Elke gemeente heeft een gemeenteraad, een burgemeester en een college van burgemeester en
Vanwege de samenvoeging van gemeenten (gemeentelijke herindeling), zijn er steeds minder kleine gemeenten die een burgemeester delen met een andere. De burgemeester moet wonen in de gemeente - of in een van de gemeenten - waarvan hij of zij burgemeester is.
In Nederland wordt de burgemeester feitelijk door de gemeenteraad gekozen (aanbevolen), na een zorgvuldige selectieprocedure waarbij ook de commissaris van de Koning een belangrijke rol vervult. De 'Kroon' (de Koning én de verantwoordelijke minister van BZK) benoemt uiteindelijk de burgemeester.
2. Van het bestuur van de provincie maken ook deel uit gedeputeerde staten en de commissaris van de Koning, van het bestuur van de gemeente het college van burgemeester en wethouders en de burgemeester.
Iedere Nederlander kan solliciteren op het burgemeestersambt.
Het gemiddelde salaris van een Burgemeester in Nederland ligt tussen de € 7.000 en € 9.400 per maand, afhankelijk van ervaring en kennis. Een Senior Burgemeester kan tot € 10.000 verdienen. Dit salaris geldt bij een 40-urige werkweek.
Een burgemeester wordt benoemd door de Koning en de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ('de Kroon'). Dit gebeurt op basis van een aanbeveling van de gemeenteraad. Een burgemeester wordt benoemd voor een periode van 6 jaar.
Elke gemeente heeft een gemeenteraad, een burgemeester en een college van burgemeester en wethouders (B en W). Een belangrijke taak van de gemeenteraad is om het college te controleren. Het college moet op zijn beurt verantwoording afleggen aan de gemeenteraad.
De burgemeester kan te allen tijde bij koninklijk besluit op voordracht van Onze Minister worden ontslagen. 2. Indien sprake is van een verstoorde verhouding tussen de burgemeester en de raad, kan de raad, door tussenkomst van de commissaris van de Koning, een aanbeveling tot ontslag zenden aan Onze Minister.
De gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan in de gemeente. De leden van de gemeenteraad (raadsleden) nemen alle beslissingen die voor de gemeente van belang zijn. Bijvoorbeeld over onderwijs, nieuwbouw of de hoogte van de belastingen.
De burgemeester is niet alleen het hoofd van de gemeente, maar ook de vertegenwoordiger van de regering. In die laatste hoedanigheid is de burgemeester belast met de uitvoering van de wetten, decreten, de verordeningen en besluiten. De burgemeester is de verantwoordelijke overheid inzake de administratieve politie.
Veel mensen denken dat burgemeester 'de baas' is van de gemeente. Dat is niet zo. Dat is de gemeenteraad.
De burgemeester is daarnaast lid van het bestuur van de Veiligheidsregio en heeft het gezag over de politie, wanneer deze optreedt in het kader van de handhaving van de openbare orde en hulpverlening. De burgemeester is opperbevelhebber bij rampen en crisis.
Een dorp is een kleine groep nederzettingen, terwijl een stad een grote en dichtbevolkte nederzetting is . Dorpen bevinden zich voornamelijk in landelijke gebieden, maar soms zijn ze ook te vinden aan de rand van steden. Maar steden zijn stedelijke centra, die centra van handel en commercie zijn.
De Tweede Kamer stemt vandaag in met een wetsvoorstel, dat regelt wanneer een burgemeester bewoners tijdelijk uit huis mag zetten. Ook nu al kunnen burgemeesters panden sluiten als er een explosie of beschieting is geweest of als er groot gevaar dreigt voor bewoners of de buurt.
Het college van B&W bestuurt de gemeente; de burgemeester is voorzitter van het college. De burgemeester let erop dat het college het beleid op tijd voorbereidt, vaststelt en uitvoert. De burgemeester kan zelf onderwerpen voorstellen en in het college bespreken. De gemeenteraad controleert het college van B&W.
Er bestaat geen opleiding tot burgemeester en er zijn ook geen vacatures op vacaturesites voor de positie van burgemeester. Het proces van het benoemen van een burgemeester is een lange procedure. Als een gemeente en burgmeester nodig heeft kan je hiervoor solliciteren.
De ontslagleeftijd voor een burgemeester is 70 jaar. In principe hoeft een burgemeester als hij de AOW-gerechtige leeftijd bereikt geen actie te ondernemen als hij wil doorwerken. Wel dient de burgemeester dit kenbaar te maken aan de raad en het college.
Het meest verdienen de wethouders in de vier grote steden (meer dan 375 duizend inwoners): maximaal 9.098 euro bruto per maand. Een wethouder in een gemeente tot achtduizend inwoners krijgt bij een fulltime betrekking 4.380 euro.
Pensioen. Als burgemeester draag je maandelijks 7,5% van je brutowedde af aan de 'pensioenkas' van de gemeente.
Daarnaast vinden de meeste politieke partijen deze combinatie onwenselijk. Het ambt van burgemeester is onverenigbaar met onder meer het ambt van minister, staatssecretaris, lid Raad van State, lid Algemene Rekenkamer, Nationale Ombudsman, Commissaris van de Koning(in), gedeputeerde, lid gemeenteraad en wethouder.
Vanaf maart 2020 was Lenferink de op dat moment langst aaneengesloten zittende burgemeester van één gemeente. Deze rol nam hij over van Peter Tange, de op 15 maart 2020 afgetreden burgemeester van Wormerland.
Een burgemeester wordt voor zes jaar benoemd en kan in principe onbeperkt worden herbenoemd, steeds voor zo'n periode. Ter Horst wil het aantal benoemingstermijnen in dezelfde gemeente nu beperken tot maximaal drie. Ze kan dat in de Gemeentewet regelen.