoegde waarde van de primaire landbouw bedroeg in 2019 bijna 11 miljard euro, oftewel 1,4 procent van het bruto binnenlands product. Het volume van de toegevoegde waarde was in 2019 ruim 10 procent groter dan in 20093).
Bij de stikstofcrisis van de laatste jaren draait het om twee stofjes: stikstof uit verkeer (NOx) en stikstofverbindingen uit boerenbedrijven, meestal in de vorm van ammoniak. Deze slaan neer in de natuur en werken als voedingsstof. Daardoor groeien sommige planten beter dan andere.
"Inmiddels is de Nederlandse tarwe minstens zo goed of misschien zelfs beter dan tarwe die we uit andere landen halen." In Nederland zijn nog een aantal soortgelijke kleinschalige experimenten, maar niet genoeg om de volledige vraag naar tarwe te kunnen dekken.
Brood bak je van tarwe. Maar de kwaliteit van Nederlandse en Belgische tarwe is vaak niet goed genoeg voor het bakken van brood. Goede baktarwe heeft een hoger gehalte aan eiwitten. De kwaliteit van buitenlandse tarwe is meestal geschikter.
De grootste akkerbouwgewassen zijn aardappel, graan, suikerbieten en uien. Daarnaast worden er verschillende groenten verbouwd zoals doperwtjes, spinazie, worteltjes en diverse soorten kool. Ook worden er grondstoffen voor de industrie geteeld zoals cichorei, maanzaad en vlas..
Naast olie en aardgas importeren Nederlandse bedrijven ijzer, staal, steenkool, koper, kurk en houtwaren uit Rusland. De Nederlandse export bestaat vooral uit medicijnen, bloemen, kunststoffen, vervoermiddelen, computerapparatuur en medische instrumenten en apparaten.
“Ongeveer dertig procent van de olie in Nederland, komt uit Rusland. We importeren ook nog olieproducten. Dus per saldo komen er ongeveer 750.000 olievaten aan olie per dag richting Nederland”, legt van Cleef uit.
Uit onderzoek blijkt dat landen als Nieuw Zeeland, IJsland, het Verenigd Koninkrijk, Tasmanië of Ierland zich daar het best voor lenen. En zoals je vast ziet hebben ze iets met elkaar gemeen: het zijn eilanden. Een apocalyps, crisis, instorting, je kunt het verschillende namen geven.
Op bijna alle fronten groeide de export door herstel van de wereldeconomie, zegt Gerben Jukema die als onderzoeker bij het rapport betrokken was. 'Er was weer meer vraag naar veel agrarische producten. De gestegen prijs voor soja en granen zorgde er verder voor dat ook vlees en zuivel duurder werden.
Maar hoeveel voedsel halen we eigenlijk van over de grens? Nieuws en Co zocht het uit. Van alles wat de Nederlandse boeren produceren is ongeveer 75% voor de export, zegt Hanneke Muilwijk van het Planbureau voor de Leefomgeving.