In Nederland en België komen voor de zeearend (Haliaeetus albicilla) (broedvogel in Nederland), de visarend (Pandion haliaetus) (doortrekker in beide landen, broedvogel in de Biesbosch), de slangenarend (Circaetus gallicus) (zomergast in Nederland, onder meer in het Fochteloërveen, dwaalgast in België) en de steenarend ...
Sinds een aantal jaren broeden er weer zeearenden in Nederland. En het aantal broedparen neemt toe. De zeearend is een iconische vogel waar veel over gesproken wordt.
1) De prachtige zeearend is, buiten soms dwaalgasten, de enige arend die we kennen in Nederland. In 2006 had de Oostvaarderplassen een primeur. Voor het eerst in zeker 100 jaar broedde er een paartje zeearenden in ons land. Vanaf die tijd is de populatie gelukkig alleen maar toegenomen.
Voorkomen Zeer zeldzame stand en trekvogel in Nederland. Broed uitsluitend in de Oostvaardersplassen.
Als doortrekker en overwinteraar de laatste decennia sterk toegenomen in aantal. Broedt sinds 2006 in Nederland, met in 2014 vijf paar. in 2018 broedden 14 paar in Nederland.
Arend en adelaar zijn verschillende woorden voor één en dezelfde vogel. De term 'adelaar' is van oorsprong een dichterlijke benaming voor de arend, een vogel die van oudsher veel indruk maakte en vanwege zijn moed, kracht, snelle en hoge vlucht en scherp gezicht, de koning der vogels werd genoemd.
Arenden of adelaars zijn dagactieve, middelgrote tot grote roofvogels met brede vleugels, stevige snavel en scherpe klauwen. Arenden werden en worden veel gebruikt als symbool door landen en organisaties, omdat ze macht, schoonheid en onafhankelijkheid zouden uitstralen.
Overal buizerds
Veel mensen kennen de buizerd, de meest voorkomende roofvogel van Nederland. Je vindt hem veel op paaltjes naast de snelweg, of hoog in lucht. Als de zon schijnt gebruikt hij de warme opstijgende lucht om op te zweven. Hij vliegt in cirkels en je kunt hem herkennen aan zijn roep.
De harpij is vernoemd naar het gelijknamige wezen uit de Griekse Mythologie. Het is één van 's werelds grootste arenden. Deze roofvogel heeft een gewicht van 4 tot 9 kilogram. De lengte van de harpij is 89 tot 102 centimeter lang.
In 2017 broedde in Nederland vijftien roofvogelsoorten, namelijk Havik, Sperwer, Buizerd, Wespendief, Torenvalk, Boomvalk, Slechtvalk, Bruine Kiekendief, Blauwe Kiekendief, Grauwe Kiekendief, Steppekiekendief, Rode Wouw, Zwarte Wouw, Zeearend en Visarend.
Het smelleken is de kleinste roofvogel van Europa. Daarom wordt deze superfanatieke jager ook wel dwergvalk genoemd. Hij is niet veel groter dan een merel, maar ondanks zijn lengte heeft hij niet veel moeite andere vogeltjes buit te maken. Het smelleken broedt niet in Nederland, maar is deze maand nog wel te zien.
De goudhaan is Europa's kleinste vogel. Van snavel tot staartpunt meet hij slechts 8,5 cm, en ze wegen vaak niet meer dan 5 gram! Het is een zangvogel die vooral te vinden is in naaldbossen met lariksen en sparren.
In 2021 werden 17 broedende zeearendenparen vastgesteld. Twee andere paren met een nest kwamen niet tot een broedpoging. Bij drie andere paren bleef het onduidelijk of er is gebroed.
Volwassen vogels hebben een witte staart, lichte kop en gele snavel. Juveniele vogels zijn donkerbruin met lichte vlekken op lichaam, smalle lichte baan op ondervleugels en een grotendeels donkere snavel. Vleugels worden recht gehouden en niet in een V zoals steenarend, buizerd, en bruine kiekendief doen.
De knobbelzwaan is met een lichaamslengte van ruim anderhalve meter en een gewicht van 10 tot 12 kilo de grootste vogel van Nederland! De zeearend is 70 tot 90 centimeter lang en weegt 3 tot 7,5 kilo. De spanwijdte van beide vogels is gelijk: ongeveer 2,5 meter.
Die achterste teen is de belangrijkste. Hiermee maakt hij zijn prooi dood. Met zijn snavel scheurt een zeearend het vlees van zijn prooi los. Omdat het vrouwtje groter is dan het mannetje, vangt het vrouwtje meestal ook grotere prooidieren.
De harpij, in het Engels harpy eagle, is een wonderbaarlijke vogelsoort die voornamelijk in het Amazonewoud leeft. Het is de sterkste roofvogel ter wereld met klauwen die groter kunnen worden dan die van een grizzlybeer. Door haar omvang denken sommige mensen dat ze te maken hebben met een verkleed persoon.
Wat veroorzaakt agressief gedrag bij roofvogels? In Nederland is de kans dat je door een roofvogel wordt aangevallen vrij klein. Wanneer dit toch gebeurt is het vaak omdat de vogel zich bedreigd voelt en/of kleintjes heeft en deze wil beschermen. De meeste aanvallen op mensen zijn overigens schijnaanvallen.
Veel dieren slaan op de vlucht als de zeearend verschijnt maar voor mensen is de zeearend niet gevaarlijk. Als hij over je heen vliegt, valt je mond open van verbazing en ontzag.
Vogels die bidden, hebben zonder uitzondering een uitstekend gezichtsvermogen. Bekende "bidders" zijn soorten uit de families valken, sperwers (niet alle soorten), sternen en kerkuilen.
De kleinste roofvogels zijn dwergvalken met een vleugelspanwijdte van 15 centimeter.
Slimme slechtvalk
Kleine vogels vliegen dus 's nachts voor de veiligheid, maar hoe veilig zijn ze nog? Een van de roofvogels, de slechtvalk, is erachter gekomen dat kleine vogels 's nachts veel doortrekken, zegt bioloog en vogelspotter Hoogenstein. "Daar zijn we ook met behulp van de luchtmacht achtergekomen.
Wereldwijd komen er 65 soorten valken voor. In Nederland kennen we 4 soorten; de torenvalk, de boomvalk, de slechtvalk en het smelleken. De roodpootvalk is af en toe in de trektijd te zien.
Vooral op paaltjes langs de weg zijn veel roofvogels waar te nemen. Deze winter zijn vooral veel buizerds te zien, zegt Henk Sierdsema, roofvogelexpert van Sovon. Maar ook de torenvalk en de grote zilverreiger profiteren van het grote aanbod veldmuizen.
Torenvalken 'bidden' vaak langs de kant van de weg. Bidden is eigenlijk vliegend stilstaan in de lucht, zoals te zien in de foto boven dit artikel. Hij slaat snel met zijn vleugels, maar hangt op één plek en houdt zijn kop stil. Zo ziet hij alles op de grond, zelfs een onvoorzichtige muis, die hij meteen grijpt.